การศึกษาผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควันและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในประชาชน พื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลบุญนาคพัฒนา อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง
คำสำคัญ:
การประเมินผลกระทบ, ผลกระทบจากหมอกควัน, หมอกควันบทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์ปัญหาหมอกควันในพื้นที่ 2) ประเมินผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควัน 3) ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควัน และ 4) สังเคราะห์ข้อเสนอในการลดและป้องกันผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควัน กลุ่มตัวอย่างเป็นประชาชน จำนวน 380 คน และผู้มีส่วนได้เสีย จำนวน 15 คน ในเขตพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลบุญนาคพัฒนา อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ และการประชุมเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมวิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบเส้นตรง และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า พื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลบุญนาคพัฒนา มีปริมาณค่าฝุ่น PM2.5 สูงเกินค่ามาตรฐานต่อเนื่องกันตั้งแต่เดือนมกราคม – เดือนเมษายน ซึ่งเกิดจากการเผาพื้นที่ทำการเกษตรและไฟป่า การประเมินผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควัน พบว่า ประชาชนมีผลกระทบด้านสุขภาพ โดยภาพรวมเฉลี่ยระดับสูง (= 10.01, S.D. = 1.76) และประชาชนมีการป้องกันผลกระทบ ด้านสุขภาพจากหมอกควันโดยภาพรวมเฉลี่ยระดับต่ำ (= 1.89, S.D. = 0.49) ในส่วนของการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควัน พบว่า ปัจจัยทั้ง 8 ตัว ร่วมกันพยากรณ์ผลกระทบด้านสุขภาพได้ร้อยละ 34.4 (R2 = 0.344) โดยปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ได้แก่ การป้องกันผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควันระดับบุคคล (Beta = – 0.528, p < 0.001) และการป้องกันผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควันระดับชุมชน (Beta = – 0.141, p = 0.001) จากการศึกษาครั้งนี้ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับผลกระทบด้านสุขภาพจากหมอกควร คือ การป้องกันผลกระทบ ดั้งนั้น ควรมีอบรมให้ความรู้และสื่อสารประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับปัญหาหมอกควัน การลด และเน้นย้ำ และส่งเสริมการป้องกันผลกระทบจากหมอกควันอย่างต่อเนื่อง โดยอาศัยความร่วมมือ จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่อย่างบูรณาการ
เอกสารอ้างอิง
Department of Health. Guidelines for monitoring areas at risk from air pollution: the case of haze. Bangkok: Ministry of Public Health; 2009. (in Thai).
Epidemiology and Public Health Emergency Response. Report on health impact situations from haze issues in the upper northern region during the haze period [Report]. Bangkok: Epidemiology and Public Health Emergency Response; 2023. (in Thai).
Punnasiri K, Thawatsupha B, Chattavilai N, Phumipan T, Phosri A. Study of health impacts and prediction of health effects from air pollution and development of an air quality index for Thailand [Internet]. 2020 [cited 2024 June 6]. Available from: https://hia.anamai.moph.go.th/th/research/208776. (in Thai).
Labda J, Siriboonpipatana J, Thongsim T. Sickness-prevention behavior of stone-crushing mill workers in Namyuen District, Ubon Ratchathani Province. Journal of Science and Technology, Ubon Ratchathani University. 2018;19(1): 73-83. (in Thai).
Khamjai N. Factors affecting performance on smoke pollution among village health volunteers [master's thesis]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2022. (in Thai).
Mikhun P, Leknoi U. Haze pollution: vulnerability and social impact at household level. Journal of MCU Social Science Review. 2021;10(1):78-91. (in Thai).
Muangjaiphet P, Phonsingh P. Descriptive analysis of 5-dimensional health effects related with particulate matter with diameter of less than 2.5 micron surveillance system, Regional Health 8th. Academic Journal of the Office of Disease Prevention and Control Region 8, Udon Thani. 2022;1(1): 28-43. (in Thai).
Khumtan R, Sathianpirakul K, Yothaphakdee T, Nantasen K. Issues of smog and health impacts in Chiang Mai Province. Interdisciplinary Research Journal of Graduate Studies 2019;8(1): 265-273. (in Thai).
Suchaoin W. PM2.5: health impacts and mechanisms of toxicity [Report]. Bangkok: Faculty of Pharmacy, Siam University; 2019. (in Thai).
Jaitae S. Health impact assessment: concepts and approaches to enhancing community learning. Journal of Health Education and Health Communication. 2023;9(1): 1-11. (in Thai).
Khawphol S, Rengreu P, Siriyawanish P, Wongsuwan S. Prevalence of stress among residents due to smoke haze in Phra Bat Community, Mueang District, Lampang Province. Journal of Mental Health of Thailand. 2021;29(1): 45-55. (in Thai).
Lampang Provincial Public Health Office. Medical and public health conference to reduce and prevent health impacts from haze and PM2.5 dust [Conference report]. Lampang: Lampang Provincial Public Health Office; 2024. (in Thai).
Malaicharoen H, Suthiprasert T, Thongnak T, Komolmalai W. Factors associated with self-protection behaviors against PM2.5 dust among residents of Naphralan Subdistrict, Chaloemphrakiat District, Saraburi Province. Journal of Public Health and Innovation. 2022;2(3): 82-97. (in Thai).
Kittika E, Buncheang W, Naksen W. Health impacts on residents from the operation of stone crushing industries in Ban Pae Subdistrict, Chom Thong District, Chiang Mai Province. Academic Journal of Disease Prevention and Control, Regional Office 2, Phitsanulok. 2021;8(2): 76-90. (in Thai).
Kongurai U, Hemara J, Pancharat P, Wankamsu K, Ruangchan Y. Perception of haze pollution issues and self-care practices to reduce health risks from haze pollution impacting residents in the upper northern provinces. Academic Journal of the National Institute of Physical Education. 2017;2: 1-15. (in Thai).
Daniel W, Cross L. Biostatistics: a foundation for analysis in the health science [Internet]. 2010 [cited 2024 May 10]. Available from: https://faculty.ksu.edu.sa/sites/default/files/145_stat_-_textbook.pdf.
Eisenman DP, Kyaw MT, Eclarino K. Review of the mental health effects of wildfire smoke, solastalgia, and non-traditional firefighters [Internet]. 2021 [cited 2024 May 10]. Available from:https://healthy-climatesolutions.org/wp-content/uploads/2021/0Z/Review-of-the-mental-health-effects-of-wildfire-smoke-solastalgia-and-non-tradl-tional firefIghters.pdf.
Fuller R, Landrigan PJ, Balakrishnan K. Pollution and health: a progress update. Lancet Planet Health. 2022;6(6):E535-47.
IQAir. World Air Quality Report: PM2.5 Ranking of Regions and Cities [Internet]. 2024 [cited 2024 4 Apl. 2024]. Available from:https://www.iqair.com/th/world-air-quality-report. (in Thai).
Wright BD, Master GN. Rating scale analysis [Internet]. 1982 [cited 2024 May 10]. Available from: https://research.acer.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1001&context=measurement
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารโรคและภัยสุขภาพ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ประกาศเกี่ยวกับลิขสิทธิ์
|
บทความที่เผยแพร่ในวารสารโรคและภัยสุขภาพสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน |
นโยบายความเป็นส่วนตัว
|
ชื่อและที่อยู่ อีเมล์ ที่ระบุในวารสารโรคและภัยสุขภาพสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ จะใช้เพื่อระบุตามวัตถุประสงค์ของวารสารเท่านั้น และจะไม่นำไปใช้สำหรับวัตถุประสงค์อื่น หรือต่อบุคคลอื่น |
