การสอนการคิดให้มีวิจารณญาณในนักศึกษาพยาบาล Generation Z: การทบทวนวรรณกรรม

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์คุณลักษณะและผลลัพธ์ของโปรแกรมการสอนการคิดให้มีวิจารณญาณในนักศึกษา พยาบาลเจเนอเรชั่นแซด โดยใช้ PICO สืบค้นจากศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย ScienceDirect, PubMed และ Google scholar ได้งานวิจัยเชิงทดลองผ่านเกณฑ์ที่กำหนดทั้งหมด 7 เรื่อง วิเคราะห์พบว่า 1) วิธีการสอนให้มีวิจารณญาณมี 6 วิธี ได้แก่. การอธิบายรายวิชาให้ชัดเจน การเรียนรู้ด้วยตนเอง อภิปรายกลุ่ม การนำเสนองานหน้าชั้นเรียนร่วมกับเทคนิคการสะท้อนคิด การสร้างผังความคิดประกอบบทเรียน และ การสอนด้วยกรณีศึกษา 1.1) เวลาที่ใช้ในโปรแกรมการสอนการคิดให้มีวิจารณญาณที่ มีประสิทธิภาพเริ่มตั้งแต่ 135 นาทีขึ้นไปขึ้นอยู่กับเนื้อหาบทเรียน 1.2) กิจกรรมการสอนให้นักศึกษาเกิดการคิดที่มีวิจารณญาณมี หลากหลาย เช่น VARK Learning Styles มอบหมายให้ทำผังความคิดทางการพยาบาลเป็นรายกลุ่ม อภิปรายร่วมกันสรุปรายประเด็น เรียนรู้สื่อการสอนผ่าน e- learning เป็นต้น ทุกกิจกรรมการเรียนต้องเน้นให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติเอง ให้ฝึกวิเคราะห์สถานการณ์ จำลองเอง 1.3) บทบาทของผู้สอนที่ก่อให้ผู้เรียนเกิดความคิดที่ที่มีวิจารณญาณ เช่น การเป็นผู้ควบคุมให้หุ่นแสดงอาการตาม scenario เป็นผู้กระตุ้นให้คิดเชื่อมโยงหาเหตุผล เป็นผู้สะท้อนคิด สรุปประเด็นและชี้แนะการเรียนรู้ให้เกิดวิจารณญาณแก่นักศึกษา 1.4) บทบาทของผู้เรียนต้องเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนที่ผู้สอนวางแผนไว้และต้องมีการคิดอย่างต่อเนื่องตามโปรแกรม 2) ด้านผลลัพธ์ ของโปรแกรมการสอนการคิดให้มีวิจารณญาณตามหลักฐานเชิงประจักษ์ พบว่า การประเมินความมีวิจารณญาณในการคิดของ นักศึกษาประเมินเกี่ยวกับ ความสามารถในการคิดวิจารณญาณ คุณลักษณะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ทักษะการคิดอย่างมี วิจารณญาณ และความสามารถในการแก้ปัญหาอย่างมีวิจารณญาณ 2.1) หลังการเข้าโปรแกรมนักศึกษาส่วนใหญ่มีความคิดอย่าง มีวิจารณญาณสูงกว่าก่อนเข้าโปรแกรม และในกลุ่มทดลองจะมีความคิดที่มิจารณญาณสูงกว่ากลุ่มควบคุม 2.2) การวัดผลของ โปรแกรมทั้งหมดวัดผลหลังสิ้นสุดโปรแกรมการทดลองไม่มีการติดตามประเมินผล