ปัจจัยสัมพันธ์กับอาการหายใจลำบากในผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว

Main Article Content

ภัสส์มณี เทียมพิทักษ์
สุนิดา ปรีชาวงษ์

บทคัดย่อ

บทนำ : อาการหายใจลำบากเป็นอาการที่เกิดขึ้นได้บ่อยในผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว การวางแผนการดูแลผู้ป่วยโดยคำนึงถึง อายุ การดูแลตนเอง และการสนับสนุนทางสังคม จะช่วยให้ผู้ป่วยไม่ต้องเผชิญกับอาการหายใจลำบาก


วัตถุประสงค์การวิจัย : เพื่อศึกษาปัจจัยคัดสรรที่สัมพันธ์กับอาการหายใจลำบากในผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว


วิธีการวิจัย :  การวิจัยเชิงพรรณนา ตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวจำนวน 122 คน ที่เข้ารับการตรวจรักษาในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ 3 แห่ง เก็บข้อมูลโดยใช้ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล การดูแลตนเอง การรับรู้การเจ็บป่วย การรับรู้การควบคุมตนเอง การสนับสนุนทางสังคม และประเมินอาการหายใจลำบาก โดยมีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค เท่ากับ  .70, .81, .82, .79 และ .96 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน


ผลการวิจัย : พบว่า ตัวอย่างเป็นเพศชาย ร้อยละ 66.40 มีอายุเฉลี่ย 52.25 ปี (SD=6.29) มีอาการหายใจลำบากระดับน้อย (M=19.49; SD=23.88) การรับรู้การเจ็บป่วยมีความสัมพันธ์ทางบวกกับอาการหายใจลำบากในผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (r=.336) ส่วนการรับรู้การควบคุมตนเองมีความสัมพันธ์ทางลบกับอาการหายใจลำบากในผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05  (r = -.291) ส่วนตัวแปร อายุ การสนับสนุนทางสังคม และการดูแลตนเองไม่มีความสัมพันธ์ทางสถิติกับอาการหายใจลำบากในผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว (r = .067, -.070, -.031)


สรุปผล : บุคลากรทางสุขภาพควรคำนึงถึงการรับรู้การเจ็บป่วยและการรับรู้การควบคุมตนเอง ในการจัดกิจกรรมการดูแลผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวที่มีประสิทธิผล เพื่อป้องกันการเกิดอาการหายใจลำบาก

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

Virani SS, Alonso A, Aparicio HJ, Benjamin EJ, Bittencourt MS, Callaway CW, et al. Heart disease and stroke statistics-2021 Update: A report from the American Heart Association. Circulation. 2021;143(8): e254-e743. doi: 10.1161/CIR.0000000000000950.

Strategy and Planning Division. Summary of Illness reports 2019. [Internet]. 2020. [cited 2021 Jul 20]; Available from: http://dmsic.moph.go.th/index/detail/8317.

Reeder KM, Ercole PM, Peek GM, Smith CE. Symptom perceptions and self-care behaviors in patients who self-manage heart failure. J Cardiovasc Nurs. 2015; 30(1): E1-7. doi: 10.1097/JCN.0000000000000117.

Laothavorn P, Hengrussamee K, Kanjanavanit R, Moleerergpoom W, Laorakpongse D, Pachirat O, et al. Thai acute decompensated heart failure registry (Thai ADHERE). CVD Prevention and Control. 2010;5(3):89-95. doi: 10.1016/j.cvdpc.2010.06.001.

Kobkuechaiyapong S. Characteristics of heart failure patients readmitted within 28 days in Saraburi Hospital. The Journal of Prapokklao Hospital Clinical MedicalEducation Center. 2013;30(1):35-46. (in Thai).

Mentz RJ, Mi X, Sharma PP, Qualls LG, DeVore AD, Johnson KW, et al. Relation of dyspnea severity on admission for acute heart failure with outcomes and costs. Am J Cardiol. 2015;115(1):75-81. doi: 10.1016/j.amjcard.2014.09.048.

Ramasamy R, Hildebrandt T, O’Hea E, Patel M, Clemow L, Freudenberger R, et al. Psychological and social factors that correlate with dyspnea in heart failure. Psychosomatics. 2006;47(5):430-4. doi: 10.1176/appi.psy.47.5.430.

Huang TY, Moser DK, Hsieh YS, Gau BS, Chiang FT, Hwang SL. Moderating effect of psychosocial factors for dyspnea in Taiwanese and American heart failure patients. J Nurs Res. 2013;21(1):49-58. doi:10.1097/jnr.0b01 3e3182828d77.

Elizabeth R. Lenz LCP. The Theory of Unpleasant Symptoms. In: Smith MJ, Liehr PR, editors. Middle range theory for nursing. Third edition. New York: Springer Publishing Company; 2014. p.165-95.

Kupper N, Bonhof C, Westerhuis B, Widdershoven J, Denollet J. Determinants of dyspnea in chronic heart failure. J Card Fail. 2016;22(3):201-9. doi: 10.1016/j.cardfail. 2015.09.016.

Srihanoo P, Theeranut A. Illness representation among patients with acute exacerbation heart failure. Journal of Nursing and Health Care. 2018;36(3):89-98. (in Thai).

Roadstearn V, Kunsongkeit W, Duangpaeng S. Experiences of dyspnea in patients with heart failure. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University. 2013;21(3):48-59. (in Thai).

Auld JP, Lee CS. Self-care moderates the relationship between dyspnea and quality of life. J. Card. Fail. 2016;22(8):S87. doi: 10.1016/j.cardfail.2016.06.279.

Jaarsma T, Arestedt KF, Martensson J, Dracup K, Stromberg A. The European heart failure self-care behaviour scale revised into a nine-item scale (EHFScB-9): a reliable and valid international instrument. Eur J Heart Fail. 2009;11(1):99-105. doi: 10.1093/eurjhf/hfn007.

Poungkaew A, Sindhu S, Pinyopasakul W, Tresukosol D, Viwatwongkasem C. Evaluation of a health service system for heart failure management in Thailand. Suranaree Journal of Science and Technology. 2018;25(3):295-306. (in Thai).

Broadbent E, Petrie KJ, Main J, Weinman J. The brief illness perception questionnaire. J Psychosom Res. 2006;60(6):631-7. doi: 10.1016/j.jpsychores.2005.10.020.

Wongkuan D. Factors predicting sleep disturbances in acute myocardial infraction survivors. [Thesis]. Bangkok: Chulalongkon University; 2017. (in Thai).

Moser DK, Riegel B, McKinley S, Doering LV, Meischke H, Heo S, et al. The control attitudes scale-revised: psychometric evaluation in three groups of patients with cardiac illness. Nurs Res. 2009;58(1):42-51. doi: 10.1097/NNR.0b013e3181900ca0.

Buarapha S. Relationships between personal factor, perception of symptoms severity, self-efficacy, social support, and physical activity in patients with chronic heart failure. [Thesis]. Bangkok: Chulalongkon University; 2004. (in Thai).

Kheawwan P. Relationships between physiological, psychological, situational factors, and dyspnea of post opened-heart surgery patients receiving mechanical ventilator. [Thesis]. Bangkok: Chulalongkon University; 2003. (in Thai).

Turan GB, Tan M. Analysis of the factors affecting illness perception in patients with heart failure. Pak Heart J. 2018;51 (2):131–8. doi: 10. 47144/phj.v51i2.1493.

Doering LV, Chen B, Deng M, Mancini D, Kobashigawa J, Hickey K. Perceived control and health-related quality of life in heart transplant recipients. Eur J Cardiovasc Nurs. 2018;17(6):513-20. doi: 10.1177/1474515117749225.

Infurna FJ, Gerstorf D. Perceived control relates to better functional health and lower cardio-metabolic risk: The mediating role of physical activity. Health Psychol. 2014;33(1):85-94. doi: 10.1037/ a0030208.

Heart Failure Council of Thailand (HFCT) 2019 heart failure guideline. [Internet]. 2019 [cited 2021 Jun 30]; Available from: http://www.thaiheart.org. (in Thai).