โภชนาการช่วงแรกของชีวิตกับทุพโภชนาการสองปลาย: ความท้าทายสำหรับประเทศไทย
บทคัดย่อ
ประเทศไทยประสบความสำเร็จในการแก้ปัญหาการขาดสารอาหารในแม่และเด็กอย่างรวดเร็วในช่วง 2520-2530 แต่การพัฒนาทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็วทำให้ปัญหาโภชนาการเกินปรากฏชัดเจนในผู้ใหญ่ และเด็กวัยเรียน การควบคุมปัญหาทุพโภชนาการจึงเน้นไปที่การควบคุมปัญหาดังกล่าว ในขณะที่ปัญหาการขาดสารอาหารในเด็กเล็กอยู่ในขั้นไม่รุนแรง และไม่ปรากฏอาการทางคลินิกจึงถูกลดความสำคัญและขาดความตระหนักว่าโภชนาการที่ดีมีความจำเป็นเพราะส่งผลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาทางสติปัญญา การดูแลโภชนาการแม่และเด็กกลายเป็นเพียงส่วนย่อยของงานอนามัยแม่และเด็ก ในขณะที่อุบัติการณ์ของการเกิดเบาหวานในระยะตั้งครรภ์ และหญิงวัยกลางคนสูงกว่าชาย ซึ่งอาจเกิดจากปัจจัยที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาในระยะตั้งครรภ์ และให้นมบุตรแต่ถูกมองข้ามไป ที่สำคัญจากองค์ความรู้สากลในปัจจุบันทั่วโลกให้ความสำคัญต่อการดูแลภาวะโภชนาการในแม่อย่างน้อยตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์ และการเจริญเติบโตของเด็กตั้งแต่ปฏิสนธิถึง 2 ปีแรกหรือ 1000 วันของชีวิตเพื่อการป้องกันผลเสียต่อสุขภาพและศักยภาพด้านสติปัญญายังไม่ได้รับความสำคัญเชิงนโยบายด้านสาธารณสุขเท่าที่ควร เนื่องจากยังใช้มุมมองการเกิดโรค/เจ็บป่วยในการกำหนดความสำคัญทางนโยบาย หรือเป็นไปอย่างแยกส่วนเฉพาะสารอาหาร เช่น ไอโอดีน การควบคุมการขาดสารอาหารและป้องกันการเกิดโภชนาการเกินในแม่และเด็กจึงเป็นกลยุทธ์สำคัญในการป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่ถูกมองข้ามไป
เอกสารอ้างอิง
1. Tontisirin K, Winichagoon P. Community-based programmes: success factors for public nutrition derived from the experience of Thailand. Food Nutr Bull. 1999;20(3):315-22.
2. Winichagoon P. Scaling up a community based program for maternal and child nutrition in Thailand. Food Nutr Bull. 2014;35(suppl1): 27S-33S.
3. Winichagoon P. Thailand nutrition intransition: situation and challenges of maternal and child nutrition. Asia Pac J Clin Nutr. 2013;22(1):6-15.
4. สำนักงานสถิติแห่งชาติ, กระทรวงสาธารณสุขและองค์การยูนิเซฟประเทศไทย. รายงานการสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีในประเทศไทย (Multiple Indicator Cluster Survey, [MICS 2012]). กรุงเทพฯ 2555.
5. พัตธนี วินิจจะกูล. บทบาทของธาตุเหล็กต่อปัญหาโลหิตจางในประเทศกำลังพัฒนา. โลหิตวิทยาและเวชศาสตร์บริการโลหิต. 2551;18(4):321-30.
6. Food and Nutrition Board, Institute of Medicine, US. Dietary reference intakesfor vitamin A, vitamin K, arsenic, boron, chromium, copper, iodine, iron, manganese, molybdenum, nickel, silicon, vanadium, andzinc. Washington, D.C.: National academy press; 2001.
7. Tuntawiroon M, Sritongkul N, Brune M, Rossander-Hulten L, Pleehachinda R, Suwanik R, Hallberg L. Dose-dependent inhibitory effect of phenolic compounds in foods on nonheme iron absorption in men. Am J Clin Nutr.1991;53:554-7.
