ประสิทธิผลของโปรแกรมพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) ในการดำเนินงานเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคติดต่ออุบัติใหม่ ในชุมชนภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดก่อนหลัง เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) ในการดำเนินงานเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคติดต่ออุบัติใหม่ในชุมชน กลุ่มตัวอย่างเป็น อสม. โดยสุ่มจังหวัดที่มีการ ถ่ายโอน รพ.สต ไปสังกัด อบจ. 60 คน เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถามความรู้ ความคิดเห็น และพฤติกรรมป้องกันโรค โดยผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญ 3 คน ได้ค่าสัมประสิทธิ์ความเที่ยงเท่ากับ 0.796 และ 0.913 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบ Paired t-test
ผลการวิจัย พบว่า คะแนนความรู้หลังเข้าร่วมโปรแกรมสูงกว่าก่อนเข้าร่วม (M=16.40 SD=1.56) ความคิดเห็นก่อนและ หลังเข้าร่วมโปรแกรมมีค่าคะแนนเฉลี่ยระดับมากถึงมากที่สุด พฤติกรรมป้องกันโรคหลังเข้าร่วมโปรแกรมส่วนใหญ่ปฏิบัติสม่ำเสมอเป็นประจำ หลังเข้าร่วมโปรแกรมค่าเฉลี่ยความคิดเห็นของ อสม. และพฤติกรรมป้องกันโรค มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทาง สถิติ (p-value<.05)
จึงควรสนับสนุนให้ อสม. มีการใช้โปแกรมการพัฒนาศักยภาพ อสม. ในการดำเนินงานเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคติดต่ออุบัติใหม่ในชุมชน รวมทั้งพัฒนากลไกสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพ อสม. ให้สามารถรับมือโรคติดต่ออุบัติใหม่ที่สอดคล้องบริบทของพื้นที่