การประยุกต์ใช้ทฤษฎีขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม เพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหารของประชากรกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในชุมชน จังหวัดสกลนคร

Main Article Content

ยุภา พวงเงิน
จักรกฤษณ์ พลราชม

บทคัดย่อ

บทนำ : การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดสำหรับประชากรกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มีหลากหลายวิธี แต่หนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด คือ การส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสม


วัตถุประสงค์การวิจัย : เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการประยุกต์ใช้ทฤษฎีขั้นตอนการเปลี่ยนเปลงพฤติกรรมเพื่อการส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหารของประชากรกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในชุมชน จังหวัดสกลนคร                                                                                                         


วิธีการวิจัย : การศึกษากึ่งทดลอง สองกลุ่มวัดก่อนและหลังการทดลอง ตัวอย่าง คือ กลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 130 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย โปรแกรมการส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหาร แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามระดับของขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการบริโภคอาหาร แบบสอบถามพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และแบบบันทึกระดับน้ำตาลในเลือด วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติค่าไค-สแควร์  และทดสอบค่าที


ผลการวิจัย : ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มทดลองมีระดับของขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการบริโภคอาหารอยู่ในระดับที่ดีขึ้นมากกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ นอกจากนี้พบว่าคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคอาหารของกลุ่มทดลองสูงขึ้นกว่าก่อนการทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ และค่าเฉลี่ยระดับน้ำตาลในเลือดของกลุ่มทดลองลดลงกว่าก่อนการทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001


สรุปผล : โปรแกรมฯ มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงระดับของขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการบริโภคอาหาร พฤติกรรมการบริโภคอาหาร และระดับน้ำตาลในเลือด

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

Department of Disease Control. Nurses make the difference for diabetes. [Internet]. 2020 [Cited 2022 Nov 11]; Available from: https://ddc.moph.go.th/o dpc7/news.php?news=29627&deptcode=odpc7. (in Thai).

Division of Non Communicable Diseases, Department of disease control. situation report on NCDs, diabetes, hypertension and related risk factors. Bangkok: Aksorn Graphic and Design Publishing; 2019.

Division of Non Communicable Diseases, Department of Disease Control. Number and death rate 5 non communicable diseases (NCD) 2016 - 2020. [Internet]. 2021 [Cited 2022 November 12]; Available from: http://www.thaincd.com/2016/mission/ documents.php?tid=32&gid=1-020.(in Thai).

Rojruangnon P, Kamutsri W, Kraitap P, Seubsui N, Tiewwilai N, Tedniyom T. Effects of self-efficacy enhancement program to food consumption behavior modification among diabetes mellitus risk groups at Khlongtonsai, Khlongsan, Bangkok. Journal of the Department of Medical Services.2021;46(3):81-8. (in Thai).

Haw JS, Galaviz KI, Straus AN, Kowalski AJ, Magee MJ, Weber MB, et al. Long-term sustainability of diabetes prevention approaches a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. JAMA Intern Med. 2017;177(12):1808-17.

Health Data Center, Sakon Nakhon Provincial Public Health Office.Percentage of the population aged 35 years and over who were screened for diabetes mellitus Sakon Nakhon province. [Internet].2022 [Cited 2022 Nov 16]; Available from: https://snk.hdc.moph.go.th/hdc/reports/report.php?cat_id=b2b59e64c4e6c92d4b1ec%2016a599d882b&id=626c89f6b8d9f7ed90c72c719775eb07. (in Thai).

The office of Disease Prevention and Control 8 Udon Thani, Department of Disease Control.Week 9 disease and health situation report. [Internet]. 2021 [cited 2021 Nov 20]; Available from: VHQZi5DGNWyLdp6Ba7lq .pdf. (in Thai).

Davis KM, Alpert PT, Clevesy M. Using the transtheoretical model of change to improve lifestyle behaviors in a woman with metabolic syndrome. J Dr Nurs Pract. 2016; 9(1):81-7. doi:10.1891/2380-9418.9. 1.81.

Prochaska JO, Velicer WF. The Transtheoretical model of health behavior change. Am J Health Promot. 1997;12(1): 38-48. doi:10.4278/0890-1171-12.1.38.

Phosuwan J, Surirak S, Neamsukonsakoon S, Choocherd K, Chalatloed T, Phadungwiang A, et al. Effects of food consumption behavior change program applied with transtheoretical model among patients with type 2 uncontrolled diabetes mellitus in Chonburi Province. Journal of Council of Community Public Health. 2021; 3(3): 55-65. (in Thai).

Saotong T, Pichayapinyo P, Lagampan S. Effects of behavior change on glycemic control in type 2 diabetes patients with uncontrolled blood sugar. Journal of Health and Nursing Research. 2020;36(3): 19-32. (in Thai).

Ribeiro PV, Hermsdorff HM, Balbino KP, Epifanio AP, Jorge MP, Moreira AV. Effect of a nutritional intervention based on transtheoretical model on metabolic markers and food consumption of individuals undergoing hemodialysis. J Ren Nutr. 2020;30(5):430-9.

Mangkala N, Kitreerawutiwong N. Effectiveness of the dietary behavior change program by applying the transtheoretical model among population at risk of diabetes mellitus type 2.Journal of Nursing and Health Sciences.2018;12(1S):110-20. (in Thai).

Jirawatkul A. Biostatistics for health Science research second edition. Khon Kaen: Pimluck; 2005. (in Thai).

Nakabayashi J, Melo GR, Toral N. Transtheoretical model-based nutritional intervention in adolescents: a systematic review. BMC Public Health. 2020; 20:1543. doi:10.1186/s12889-020-096443-z.

Spring B, Moller AC, Coons MJ. Multiple health behaviours: overview and implications. J Public Health. 2012; 34 (Suppl1):3–10. doi: org/10.1093/pubmed/ fdr111.

Boonsuwanno J, Kaewboonchoo O, Boonyamalik P. Effect of behavioral modification program for weight loss in overweight primary school children using the transtheoretical model of behavior change. Royal Thai Navy Medical Journal. 2021;48(3): 534-55. (in Thai).

Kunlanit S, Powwattana A, Thiangthum W. The effects of self-regulation with home health care on fasting blood sugar among patients with uncontrolled diabetes and hypertension. Journal of Health Science Research. 2019;13(2):73-82. (in Thai).

Suphunnakul P, Songthap A, Sirinual S, Limrerklamruke A. Effectiveness of behavior change program for knowledge of self-diabetes management and blood sugar level among risk group of type 2 diabetes mellitus in Sukhothai Province. EAU Heritage Journal Science and Technology. 2018;12(3):141-53. (in Thai).