ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักของคนไทยที่อาศัยในกรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
การคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก, แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพบทคัดย่อ
การวิจัยความสัมพันธ์เชิงทำนายพฤติกรรมการคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักของคนไทยที่อาศัยใน กรุงเทพมหานคร ตามแนวคิดทฤษฎีแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพกลุ่มตัวอย่างเป็นคนไทยที่อาศัยในกรุงเทพมหานครอายุ 50-75 ปี จำนวน 553 คน คัดเลือกด้วยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (multi-stage sampling) เครื่องมือวิจัยได้แก่ แบบสอบถาม ประกอบด้วย ข้อมูลปัจจัยส่วนบุคคลการรับรู้โอกาสเสี่ยง ความรุนแรงของโรค ประโยชน์ อุปสรรค สิ่งที่คุกคาม ที่เป็นปัจจัยกระตุ้น ให้ปฏิบัติพฤติกรรมในการป้องกันโรคและพฤติกรรมการคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก ผ่านการตรวจสอบค่าความตรงตาม เนื้อหาเท่ากับ 0.81, 0.92, 0.82, 0.85, 0.87, และ 0.93 ตามลำดับ
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 35.62 มีพฤติกรรมการคัดกรองมะเร็งเพียงพอ โดยร้อยละ 19.89 คัดกรองด้วย วิธีการตรวจหาเม็ดเลือดแดงแฝงในอุจจาระ (FOBT) ทุก 1 ปี และร้อยละ 15.73 ใช้วิธีการส่องกล้องตรวจภายในลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) ทุก 10 ปี ทั้งนี้พบว่าการรับรู้ต่ออุปสรรคในการเข้าร่วมคัดกรอง โรคมะเร็งมีอำนาจการทำนายพฤติกรรมการ คัดกรองมะเร็งดังกล่าวอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (OR = 1.09, 95%CI = 0.89-1.08, p <0.05) ผลวิจัยนี้มีความสำคัญในการให้ ข้อมูลเกี่ยวกับมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักเพื่อลดความเข้าใจผิดเกี่ยวกับความเชื่อทางสุขภาพแก่คนไทยที่อาศัยในกรุงเทพมหานครได
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Lortet-Tieulent J., Georges D., Bray F., & Vaccarella S. Profiling global cancer incidence and mortality by socioeconomic development. International journal of cancer 2020, 147(11), 3029-36.
Lohsiriwat V, Chaisomboon N, Pattana-Arun J. Current colorectal cancer screening. Annals of Coloproctology 2020; 36(3): 78-82.
Tiankanon K., Aniwan S., & Rerknimitr R. Current status of colorectal cancer and its public health burden in Thailand. Clinical Endoscopy 2021; 54(4), 499–504. (in Thai)
Rosenstock IM, Becker M, Maiman L. Sociobehavioral determinants of compliance with health and medical care recommendations. Medical Care 1975; 13(1): 10-24.
Thaidumrongdet P. The lived experience of Thai immigrants who had not been screened for colorectal cancer screening (Doctoral Dissertation). Barry University; 2018.
Lee E, Natipagon-Shah B, Sangsanoi-Terkchareon S, Warda US. Lee SY. Factors influencing colorectal cancer screening among Thais in the United states. Journal of Community Health 2019; 44(2): 230-7.
Khuhaprema T, Srivatanakul P. Colon and rectum cancer in Thailand: An overview. Japanese Journal of Clinical Oncology 2008; 38(4): 237-43.
Khuhaprema et al. Organized colorectal cancer screening in Lampang Province, Thailand: Preliminaryresults from a pilot implementation program. British Medical Journal 2014; 4(1): 1-11.
Thanapirom K, Treeprasertsuk S, Rerknimitr R. Awareness of colorectal cancer screening in primary care physicians. Journal of the Medical Association of Thailand 2012; 95(7): 859-65.
Thato R. Nursing research: Concepts to application 3th ed. Bangkok: Chulalongkorn University Press. 2018.
Kadakuntla A, Wang T, Medgyesy K, Rrapi E, Litynski J, Adynski G, Tadros M. Colorectal cancer screening in the COVID-19 era. World Journal of Gastrointestinal Oncology 2021; 13(4): 238-51.
Harber I, Zeidan D, Aslam MN. Colorectal Cancer Screening: Impact of COVID-19 Pandemic and Possible Consequences. Life (Basel) 2021; 11(12): 1-12.
Bujang NN, Lee YJ, Mohd-Zain SA, Aris JH, Md-Yusoff FA, Suli Z, Abu-Hassan MR, BhooPathy N. Factors associated with colorectal cancer screening via immunochemical fecal occult blood test in an average-risk population from a multiethnic, middle-income setting. Journal of Clinical Oncology. 2021; 7(1): 333-41.
Gu J, Jia S, Chao H, Chen T, Wu X. Predictive factors based on the health belief model on cancer screening behaviour in first degree relatives of patients with Lynch syndrome-associated colorectal cancer. International Journal of Nursing Sciences 2023; 10(2):251-7.
Poomsanguan K., Prajankett O. Health belief model on pap Smear screening test among reproductive women in raikhing municipality of nakhonpathom province. Journal of The Royal Thai Army Nurses 2017; 18(3): 209-16 (in Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารพยาบาลทหารบก
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใดใดที่ปรากฏในวารสารพยาบาลทหารบกเป็นวรรณกรรมของผู้เขียน ซึ่งบรรณาธิการหรือสมาคมพยาบาลทหารบก ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลทหารบก
The ideas and opinions expressed in the Journal of The Royal Thai Army Nurses are those of the authors and not necessarily those
of the editor or Royal Thai Army Nurses Association.
