การศึกษาคุณภาพทางกายภาพและสารอาหารในเนื้อปลานิล ที่ผ่านกระบวนการปรุงโดยใช้ความร้อนชื้น

ผู้แต่ง

  • Onnalin Inkaew นิสิตปริญญาโท สาขาอาหารและโภชนาการ คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
  • Marisa Phupinyokul ภาควิชาคหกรรมศาสตร์ คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
  • Witcha Treesuwan สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

คำสำคัญ:

ปลานิล, การซูวิด, การปรุงด้วยความร้อนชื้น

บทคัดย่อ

ปลานิล (Nile Tilapia fish) เป็นพันธุ์ปลาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ ทรงพระราชทานให้กับประชาชนเพื่อแก้ไขปัญหาด้านการขาดแขลนอาหารและเสริมสร้างรายได้ ซึ่งปลานิล เป็นปลาที่มีราคาไม่แพงมาก เนื้อแน่น มีกลิ่นคาวน้อย เป็นปลาเนื้อขาวที่มีไขมันต่ำ สามารถทำเมนูอาหารได้หลากหลาย โดยงานวิจัยนี้ได้ศึกษาถึงคุณภาพทางกายภาพด้านน้ำหนัก และความหนาของชิ้นเนื้อปลานิล ก่อนและหลังผ่านกระบวนการปรุงด้วยความร้อนชื้น 3 รูปแบบ คือ การต้ม การนึ่ง และการซูวิด พร้อมทั้งศึกษาการเปลี่ยนแปลงของสี  เนื้อสัมผัส องค์ประกอบกรดอะมิโน และปริมาณแร่ธาตุ โดยเริ่มจากการแล่(fillet) และตัดแต่งปลานิล ให้มีขนาด ความกว้าง 5 เซนติเมตร ความยาว 15 เซนติเมตร และความหนา 18 มิลลิเมตร สำหรับอุณหภูมิที่ใช้ในการซูวิด คือ 65 องศาเซลเซียส เวลา 45 นาที ส่วนการต้มและการนึ่งใช้อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส เวลา 10 นาที พบว่า ค่าเฉลี่ยน้ำหนักหลังผ่านการปรุงมีค่าลดลง แต่ความหนาของชิ้นเนื้อปลานิลเพิ่มมากขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< 0.05) ส่วนค่าสี (L*, a*, b*) ให้ค่าไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ แต่หลังผ่านการปรุงค่าสีที่ได้ มีอัตราที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(p<0.05) ด้านเนื้อสัมผัส ชิ้นเนื้อปลานิลที่ผ่านการนึ่ง มีเนื้อสัมผัสนุ่มและใช้พลังงานในการเคี้ยวน้อย มีค่าปริมาณกรดอะมิโน ค่าแร่ธาตุประเภทฟอสฟอรัสทั้งหมด (Total Phosphorus) และแคลเซียมเพิ่มขึ้นมากที่สุด แต่เนื้อปลานิลที่ผ่านการซูวิดให้ค่าธาตุเหล็กเพิ่มขึ้นมากที่สุด

เอกสารอ้างอิง

1. อภิรัติ พูลสวัสดิ์. การเปลี่ยนแปลงของผู้สูงอายุ [อินเตอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2560]. เข้าถึงได้จาก https://https://www.gj.mahidol.ac.th/th/wp-content/uploads/conference/2560/change.pdf.

2. สุธา เจียรมณีโชติชัย. การดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ [อินเตอร์เน็ต]. 2556 [เข้าถึงเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2560]. เข้าถึงได้จาก https://hp.anamai.moph.go.th/download.pdf.

3. วิไลวรรณ ทองเจริญ. การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายในวัยสูงอายุ [อินเตอร์เน็ต]. 2556 [เข้าถึงเมื่อ 15 พฤศจิกายน 2560]. เข้าถึงได้จาก
https://www.ns.mahidol.ac.th/english/th/departments/FN/COE_gerontological/Article/old.pdf

4. ปิยะภัทร เดชพระธรรม. ปัญหาการกลืนในผู้สูงอายุ. เวชศาสตร์ฟื้นฟูสาร. 2556;23(3):73-80.

5. ณัฐพนธ์ สมสวาท. ความต้องการการบริการทางทันตกรรมของผู้สูงอายุในเขตตำบลจองคำ อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน [สาธารณสุขมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น; 2560.

6. อรอนงค์ ทองมี. เอกสารประกอบการสอน ความรู้เกี่ยวกับเนื้อสัตว์ สัตว์ปีก สัตว์น้ำ และ การปรุง. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: กวิภัส โอเอ; 2555.