8. วิชัย เอกพลากร. สำนักงานสำรวจสุขภาพประชาชนไทย. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจสุขภาพ ครั้งที่ 4 พ.ศ.2551-2. สุขภาพเด็ก. กรุงเทพมหานคร: เดอะ กราฟิโก ซิสเต็มส์; 2555.
9. สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงาน การควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน: ค่ามัธยฐานไอโอดีนในปัสสาวะในหญิงตั้งครรภ์จากระบบเฝ้าระวังและติดตามการขาดสารไอโอดีนในปี 2543-2557 [อินเตอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 1 มิถุนายน 2558]. เข้าถึงได้จาก: https://nutrition.anamai.moph.
go.th/temp/files/iodene_new_concep.pdf .
10. Gowachirapant S, Winichagoon P, Wyss L,Tong B, Baumgartner J, Zimmermann MB. Urinary iodine concentrations in pairs of pregnant women and their school-aged children from Thai households indicate iodine sufficiency in the children butiodine deficiency in the women. J Nutr. 2009;139:1169-72.
11. Winichagoon P, Udomkesmalee E. Vitamin A: discrimination and integration. World Nutrition. 2015;6(4):322-6.
12. สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. ประมวลสถิติสำคัญของประเทศไทย พ.ศ.2555: ความชุกของน้ำหนักแรกเกิดสูง (>3500-5000 กรัม) ปี พ.ศ. 2548-2553 [อินเตอร์เน็ต]. 2555 [เข้าถึงเมื่อ 1 มิถุนายน 2558]. เข้าถึงได้จาก: https://service.nso.go.th/nso/nsopublish/pubs/pubsfiles/Key55_T.pdf.
13. Titapant V, Lertbunnaphong T, Pimsen S. Is the US institute of medicine recommendation for gestational weight gain suitable for Thai singleton pregnant women? J Med Assoc Thai. 2013;96(1):1-6.
14. Sunsaneevithayakul P, Titapant V, Ruangvutilert P, Sutantawibul A, Phatihattakorn C, Watanagara T, Tualngchit P. Relation between gestational weight gain and pregnancy outcomes. J Obstet Gynecol Res. 2014;40(4):995-1001.
15. Torloni MR, Betrán AP, Horta BL, Nakamura MU, Atallah AN, Moron AF, et al. Prepregnancy BMI and the risk of gestationaldiabetes: a systematic review of the literature with meta-analysis. Obes Rev. 2008;10: 194-203.
16. Chanprapaph P, Sutjarit C. Prevalence of gestational diabetes mellitus(GDM) in women screened by glucose challenge test (GCT) at Maharaj Nakorn Chiang Mai hospital. J Med Assoc Thai. 2004;87:1141-6.
17. Feig DS, Zinman B, Wang X, Hux JE. Risk of development of diabetes mellitus after diagnosis of gestational diabetes. Can Med Assoc J. 2008;179(3):229-34.
18. Cheng HR, Walker LO, Tseng YF, LinPC. Postpartum weight retention in women in Asia: a systematic review. Obes Rev. 2011;12:770-80.
19. วิชัย เอกพลากร. สำนักงานสำรวจสุขภาพประชาชนไทย. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจสุขภาพ ครั้งที่ 4 พ.ศ. 2551-2. การสำรวจภาวะสุขภาพของคนไทยในปี พ.ศ. 2554. กรุงเทพมหานคร: เดอะ กราฟิโก ซิสเต็มส์; 2555.
20. Koletzko B, Kries RV, Closa R, Escribano J, Scaglioni S, Giovannini M, et al. European childhood obesity trial study group. Lower protein in infant formula is associated with lower weight up to age 2 y: a randomized clinical trial. Am J Clin Nutr. 2009;89(6):1836-45.
21. Weber M, Grote V, Closa-Monasterolo R, Escribano J, Langhendries JP, Dain E, et al. European childhood obesity trial study group. Lower protein content in infantformula reduces BMI and obesity risk atschool age: follow-up of a randomized trial. Am J Clin Nutr. 2014;99:1041-51.
22. Winichagoon P. Transition of maternal and child nutrition in Asia: implications for public health. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2015;18:312–7.
