การพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน จังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมและแนวคิดการใช้ชุมชนเป็นฐาน เพื่อศึกษาและพัฒนารูปแบบการ ดูแลสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน จังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มตัวอย่างเลือกโดยสุ่มแบ่งชั้นแบบชั้นภูมิได้ กลุ่มตัวอย่างในเขตอำเภอเขมราฐคือชุมชนหรือภาคีเครือข่ายสุขภาพ 40 คน ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน 100 คน ศึกษาเดือนกุมภาพันธ์ 2560–มีนาคม 2561 เครื่องมือที่ใช้ได้แก่แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามเพื่อสัมภาษณ์เชิงลึก แบบประเมินการมีส่วนร่วม แบบประเมินความพึงพอใจและแบบประเมินคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ได้รับอนุมัติด้านจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์จากจากมหาวิทยา ลัยเวสเทิร์น ใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติทดสอบที(Paired t-test) ข้อมูลเชิงคุณภาพทำการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาผ่านกระบวนการพัฒนา 2 วงรอบ ได้รูปแบบประกอบด้วย 1) ตั้งชมรมผู้สูงอายุในชุมชน 2) ทีมงานด้าน สาธารณสุขสนับสนุนความรู้ ทักษะการดูแล 3) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและพัฒนาการอำเภอร่วมดูแลในชุมชนเชิงรุก 4) เวที แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันในการดูแลผู้สูงอายุ 5) ตั้งศูนย์อเนกประสงค์สำหรับผู้สูงอายุในชุมชน 6) ทำช่องทางการติดต่อประสาน งาน 7) กิจกรรมชุมชนช่วยชุมชนโดยชุมชนโดยพัฒนาศักยภาพของบุคคลทุกวัยในการดูแลผู้สูงอายุที่บ้าน หลังนำรูปแบบไปใช้พบ ว่าคะแนนเฉลี่ยการมีส่วนร่วมของชุมชนมากกว่าก่อนการพัฒนา ( = 3.99, S.D. = 0.5) เมื่อเทียบค่าคะแนนเฉลี่ยการมีส่วนร่วม ก่อนและหลังการพัฒนามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .021 (t = 2.23, P-value < .05) ชุมชนมีความพึง พอใจต่อรูปแบบหลังการพัฒนาอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ยความพึงพอใจเพิ่มขึ้น ( = 37.88, S.D. = 6.66) คุณภาพชีวิตโดยรวมอยู่ ในระดับคุณภาพชีวิตที่ดี ( = 96.10, S.D. = 12.39) ก่อนพัฒนาอยู่ในระดับกลาง ( = 68.74, S.D. = 8.22) ส่วนข้อเสนอแนะ คือควรจัดสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการดูแลสุขภาพ การส่งเสริมสุขภาพเพื่อป้องกันการเกิดโรคและป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากโรคเรื้อรัง ร่วมด้วย