ภาวะโภชนาการ พฤติกรรมการบริโภค และการใช้พลังงานในกิจกรรมทางกายในชีวิตประจำวันของนักศึกษาคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการบริโภคอาหาร, ค่าดัชนีมวลกาย, พลังงานจากอาหาร, นักศึกษาระดับปริญญาตรี, โรคอ้วนบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินภาวะโภชนาการ พฤติกรรมการบริโภค และการใช้พลังงานในกิจกรรมทางกายในชีวิตประจำวันของนักศึกษาระดับปริญญาตรี คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ การวิจัยนี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัวขวาง เก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างที่สะดวกให้ข้อมูลจากการประกาศรับอาสาสมัคร จำนวน 400 คน ประกอบด้วย เพศหญิง 73.8% และ เพศชาย 26.2% ประเมินและจำแนกภาวะโภชนาการโดยใช้เกณฑ์ดัชนีมวลกาย (Body Mass Index, BMI) สำหรับผู้ใหญ่ชาวเอเชีย ประเมินพฤติกรรมการบริโภค และการใช้พลังงานในกิจกรรมทางกายในชีวิตประจำวันโดยใช้แบบสอบถามแบบมาตราส่วนและแปลผลเป็น 4 ระดับ (1=ควรปรับปรุง-4=ดีมาก) ประเมินพลังงานที่บริโภคจากอาหารโดยใช้แบบสอบถามการบริโภคอาหารย้อนหลัง 24 ชั่วโมง (24 hrs dietary recall) เป็นเวลา 1 วัน และคำนวณโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป INMUCAL-Nutrients V. 3.0 ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีภาวะโภชนาการเกิน (BMI 23.0-24.9) ภาวะอ้วนระดับที่ 1 (BMI 25.0-29.9) และอ้วนระดับที่ 2 (BMI > 30) คิดเป็นร้อยละ 14.7, 7.8 และ 3.0 ตามลำดับ โดยเพศชายมีสัดส่วนของคนน้ำหนักเกินและคนอ้วนมากกว่าเพศหญิง พลังงานจากอาหารที่บริโภคเฉลี่ย 1,250+748 kcal ต่อวัน ในรายพฤติกรรมที่คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการมีกิจกรรมทางกายในชีวิตประจำวันอยู่ในระดับ “ดี” (2.61±0.24 and 2.79±0.32 ตามลำดับ) พบว่ามีบางรายพฤติกรรมซึ่งกว่าร้อยละ 50 มีพฤติกรรมการบริโภคและการใช้พลังงานที่ไม่พึงประสงค์ หรือต่ำกว่าร้อยละ 50 ที่มีพฤติกรรมพึงประสงค์ กลุ่มตัวอย่างที่มีภาวะอ้วน (BMI มากกว่า 30 กก/ม2 ) มีพฤติกรรมรับประทานอาหารมื้อเย็นในปริมาณมากกว่าอาหารมื้อเช้าและมื้อกลางวัน และ ใช้เวลาว่างในการเล่นเกมคอมพิวเตอร์ติดต่อกัน มากกว่า 2 ชั่วโมง สูงกว่ากลุ่มอื่นๆ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05 และ p < 0.01 ตามลำดับ)
เอกสารอ้างอิง
Hill JO, Wyatt HR and Peters JC. Energy balance and obesity [Internet]. 2012 [Cited 2019 June 20]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3401553/
วิชัย เอกพลากร และคณะ. การสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกายครั้งที่ 5 พ.ศ.2557. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.); 2559.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. การสำรวจพฤติกรรมการบริโภคอาหารของประชากร พ.ศ. 2556. กรุงเทพฯ : กองสถิติพยากรณ์ สํานักงานสถิติแห่งชาติ; 2557.
ตวงพร กตัญญุตานนท์. ภาวะโภชนาการและพฤติกรรม 3 อ.ของนักศึกษาชั้นปีที่1 มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. มฉก.วิชาการ 2554; 14(28):67-8.
Xue H, Tian G, Duan R, Quan L, Zhao L, Yang M, et.al. Sedentary behavior is independently related to fat mass among children and adolescents in South China. Nutrients 2016; 8:667.
Grontved A, Ried-Larsen M, Moller NC, Kristensen PL, Wedderkopp N, Froberg K, et al. Youth screen-time behaviour is associated with cardiovascular risk in young adulthood: The European Youth Heart Study. Eur J Prev Cardiol 2014; 21(1):49-56.
Yamane, Taro. Statistics: An introductory analysis. 2nd edition. New York: Harper and Row; 1973.
World Health Organization, Western Pacific Regional. The Asia-Pacific perspective: redefining obesity and its treatment. Sydney: Health Communications Australia [Internet]. 2000 [Cited 2019 June 20]. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/206936
ซิ่วฮวย แซ่ลิ้ม กนกพร หมู่พยัคฆ์ และนันทวัน สุวรรณรูป. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของวัยรุ่น. พยาบาลสงขลานครินทร์. 2560; 37(3):25-36.
รัตติยา บัวสอน และ เชษฐ รัชดาพรรณาธิกุล. พฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของนักศึกษามหาวิทยาลัยระดับปริญญาตรีในเขตกรุงเทพมหานคร. รามาธิบดีพยาบาลสาร 2555; 18(2):259-71.
อัมมันดา ไชยกาญจน์ และ อมรา ไชยกาญจน์. พฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วไลยอลงกรณ์ปริทัศน์(มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์) 2560; 7(1):103-13.
สำนักยุทธศาสตร์ งานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2563. [อินเตอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 1 เม.ย. 2564] ; เข้าถึงได้จาก:
https://www.etda.or.th/th/Useful-Resource/publications/Thailand-Internet-User-Behavior-2020.aspx
วรรณภา เล็กอุทัย ลี่ลี อิงศรีสว่าง เนติ สุขสมบูรณ์ และ ยศ ตีระวัฒนานนท์. ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคอ้วนของนักศึกษาระดับปริญญาตรีในจังหวัดเชียงใหม่. วิจัยระบบสาธารณสุข 2554; 5(3):299-306.
มโนลี ศรีเปารยะ เพ็ญพงษ์. พฤติกรรมการบริโภคอาหารของกลุ่มนักเรียนและนักศึกษาในจังหวัดสุราษฎร์ธานี.วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี 2559; 3(1):109-26.
สิริไพศาล ยิ้มประเสริฐ. พฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักศึกษา ระดับปริญญาตรี ชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน นครราชสีมา. วารสารราชพฤกษ์ 2560; 15(1):33-41.
ฉัตรฤดี สุบรรณ ณ อยุธยา และ พรพิไล เติมสินสวัสดิ์. ภาวะน้ำหนักเกินโภชนาการของนักศึกษาและบุคลากร ในมหาวิทยาลัยราชมงคลพระนคร. รายงานสืบเนื่อง การประชุมวิชาการมหาวิทยาลัยราชมงคล ครั้งที่ 9 “ราชมงคลสร้างสรรค์กับนวัตกรรมที่ยั่งยืนสู่ประเทศไทย 4.0” 2559. [เข้าถึงเมื่อ 11 ก.ค. 2562] เข้าถึงได้จาก: https://repository.rmutr.ac.th/bitstream/handle/123456789/684/rmutrconth_38.pdf?sequence=1&isAllowed=y
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. การสำรวจพฤติกรรมการบริโภคอาหารของประชากร. พ.ศ. 2560. กรุงเทพฯ : กองสถิติพยากรณ์ สํานักงานสถิติแห่งชาติ; 2560.
วิชัย เอกพลากร และคณะ. การสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกายครั้งที่ 4 พ.ศ.2551-52. กรุงเทพฯ: สำนักงานสำรวจสุขภาพประชาชนไทย สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.); 2554.
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับ ส านักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). สถานการณ์ด้านการมีกิจกรรมทางกายของคนไทย ระหว่าง พ.ศ. 2555-57 [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 14 มี.ค. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://padatabase.net/uploads/files/12/doc/369_55-57.pdf
De Vries JH, Zock PL, Mensink RP, Katan MB. Underestimation of energy intake by 3-d records compared with energy intake to maintain body weight in 269 nonobese adults. Am J Clin Nutr 1994; 60(6):855–60.
Goris AH, Westerterp-Plantenga MS, Westerterp KR. Undereating and under recording of habitual food intake in obese men: selective underreporting of fat intake. Am J Clin Nutr 2000; 71(1):130-4.
Jonnalagadda SS, Mitchell DC, Smiciklas-Wright H, Meaker KB, Van Heel N, Karmally W, et al., Accuracy of energy intake data estimated by a multiple-pass, 24-hour dietary recall technique. J Am Diet Assoc 2000; 100(1):303-8.
Poslusna K, Ruprich J, de Vries JHM, Jakubikova M and Veer PV. Misreporting of energy and micronutrient intake estimated by food records and 24 hour recalls, control and adjustment methods in practice. Br J Nutr 2009; 101(Suppl. 2):S73–85.
Kye S, Kwon SO, Lee SY, Lee J, Kim BH, Suh HJ and Moon HK. Under-reporting of energy Intake from 24-hour dietary recalls in the Korean National Health and Nutrition Examination Survey. Osong Public Health Res Perspect 2014; 5(2):85-91.
Shi H and Clegg DJ. Sex Differences in the regulation of body weight. Physiol Behav. 2009; 97(2):199–204.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่เผยแพร่ในวารสารโภชนาการ เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยฯ
