โปรตีน: สารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย

ผู้แต่ง

  • ฉัตรภา หัตถโกศล ภาควิชาโภชนวิทยา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • มณีรัตน์ เตชะวิเชียร ภาควิชาโภชนวิทยา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

โปรตีน, กรดอะมิโน, คุณภาพของโปรตีน, ผลที่เกิดจากการได้รับโปรตีนมากเกินไป, ผลที่เกิดจากการได้รับโปรตีนน้อยเกินไป

บทคัดย่อ

โปรตีนเป็นสารอาหารที่มีความจำเป็นต่อร่างกาย พบได้ทั้งในสัตว์และในพืช โปรตีนที่มาจากสัตว์จัดเป็นโปรตีนที่มีคุณภาพดี เพราะมีกรดอะมิโนจำเป็นครบถ้วนและมีปริมาณเพียงพอ ขณะที่โปรตีนในพืชจัดเป็นโปรตีนที่มีคุณภาพต่ำ เนื่องจากมีกรดอะมิโนจำเป็นในปริมาณน้อยไม่เพียงพอที่จะนำไปสร้างโปรตีนให้กับร่างกาย เมื่อมนุษย์บริโภคโปรตีนจากพืชและสัตว์เป็นอาหาร โปรตีนจะถูกย่อยด้วยกรดและเอนไซม์จนได้กรดอะมิโน ซึ่งจะถูกนำไปสร้างเป็นโปรตีนเพื่อใช้ทำหน้าที่ต่าง ๆ ในร่างกาย แต่การสร้างโปรตีนจำเป็นต้องมีกรดอะมิโนครบทั้ง 20 ชนิด ดังนั้นการเลือกบริโภคอาหารเพื่อให้ได้กรดอะมิโนจำเป็นครบจึงต้องบริโภคให้หลากหลายโดยบริโภคพืชคู่กับเนื้อสัตว์ ถ้าผู้ที่บริโภคมังสวิรัติควรได้รับโปรตีนจากพืชร่วมกัน 2-3 ชนิด การที่ร่างกายได้รับโปรตีนเพียงพอหรือไม่สามารถทราบได้จากการศึกษาสมดุลไนโตรเจน ผลของดุลไนโตรเจนทำให้บุคลากรทางการแพทย์นำมาใช้วางแผนการรักษาผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม เพื่อให้ร่างกายทำงานได้อย่างสมบูรณ์จึงไม่ควรบริโภคโปรตีนมากหรือน้อยเกินไป ผลของการบริโภคโปรตีนมากหรือน้อยเกินไปส่งผลให้อวัยวะในร่างกายทำงานผิดปกติจนทำให้เกิดโรคได้

เอกสารอ้างอิง

Insel P, Turner ER, Ross D. Nutrition. 3rd ed. Sunbury: Jones and Bartlett; 2007.

Kumar V, Shukla AK, Sharma P, Choudhury B, Singh P, Kumar S. Role of macronutrient in health. World J Pharm Res. 2017; 6(3):373-81.

Academy of Nutrition and Dietetics. Teaching Dietary Protein Basics [Access on 2018 Dec 29]; Available from: https://www.eatrightpro.org/practice/practice-resources/international-nutrition-pilot-project/teaching-dietary-protein-basics

Michelle M, Kathy AB. Nutritional Sciences: From Fundamentals to Food. 2nd ed. Belmont: Wadsworth Cengage Learning; 2011.

นัยนา บุญทวียุวัฒน์. ชีวเคมีทางโภชนาการ. กรุงเทพมหานคร: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์; 2553.

Nehete J, Bhambar R, Narkhede M, Gawali S. Natural proteins: Sources, isolation, characterization and applications. Pharmacogn Rev. 2013; 7(14):107-16.

Chayanon Peerapittayamongkol. Protein and amino acid metabolism. 2014 [updated 2019 Feb 24]; Available from: https://www.si.mahidol.ac.th/department/Biochemistry/home/MD/นศพ.57/อ.ชยานนท์%209%20ก.ย.57%20เมตะบอลิสมกรดอะมิโนและโปรตีน%202014.pdf

Delimaris I. Adverse effects associated with protein intake above the recommended dietary allowance for adults. ISRN Nutr. 2013; 1-6.

Jäger R, Kerksick CM, Campbell BI, Cribb PJ, Wells SD, Skwiat TM, et al. International society of sports nutrition position stand: protein and exercise. Sports Nutr Rev J. 2017; 14(1):1-25.

Guoyao Wu. Dietary protein intake and human health. Food Funct. 2016; 7(3):1251-65.

วิชัย เอกพลากร. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทย โดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 4 พ.ศ. 2551-2. นนทบุรี: เดอะกราฟิโก ซิสเต็มส์; 2553.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

04/28/2020

รูปแบบการอ้างอิง

หัตถโกศล ฉ., & เตชะวิเชียร ม. (2020). โปรตีน: สารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย. วารสารโภชนาการ (Online), 55(1), 82–94. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JNAT/article/view/239848

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความทางวิชาการ