แนวทางในการส่งเสริมความสำเร็จในการดำรงบทบาทการเป็นมารดาวัยรุ่น: กรณีศึกษาจังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา แบบ Retrospective cohort Study มีวัตถุประสงค์ คือ 1) ศึกษาผลกระทบ ของการเป็นมารดาและปัญหาในการดำรงบทบาทการเป็นมารดาวัยรุ่น 2) ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการดำรงบทบาทการ เป็นมารดาวัยรุ่น และ 3) เพื่อพัฒนาแนวทางในการส่งเสริมความสำเร็จในการดำรงบทบาทการเป็นมารดาวัยรุ่น กลุ่มตัวอย่างเป็น มารดาวัยรุ่นอายุระหว่าง 15-19 ปี ที่มาคลอดบุตรที่โรงพยาบาลนครพนม ในปีพ.ศ.2559 จำนวนทั้งหมด 507 ราย เก็บรวบรวม ข้อมูลโดยใช้แบบเก็บข้อมูลส่วนบุคคล และแบบบันทึกข้อมูลแม่และเด็กที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Independent t-test และ Multivariable risk regression ผลการวิจัยพบว่า ผลลัพธ์จากการเป็นมารดาในวัยรุ่น ประกอบด้วย ภาวะครรภ์เป็นพิษชนิดรุนแรง ระดับความเข้มข้น ของเลือดต่ำกว่า 33% ภาวะตกเลือดหลังคลอด การคลอดก่อนกำหนด และทารกแรกเกิดมีน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม ปัจจัยที่มี ผลต่อความสำเร็จในการดำรงบทบาทการเป็นมารดาของวัยรุ่นมากที่สุดคือ การสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว (p = .002) รอง ลงมาได้แก่ น้ำหนักทารกแรกเกิดอยู่ในเกณฑ์ปกติ (p = .001) และทารกแรกเกิด ไม่มีภาวะแทรกซ้อน (p = .027) ตามลำดับ และ แนวทางในการส่งเสริมความสำเร็จในการดำรงบทบาทการเป็นมารดาของวัยรุ่น ได้แก่ 1) การค้นหาบุคคลในครอบครัวที่มีความ สำคัญต่อมารดาของวัยรุ่นตั้งแต่ครั้งแรกที่มารดาวัยรุ่นมาฝากครรภ์ 2) การเตรียมความพร้อมของมารดาวัยรุ่นในการเป็นมารดา ตั้งแต่ในระยะตั้งครรภ์และมีการติดตามเยี่ยมในระยะหลังคลอด 3) การเตรียมความพร้อมของบุคคลในครอบครัวต่อการปรับตัวต่อ การเปลี่ยนแปลงในครอบครัว 4) การติดตามและให้การดูแลด้านจิตใจจากเจ้าหน้าที่ด้านจิตเวชอย่างต่อเนื่อง และ 5) การติดตาม สอนโดยเน้นทักษะการดูแลบุตร และติดตามประเมินผลการดำรงบทบาทการเป็นมารดาของวัยรุ่นจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุขอย่าง ต่อเนื่อง จากผลการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำข้อมูลไปใช้ในการวางแผนปรับกลยุทธ์และและพัฒนารูป แบบกิจกรรมการดำเนินงานเชิงรุกให้เหมาะสมกับบริบทในแต่ละพื้นที่ให้เกิดประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น