การประเมินไข่ขาวของไข่ไก่เพื่อตรึงสเมียร์เสมหะเข้มข้นสำหรับตรวจเชื้อแบคทีเรียทนกรดด้วยกล้องจุลทรรศน์

ผู้แต่ง

  • อนุกูล บุญคง สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ กรมควบคุมโรค
  • วีรลักษณ์ สายต่างใจ สำนักงานป้ องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ กรมควบคุมโรค
  • สมวรรณ แก้วแสงทองเจริญ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ กรมควบคุมโรค

คำสำคัญ:

เชื้อแบคทีเรียทนกรด, สเมียร์เสมหะเข้มข้น

บทคัดย่อ

การตรวจหาเชื้อแบคทีเรียทนกรด (Acid-fast bacilli : AFB) ด้วยกล้องจุลทรรศน์เพื่อวินิจฉัยวัณโรค สามารถเพิ่มความไวในการตรวจพบเชื้อ AFB โดยการทำสเมียร์เสมหะเข้มข้น อย่างไรก็ตามวิธีนี้พบปัญหาเรื่องการหลุดลอก นำมาสู่การวิจัยเชิงทดลองในครั้งนี้ ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิภาพไข่ขาวของไข่ไก่ในการตรึงสเมียร์เสมหะเข้มข้นสำหรับการตรวจหาเชื้อ AFB ด้วยกล้องจุลทรรศน์ ตัวอย่างเสมหะเข้มข้น 280 ตัวอย่าง ถูกนำมาใช้เปรียบเทียบการสเมียร์เสมหะแบบธรรมดากับการสเมียร์เสมหะแบบใช้ไข่ขาวตรึงสเมียร์ ผลพบการหลุดลอกของสเมียร์แบบธรรมดาร้อยละ 26.1 ในขณะที่สเมียร์ที่ตรึงด้วยไข่ขาวไม่พบการหลุดลอก (P-value < 0.001) สำหรับผลการตรวจ AFB พบว่าสเมียร์ที่ตรึงด้วยไข่ขาวให้ผลบวกร้อยละ 50.0 สูงกว่าสเมียร์แบบธรรมดาที่ให้ผลบวกร้อยละ 38.2 (P-value = 0.005) ในส่วนของการทดสอบระยะเวลาการเก็บรักษาไข่ขาวที่อายุ ≤ 30 วัน, อายุ 31-60 วัน และอายุ 61-90 วัน ไม่พบความแตกต่างทางสถิติในผลการตรวจ AFB ของสเมียร์เสมหะเข้มข้น (P-value = 0.986) ดังนั้นการใช้ไข่ขาวตรึงสเมียร์เสมหะเข้มข้นจึงมีประโยชน์ในการป้องกันการหลุดลอกของรอยสเมียร์ เพิ่มอัตราผลบวกของ AFB และช่วยลดต้นทุนในการทำสเมียร์ซ้ำ อีกทั้งไข่ไก่นั้นมีราคาถูกและไข่ขาวสามารถเก็บไว้ได้นานอย่างน้อย 3 เดือน จึงเหมาะสำหรับนำไปใช้ในห้องปฏิบัติการวัณโรค

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Global tuberculosis report 2022. Geneva, Switzerland: WHO; 2022.

World Health Organization. Tuberculosis profile: Thailand 2021. [Internet]. [cited 2022 Nov 10]. Available from:

https://worldhealthorg.shinyapps.io/tb_profiles/?_inputs_&entity_type=%22country%22&lan=%22EN%22&iso2=%22TH%22

Pang Y, An J, Shu W, Huo F, Chu N, Gao M, et al. Epidemiology of Extrapulmonary Tuberculosis among Inpatients, China, 2008–2017. Emerg Infect Dis 2019; 25(3): 457–64.

Banta JE, Ani C, Bvute KM, Lloren JIC, Darnell TA. Pulmonary vs. extra-pulmonary tuberculosis hospitalizations in the US [1998-2014]. J Infect Public Health 2020; 13(1): 131-9.

Uddin MK, Chowdhury MR, Ahmed S, Rahman MT, Khatun R, van Leth F, et al. Comparison of direct versus concentrated smear microscopy in detection of pulmonary tuberculosis. BMC Res Notes 2013; 6: 291.

Kumar JAJU, Dhar C, Srinivasa H. Revisiting acid-fast bacilli microscopy of concentrated sputum smears as an efficient tool for the diagnosis of tuberculosis: a study from a tertiary care centre in southern India. J Tuberc Res 2017; 5: 146-54.

Sun JR, Cheng YH, Lai PY, Lee SY, Chou YC, Fu YC, et al. Ultraviolet light enhances the bovine serum albumin fixation for acid fast bacilli stain. PLoS One. 2014; 9(2): e89370.

Messier P. Protein chemistry of albumen photographs [Internet]. California. [Cited 2022 Oct 3]. Available from: https://cool.culturalheritage.org/albumen/library/c20/messier1991a.html

Hincke MT, Nys Y, Gautron J, MannK, Rodriguez-Navarro AB, McKee MD. The eggshell: structure, composition and mineralization. Frontiers in Bioscience 2012; 17: 1266-80.

World Health Organization. Laboratory services in tuberculosis control part II: microscopy. Geneva: WHO; 1998.

Smithwick RW, Stratigos CB. Preparation of acid-fast microscopy smears for proficiency testing and quality control. J Clin Microbiol 1978; 8: 110-1.

Selvakumar N, Rahman F, Garg R, Rajasekaran S, Mohan NS, Thyagarajan K, et al. Evaluation of the phenol ammonium sulfate sedimentation smear microscopy method for diagnosis of pulmonary tuberculosis. J Clin Microbiol 2002; 40: 3017-20.

Miguel M, Manso MA, Lopez-Fandino R, Ramos M. Comparative study of egg white proteins from different species by chromatographic and electrophoretic methods. Eur Food Res Technol 2005; 221: 542-6.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

25-12-2023

รูปแบบการอ้างอิง

1.
บุญคง อ, สายต่างใจ ว, แก้วแสงทองเจริญ ส. การประเมินไข่ขาวของไข่ไก่เพื่อตรึงสเมียร์เสมหะเข้มข้นสำหรับตรวจเชื้อแบคทีเรียทนกรดด้วยกล้องจุลทรรศน์. JDPC3 [อินเทอร์เน็ต]. 25 ธันวาคม 2023 [อ้างถึง 26 ธันวาคม 2025];17(3):245-58. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JDPC3/article/view/259846

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