7. สุพรรณี พฤกษาม, สุวรีย์ ศรีปูณะ. พฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุที่มีสุขภาพดีในหมู่บ้านวัฒนธรรมนาอ้อ ตำบลนาอ้อ จังหวัดเลย. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย. 2560;42:57-67.

8. มณีวรรณ์ วงศ์นอก. เมนูอาหารจากปลา คุ้มค่าเพราะกินได้ทั้งตัว. อุบลราชธานี: กลุ่มพัฒนาและส่งเสริมอาชีพการประมง สำนักงานประมงจังหวัดอุบลราชธานี; 2555.

9. MacMillan N, Caldon H, Corbridge F, Scott M, Wilkinson B. The cook’s book of ingredients. London: Dorling Kindersley; 2010.

10. ทัทยา อนุสสร. มังสโภชนา: สารพัดเนื้อเพื่อสุขภาพ (ทุกอาหารเป็นยา ถ้ากินเป็น ภาค2). กรุงเทพฯ: มติชน; 2554.

11. ชวนชม จันทระเปารยะ. การประกอบอาหารอย่างสงวนคุณค่า. ใน: เอกสารชุดโภชนาการกับชีวิตมนุษย์ หน่วยที่ 8-15. พิมพ์ครั้งที่ 21. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช; 2549. หน้า 758-799.

12. This H. Molecular gastronomy: exploring the science of flavor. New York Chichester, West Sussex: Columbia university; 2006.

13. มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. โครงการฝึกอบรมหลักสูตร Modern Cuisine. กรุงเทพฯ: โครงการสวนดุสิต กราฟฟิคไซท์; 2561.

14. อิศราภรณ์ คงเปี่ยม. การปรับปรุงคุณภาพเนื้อใบบัวจากโคไทยเพื่อใช้ในการผลิตสเต็กด้วยกระบวนการซูวีด [วิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณ-ทหารลาดกระบัง; 2558.

15. Wylie C. The sous vide kitchen techniques, ideas and more than 100 recipes to cook at home. Minneapolis, MN: Voyageur Press; 2017.

16. Creed PG. Sensory and nutritional aspects of sous vide processed foods. In: Ghazala S, editors. Sous vide and cook chill processing for the food industry. Gaithersburg, MD: Aspen Publishers; 1998. p. 57-88.

17. Larsen D, Quek S, Eyres L. Evoluation instrumental color and texture of thermally treated New Zealand King Salmon (Oncorhynchus Tshawytscha) and their relation to sensory properties. LWT-Food Science and Technology. 2011;44:1814-20.

18. Baldwin DE. Sous vide cooking: a review. International Journal of Gastronomy and Food Science. 2012;1:15-30.
19. ชัชชญา รักตะกนิษฐ, วิไลรัตน์ กรนพเกล้า. เอกสารประกอบการสอน หลักการประกอบอาหารยุโรป. กรุงเทพฯ: โครงการสวนดุสิต กราฟฟิคไซท์; 2556.

20. Nieva-Echevarría B, Manzanos MJ, Goicoechea E, Guillén MD. Changes provoked by boiling, steaming and sous-vide cooking in the lipid and volatile profile of European sea bass. Food Res Int. 2017;99:630-40.

21. อัศม์เดช วานิชชินชัย. การเพิ่ม Yield บรรจุปลานิลแช่แข็งจากการลดน้ำหนักบรรจุเกิน. เกษตรศาสตร์ธุรกิจประยุกต์. 2557;8:43-52.

22. นิธิยา รัตนาปนนท์. เคมีอาหาร. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โอ.เอส. พริ้นติ้งเฮาส์; 2549.

23. สมปอง ธรรมศิริรักษ์. โครงสร้างและหน้าที่ของโปรตีน. เชียงใหม่: ภาควิชาชีวเคมี คณะวิทยาศาตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2550.

24. กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. ตารางแสดงชนิดและปริมาณกรดอะมิโนในอาหารไทย. พิมพ์ครั้งที่ 3. นนทบุรี: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข; 2533.

25. สมหมาย เชี่ยววารีสัจจะ. กินปลาเพื่อสุขภาพ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษศาสตร์; 2550.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

03/22/2019

รูปแบบการอ้างอิง

Inkaew, O., Phupinyokul, M., & Treesuwan, W. (2019). การศึกษาคุณภาพทางกายภาพและสารอาหารในเนื้อปลานิล ที่ผ่านกระบวนการปรุงโดยใช้ความร้อนชื้น. วารสารโภชนาการ (Online), 54(1), 24–36. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JNAT/article/view/146275

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย