การสร้างแบบจำลองการรั่วไหลของสารเคมีอันตราย กรณีศึกษา: บิวทิว อะซีเตท

บทคัดย่อ

กระบวนการผลิตในอุตสาหกรรมต่างๆ รวมทั้งกระบวนการผลิตอุตสาหกรรมจากเฟอร์นิเจอร์ไม้ พบมีการใช้สารเคมีชนิดต่างๆ ซึ่งกระบวนการผลิตดังกล่าวนี้อาจมีการใช้สารเคมีที่อาจเกิดการหก รั่วไหล หรือแพร่กระจายโดยไม่ตั้งใจ เหตุการณ์เหล่านี้อาจส่งผลกระทบต่อชีวิตและสุขภาพของประชาชนในบริเวณใกล้เคียงและสิ่งแวดล้อมโดยรอบ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการแพร่กระจายอันเนื่องมาจากการรั่วไหลของสารบิวทิว อะซีเตท และเพื่อศึกษาผลของการรั่วไหลของสารบิวทิว อะซีเตท ในช่วงเวลากลางวันและกลางคืนที่ระดับความเร็วลมแตกต่างกัน งานวิจัยนี้เลือกพื้นที่กรณีศึกษาเป็นโรงงานอุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์ไม้แห่งหนึ่งในจังหวัดระยอง วิธีการประเมินการรั่วไหลของสารเคมีในงานวิจัยเลือกการวิเคราะห์ข้อมูลผลการศึกษาด้วยโปรแกรม ALOHA (Areal Locations of Hazardous Atmospheres) โดยทำการศึกษา 4 กรณีศึกษา ดังนี้ กรณีที่ 1) การรั่วไหลเป็นไอพิษจากถังเก็บกรณีไม่ลุกติดไฟ กรณีที่ 2) การเฝ้าระวังระยะห้ามก่อเกิดประกายไฟซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดการระเบิด กรณีที่ 3) การรั่วไหลและเกิดการลุกไหม้แผ่ไปตามพื้น และกรณีที่ 4) การรั่วไหลและเกิดการลุกไหม้เป็นลูกไฟวิ่งไปในอากาศ

ผลการศึกษาพบว่า ในกรณีที่ 1) การรั่วไหลเป็นไอพิษจากถังเก็บกรณีไม่ลุกติดไฟ ซึ่งแสดงผลเป็นค่า Emergency Response Planning Guidelines (ERPG) เป็นความเข้มข้นของสารเคมีในอากาศที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระดับต่างๆ ซึ่งระยะการแพร่กระจายที่ไปได้ไกลมากที่สุด คือ 311 เมตร ในบริเวณพื้นที่สีเหลือง (ERPG-1) ไปทางทิศเหนือ จากการจำลองสถานการณ์ในระดับความเร็วลมที่ต่ำที่สุดในช่วงเวลากลางวัน กรณีที่ 2) การเฝ้าระวังระยะห้ามก่อเกิดประกายไฟซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดการระเบิด ผลลัพธ์ที่ได้ในบริเวณพื้นที่สีแดง และบริเวณพื้นที่สีเหลือง เท่ากันในทุกระดับความเร็วลมในแต่ละเดือนของช่วงเวลากลางวันและกลางคืน คือระยะ 10 เมตร กรณีที่ 3) การรั่วไหลและเกิดการลุกไหม้แผ่ไปตามพื้น บริเวณพื้นที่สีเหลือง มีระยะการแผ่รังสีความร้อนไกลที่สุดคือ 18 ค่าระดับพลังงานอยู่ที่ 2 กิโลวัตต์/ตารางเมตร ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งช่วงเวลากลางวันและกลางคืน ในทุกระดับความเร็วลม และกรณีที่ 4) การรั่วไหลและเกิดการลุกไหม้เป็นลูกไฟวิ่งไปในอากาศ มีระยะการแผ่รังสีความร้อนไกลที่สุดคือ 138 เมตร ค่าระดับพลังงานอยู่ที่ 2 กิโลวัตต์/ตารางเมตร ซึ่งตรงกับช่วงเวลากลางวัน ในระดับความเร็วลมที่สูงที่สุดและความเร็วลมเฉลี่ยของช่วงเวลากลางวัน

ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าความแตกต่างระหว่างช่วงเวลากลางวันและกลางคืนไม่ได้เป็นปัจจัยหลักในการบ่งชี้ระดับความรุนแรงของเหตุการณ์ที่รุนแรงที่สุดที่จะเกิดขึ้น แต่พบว่าปัจจัยทางอุตุนิยมวิทยามีอิทธิพลต่อระดับความรุนแรงของสถานการณ์ ผลการศึกษาพบปัจจัยด้านความเร็วลมมีผลต่อกรณีศึกษาในแต่ละสถานการณ์ ดังนี้ กรณีที่ 1) การรั่วไหลเป็นไอพิษจากถังเก็บกรณีไม่ลุกติดไฟ พบว่าความเร็วลมที่สูงจะทำให้รัศมีการแพร่กระจายไปได้ไกลกว่าระดับความเร็วลมที่ต่ำเนื่องจากสารเคมีเจือจางไปกับอากาศได้เร็ว กรณีที่ 2) การเฝ้าระวังระยะห้ามก่อเกิดประกายไฟซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดการระเบิด พบว่าระดับความเร็วลมไม่ทำให้ ผลกระทบแตกต่างกัน กรณีที่ 3) การรั่วไหลและเกิดการลุกไหม้แผ่ไปตามพื้น และกรณีที่ 4) การรั่วไหลและเกิดการลุกไหม้เป็นลูกไฟวิ่งไปในอากาศ พบว่าความเร็วลมที่เพิ่มขึ้นทำให้อัตราการกระจายตัวของสารเคมีที่สูงขึ้น และอิทธิพลของลมส่งผลต่อระยะการแพร่กระจายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ซึ่งการวางแผนรับมือกับเหตุฉุกเฉินจะต้องไม่น้อยว่าระยะที่โปรแกรมแสดงออกมาเพื่อความปลอดภัยของประชาชนและชุมชนโดยรอบ