23. Barker DJ. The origins of the developmental origins theory. J Intern Med. 2007;261(5):412–7.
24. Hansen M, Gluckman P. Developmental origins of noncommunicable disease: population and public health implications. Am J Clin Nutr. 2011;94(suppl):1754S-8S.
25. Victora CG, Adair L, Fall C, et al. For the maternal and child undernutrition group. Maternal and child undernutrition: consequences for adult health and humancapital. Lancet. 2008;371:340–57.
26. Uauy R, Kain J, Corvalan C. How can the developmental origins of health and disease (DOHaD) hypothesis contribute to improving health in developing countries? Am J ClinNutr. 2011;4(suppl):1759S-64S.
27. Black RE, Victor CG, Walker SP, et al. Maternal and child undernutrition and overweight in low-income and middle income countries. Lancet. 2013;382:427-51.
28. De Onis M, Garza C, Onyango AW and Martorell R. WHO child growth standard. Acta Pediatrica. 2006;450(Suppl):5-101.
29. World Health Organization. Indicators for assessing infant and young childfeeding practices: conclusions of a consensus meeting held 6-8 November 2007. Washington D.C: WHO; 2008.
2. Winichagoon P. Scaling up a community based program for maternal and child nutrition in Thailand. Food Nutr Bull. 2014;35(suppl1): 27S-33S.
3. Winichagoon P. Thailand nutrition intransition: situation and challenges of maternal and child nutrition. Asia Pac J Clin Nutr. 2013;22(1):6-15.
4. สำนักงานสถิติแห่งชาติ, กระทรวงสาธารณสุขและองค์การยูนิเซฟประเทศไทย. รายงานการสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีในประเทศไทย (Multiple Indicator Cluster Survey, [MICS 2012]). กรุงเทพฯ 2555.
5. พัตธนี วินิจจะกูล. บทบาทของธาตุเหล็กต่อปัญหาโลหิตจางในประเทศกำลังพัฒนา. โลหิตวิทยาและเวชศาสตร์บริการโลหิต. 2551;18(4):321-30.
6. Food and Nutrition Board, Institute of Medicine, US. Dietary reference intakesfor vitamin A, vitamin K, arsenic, boron, chromium, copper, iodine, iron, manganese, molybdenum, nickel, silicon, vanadium, andzinc. Washington, D.C.: National academy press; 2001.
7. Tuntawiroon M, Sritongkul N, Brune M, Rossander-Hulten L, Pleehachinda R, Suwanik R, Hallberg L. Dose-dependent inhibitory effect of phenolic compounds in foods on nonheme iron absorption in men. Am J Clin Nutr.1991;53:554-7.
8. วิชัย เอกพลากร. สำนักงานสำรวจสุขภาพประชาชนไทย. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจสุขภาพ ครั้งที่ 4 พ.ศ.2551-2. สุขภาพเด็ก. กรุงเทพมหานคร: เดอะ กราฟิโก ซิสเต็มส์; 2555.
9. สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงาน การควบคุมและป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน: ค่ามัธยฐานไอโอดีนในปัสสาวะในหญิงตั้งครรภ์จากระบบเฝ้าระวังและติดตามการขาดสารไอโอดีนในปี 2543-2557 [อินเตอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 1 มิถุนายน 2558]. เข้าถึงได้จาก: https://nutrition.anamai.moph.
go.th/temp/files/iodene_new_concep.pdf .
10. Gowachirapant S, Winichagoon P, Wyss L,Tong B, Baumgartner J, Zimmermann MB. Urinary iodine concentrations in pairs of pregnant women and their school-aged children from Thai households indicate iodine sufficiency in the children butiodine deficiency in the women. J Nutr. 2009;139:1169-72.
11. Winichagoon P, Udomkesmalee E. Vitamin A: discrimination and integration. World Nutrition. 2015;6(4):322-6.
12. สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. ประมวลสถิติสำคัญของประเทศไทย พ.ศ.2555: ความชุกของน้ำหนักแรกเกิดสูง (>3500-5000 กรัม) ปี พ.ศ. 2548-2553 [อินเตอร์เน็ต]. 2555 [เข้าถึงเมื่อ 1 มิถุนายน 2558]. เข้าถึงได้จาก: https://service.nso.go.th/nso/nsopublish/pubs/pubsfiles/Key55_T.pdf.
