ความรอบรู้ทางสุขภาพในการดูแลตนเองให้มีสุขภาพดีของผู้สูงอายุ ในเขตกรุงเทพมหานคร : การพัฒนาและตรวจสอบคุณภาพของแบบวัด
คำสำคัญ:
แบบวัดความรอบรู้ทางสุขภาพ, ความรอบรู้ทางสุขภาพของผู้สูงอายุบทคัดย่อ
การเปลี่ยนแปลงทางด้านกายภาพของผู้สูงอายุ นำไปสู่ความเสื่อมของร่างกาย การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวส่งผลกระทบให้ ผู้สูงอายุเกิดโรคได้ง่ายขึ้น เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง และภาวะซึมเศร้า ความรอบรู้ทางสุขภาพเป็นตัวแปรสำคัญของ การพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพ และการป้องกันโรคในกลุ่มผู้สูงอายุ จากการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง พบว่าเครื่องมือวัดความ รอบรู้ทางสุขภาพยังไม่มีการพัฒนาแบบวัดความรอบรู้ทางสุขภาพของผู้สูงอายุในฉบับภาษาไทย ทั้งนี้งานวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ พัฒนาและตรวจสอบคุณภาพของแบบวัดความความรอบรู้ทางสุขภาพของผู้สูงอายุทั้งด้านความเที่ยงตรงและความเชื่อมั่น ดำเนิน การวิจัยโดยสร้างแบบวัดความความรอบรู้ทางสุขภาพของผู้สูงอายุในกรุงเทพมหานคร ที่พัฒนาตามการนิยามของโซเรนเซนและ คณะ (2012) และนำแบบวัดไปตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา โดยผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพของผู้สูงอายุ จำนวน 5 ท่าน จากนั้นนำ แบบวัดไปทดลองใช้ เพื่อหาความเที่ยงด้วยการหาสัมประสิทธิ์แอลฟาตามวิธีของครอนบาค และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติสหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน
ผลการศึกษาพบว่า ผู้สูงอายุจำนวน 600 คน โดยส่วนมากมีอายุระหว่าง 60-65 ปี ส่วนใหญ่เป็นเพศชายร้อยละ 69.2 ค่าเฉลี่ยความรอบรู้ทางสุขภาพเท่ากับ 3.57 แบบวัดประกอบด้วยคำถาม 22 ข้อ โดยมีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.950 สำหรับผลการ วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันพบว่าแบบจำลองการวัดมีความกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ผ่านเกณฑ์ที่ยอมรับได้ χ2 = 656.32, df = 205, CFI = 0.99, GFI = 0.91, TLI = 0.98, RMSEA = 0.061 และสนับสนุนว่าประกอบด้วยองค์ประกอบ 4 ด้าน ได้แก่ 1) การเข้าถึงข้อมูลสุขภาพ 2) การเข้าใจข้อมูลสุขภาพ 3) การวิเคราะห์ข้อมูลสุขภาพ และ 4) การประยุกต์ใช้ข้อมูลสุขภาพ ดังนั้น แบบวัดความรอบรู้ทางสุขภาพในกลุ่มผู้สูงอายุที่พัฒนาขึ้นมีคุณภาพการวัดที่น่าเชื่อถือ และสามารถนำไปใช้ประเมิน ความรอบรู้ทางสุขภาพในกลุ่มผู้สูงอายุได้ต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Bureau of Health Promotion. Elderly Health Survey Report 2013 Under the health promotion plan for the elderly and the disabled. Nonthaburi: Department of Health Ministry of Public Health; 2013. (In Thai).
Tachavijitjaru, C. Health Literacy: A key Indicator towards Good Health Behavior and Health Outcomes. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2018; 19: 1-11. (in Thai)
Mottus, R. et al. Towards understanding the links between health literacy and physical health. Health Psychology. 2014; 33(2): 164-173.
Mahnoush, R. et al. The relationship between functional health literacy and health promoting behaviors among older adults. Journal of Education and Health Promotion. 2015; 3: 119.
Baker, D. W. et al. Functional health literacy and the risk of hospital admission among. American Journal of Public Health. 2002; 29(8): 1278-1283.
Weiss, B. D. et al. Quick assessment of literacy in primary care: The newest vital sign. Annals of Family Medicine. 2005; 3(6): 514-522.
Baker, D. W. et al. (2007). Health literacy and mortality among elderly persons. Archives of Internal Medicine. 2007; 167: 1503-1509.
Bostock, S, & Steptoe, A. Association between low functional health literacy and mortality in older adults. BMJ, 2012; 344: e160.
Wolf, M. S., Gazmararian, J. A., & Baker, D. Health literacy and functional health status among older adults. Archives of Internal Medicine, 2005; 165(17): 1946-1952.
Cutilli, C. C. Health literacy in geriatric patients: An integrative review of the literature. Orthopaedic Nursing, 2007; 26: 43-48.
Chesser, A. K., Woods, N. K., Smothers, K., & Rogers, N. Health literacy and older adults: A systematic review. Gerontology and Geriatric Medicine. 2016; 2: 1-13.
National Assessment of Adult Literacy. The health literacy of America’s adults: Results from the 2003 National Assessment of Adult Literacy. Washington, DC: U.S. Department of Education; 2006.
WHO. Health promotion glossar. Geneva: WHO Publications; 1998.
Ratzan, S. C., & Parker, R. M. Introduction. In C, R. Seldon; et al. (Eds.), National library of medicine current bibliographies in medicine: Health literacy. Bethesda, MD: National Institutes of Health, U.S. Department of Health and Human Services; 2000.
Institute of Medicine. Health literacy: A prescription to end confusion. Washington, DC: Institute of Medicine, Board on Neuroscience and Behavioral Health, Committee; on Health Literacy; 2004.
Sorensen, K. et al. Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health. 2012; 12: 80.
Haun J, Valerio M, Mc Cormack L, Sorensen K, Paasche-Orlow MK. Health literacy measurement: An inventory and descriptive summary of 51 instruments. J Health Commun. 2014;19:302-33.
Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. Psychometric theory. (3rd ed.). New York: McGraw-Hill ; 1994.
Clark-Carter, D. Catalogue of parametric tests. In Everitt, B. S. & Howell, D. C. (Eds.). Encyclopedia of Statistics in Behavioral Science. 2001; 1: 207-227.
Stevens, J.P. Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences (2nd edition). Hillsdale, NJ: Erlbaum; 1992.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. Multivariate data analysis: A global perspective. (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall; 2010.
Sorensen, K. Health literacy: the neglected European public health disparity. Maastricht University, the Netherlands; 2013.
Nutbeam, D. Defining and measuring health literacy: what can we learn from literacy studies? Int. J Public Health. 2009; 54, 303-305.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความหรือข้อคิดเห็นใดใดที่ปรากฏในวารสารพยาบาลทหารบกเป็นวรรณกรรมของผู้เขียน ซึ่งบรรณาธิการหรือสมาคมพยาบาลทหารบก ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลทหารบก
The ideas and opinions expressed in the Journal of The Royal Thai Army Nurses are those of the authors and not necessarily those
of the editor or Royal Thai Army Nurses Association.
