การศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมด้านการเฝ้าระวังโรคติดต่อที่มีอาหารและน้ำเป็นสื่อ(หนอนพยาธิ) ประตูระบายน้ำวังจิก จังหวัดพิจิตร ปี 2564

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจอัตราการติดเชื้อตัวอ่อนพยาธิใบไม้ในโฮสต์กึ่งกลางในหอยน้ำจืดพื้นที่ประตูระบายน้ำวังจิก อำเภอโพธิ์ประทับช้าง จังหวัดพิจิตรและศึกษาการติดเชื้อโรคหนอนพยาธิในอุจจาระของประชาชนตำบลรังนก ได้จำนวน 397 ตัวอย่าง ตรวจหาไข่หนอนพยาธิโดยวิธี Modified Kato Katz และสำรวจโฮสต์กึ่งกลางในหอยน้ำจืด จำนวน 20 จุด ในตำบลวังจิก จำนวน 4,336 ตัวอย่าง โดยวิธี Shedding และ Crushing โดยเก็บข้อมูลเดือนสิงหาคม – กันยายน 2564 ผลการศึกษาการติดเชื้อโรคหนอนพยาธิของประชาชน พบเป็นโรคหนอนพยาธิจำนวน 3 ราย มีอัตราการติดโรคหนอนพยาธิ   ร้อยละ 0.75 ตรวจพบหนอนพยาธิจำนวน 2 ชนิด คือ พยาธิไส้เดือน (Ascaris lumbricoides) 2 ราย    คิดเป็นร้อยละ 0.50 และพยาธิใบไม้ลำไส้ขนาดเล็ก (minute intestinal fluke) 1 ราย คิดเป็นร้อยละ 0.25 ผลการศึกษาชนิดและอัตราการติดเชื้อตัวอ่อนระยะเซอร์คาเรียในหอยน้ำจืด ทั้งหมด 20 จุด 10 หมู่บ้านในตำบลวังจิก เก็บได้ 4,336 ตัวอย่าง จำแนกเป็นหอยน้ำจืด 15 ชนิดพันธุ์ ได้แก่ 1.Anentome Helena 2. Bithynia funiculata 3. Bithynia pulchella 4. Bithynia siamensis siamensis  5.Filopaludina sumatrensis polygramma 6.Brotia costula costula 7. Filopaludina filose 8. Radix auricularia rubiginosa 9. Filopaludina martensi martensi 10. Tarebia granifera 11. Idiopama dissimilis 12. Indoplanorbis exustus 13. Melanoides tuberculata 14. Physa acuta 15. Pomacea canaliculata. และพบติดตัวอ่อนพยาธิใบไม้ลำไส้ขนาดเล็กของสัตว์มีกระดูกสันหลัง จำนวน 53 ตัว คิดเป็นร้อยละ 1.22 ชนิดพันธ์ที่พบ คือหอยไซ (Bithynia siamensis siamensis) หอยขม (Filopaludina sumatrensis polygramma) หอยขมลายเล็ก(Filopaludina filosa) หอยไซ (Bithynia funiculata) หอยคัน (Indoplanorbis exustus) พบโรคพยาธิใบไม้ จำนวน 3 ตัว คิดเป็นร้อยละ 0.07 ชนิดพันธุ์ที่พบ คือ หอยคัน (Indoplanorbis exustus) และหอยเจดีย์ (Melanoides tuberculata ) การศึกษานี้ ไม่พบประชาชนติดโรคพยาธิในเลือด (Schistosomiasis) และไม่พบหอย Neotricula aperta ที่เป็นหอยกึ่งกลางพยาธิใบไม้เลือดในคน ถือเป็นความสำคัญระดับสูงในการพัฒนาแหล่งน้ำ