13. Titapant V, Lertbunnaphong T, Pimsen S. Is the US institute of medicine recommendation for gestational weight gain suitable for Thai singleton pregnant women? J Med Assoc Thai. 2013;96(1):1-6.
14. Sunsaneevithayakul P, Titapant V, Ruangvutilert P, Sutantawibul A, Phatihattakorn C, Watanagara T, Tualngchit P. Relation between gestational weight gain and pregnancy outcomes. J Obstet Gynecol Res. 2014;40(4):995-1001.
15. Torloni MR, Betrán AP, Horta BL, Nakamura MU, Atallah AN, Moron AF, et al. Prepregnancy BMI and the risk of gestationaldiabetes: a systematic review of the literature with meta-analysis. Obes Rev. 2008;10: 194-203.
16. Chanprapaph P, Sutjarit C. Prevalence of gestational diabetes mellitus(GDM) in women screened by glucose challenge test (GCT) at Maharaj Nakorn Chiang Mai hospital. J Med Assoc Thai. 2004;87:1141-6.
17. Feig DS, Zinman B, Wang X, Hux JE. Risk of development of diabetes mellitus after diagnosis of gestational diabetes. Can Med Assoc J. 2008;179(3):229-34.
18. Cheng HR, Walker LO, Tseng YF, LinPC. Postpartum weight retention in women in Asia: a systematic review. Obes Rev. 2011;12:770-80.
19. วิชัย เอกพลากร. สำนักงานสำรวจสุขภาพประชาชนไทย. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจสุขภาพ ครั้งที่ 4 พ.ศ. 2551-2. การสำรวจภาวะสุขภาพของคนไทยในปี พ.ศ. 2554. กรุงเทพมหานคร: เดอะ กราฟิโก ซิสเต็มส์; 2555.
20. Koletzko B, Kries RV, Closa R, Escribano J, Scaglioni S, Giovannini M, et al. European childhood obesity trial study group. Lower protein in infant formula is associated with lower weight up to age 2 y: a randomized clinical trial. Am J Clin Nutr. 2009;89(6):1836-45.
21. Weber M, Grote V, Closa-Monasterolo R, Escribano J, Langhendries JP, Dain E, et al. European childhood obesity trial study group. Lower protein content in infantformula reduces BMI and obesity risk atschool age: follow-up of a randomized trial. Am J Clin Nutr. 2014;99:1041-51.
22. Winichagoon P. Transition of maternal and child nutrition in Asia: implications for public health. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2015;18:312–7.
23. Barker DJ. The origins of the developmental origins theory. J Intern Med. 2007;261(5):412–7.
24. Hansen M, Gluckman P. Developmental origins of noncommunicable disease: population and public health implications. Am J Clin Nutr. 2011;94(suppl):1754S-8S.
25. Victora CG, Adair L, Fall C, et al. For the maternal and child undernutrition group. Maternal and child undernutrition: consequences for adult health and humancapital. Lancet. 2008;371:340–57.
26. Uauy R, Kain J, Corvalan C. How can the developmental origins of health and disease (DOHaD) hypothesis contribute to improving health in developing countries? Am J ClinNutr. 2011;4(suppl):1759S-64S.
27. Black RE, Victor CG, Walker SP, et al. Maternal and child undernutrition and overweight in low-income and middle income countries. Lancet. 2013;382:427-51.
28. De Onis M, Garza C, Onyango AW and Martorell R. WHO child growth standard. Acta Pediatrica. 2006;450(Suppl):5-101.
29. World Health Organization. Indicators for assessing infant and young childfeeding practices: conclusions of a consensus meeting held 6-8 November 2007. Washington D.C: WHO; 2008.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
12/30/2015
รูปแบบการอ้างอิง
วินิจจะกูล พ. (2015). โภชนาการช่วงแรกของชีวิตกับทุพโภชนาการสองปลาย: ความท้าทายสำหรับประเทศไทย. วารสารโภชนาการ (Online), 50(2), 11–25. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JNAT/article/view/124194
ฉบับ
ประเภทบทความ
Review article
สัญญาอนุญาต
บทความที่เผยแพร่ในวารสารโภชนาการ เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยฯ
