ความรอบรู้ด้านสุขภาพ และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรม ส่งเสริมสุขภาพของประชากรวัยกลางคน กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

เขตประเวศ กรุงเทพมหานคร เป็นชุมชนเขตกึ่งเมืองที่มีสถานประกอบการ และมีวัยกลางคนอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก และความรอบรู้ด้านสุขภาพเป็นปัจจัยนำที่สำคัญในการมีสุขภาพที่ดี การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์และปัจจัย ทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของวัยกลางคน โดยใช้ PRECEED Model เป็นกรอบแนวคิดของการศึกษา เก็บข้อมูลโดยใช้ แบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่างวัยกลางคน อายุ 40 - 59 ปี จำนวน 349 คน ผลการศึกษากลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ และความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยรวมปานกลาง (Mean = 107.1, S.D. = 17.6), (Mean =72.0, S.D. = 18.4) โดยปัจจัยนำ(คุณลักษณะ บุคคล ทัศนคติต่อการส่งเสริมสุขภาพ และความรอบรู้ด้านสุขภาพ) ปัจจัยเอื้อ (อุปกรณ์ออกกำลังกายในชุมชน สถานที่ออกกำลัง กายในชุมชน แหล่งอาหารเพื่อสุขภาพในชุมชน การรับรู้ถึงนโยบายส่งเสริมสุขภาพเขตประเวศ การรับรู้ถึงนโยบายส่งเสริมสุขภาพ ชุมชน) และปัจจัยเสริม (การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว เพื่อนบ้าน อาสาสมัครสาธารณสุข และเจ้าหน้าที่สุขภาพ) มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) และปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพ ได้แก่ ความรอบรู้ด้านสุขภาพ ความเข้าใจทางสุขภาพ ทักษะการตัดสินใจ และทักษะการจัดการตนเอง (ปัจจัยนำ) การรับรู้ถึง นโยบายสุขภาพชุมชน (ปัจจัยเอื้อ) และการได้รับแรงสนับสนุนทางสังคมจากอาสาสมัครสาธารณสุข (ปัจจัยเสริม) ร่วมกันทำนาย ได้ร้อยละ 61.1 (R2 = .611, p<.001) (β = .308, .187, .179, .133 และ .106)

ผลการศึกษานี้ มีข้อเสนอแนะด้านการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ โดยพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพ ด้วยการพัฒนา ความเข้าใจ ทักษะการตัดสินใจ และทักษะจัดการตนเอง รวมถึงส่งเสริมอาสาสมัครสาธารณสุขเพื่อถ่ายทอดความรู้ด้านสุขภาพ และสนับสนุนการร่วมกันกำหนดนโยบายสุขภาพชุมชนให้เป็นรูปธรรมยิ่งขึ้น