ผลของโปรแกรมการยืดเหยียดกล้ามเนื้อบริเวณสถานีงานเพื่อลดอาการผิดปกติ ทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ ในแรงงานนอกระบบอาชีพผลิตสิ่งทอ

ผู้แต่ง

  • วิพา ชุปวา คณะศิลปศาสต์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ
  • วิศิษฎ์ ทองคำ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • กู้เกียรติ ทุดปอ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • วิทยา อยู่สุข คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • กาญจนา แซ่อึง คณะศิลปศาสต์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ
  • กฤตภาส สีหะวงษ์ คณะศิลปศาสต์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ

คำสำคัญ:

การยืดเหยียดกล้ามเนื้อ, อาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ, แรงงานนอกระบบ, อาชีพผลิตสิ่งทอ

บทคัดย่อ

การศึกษาผลของโปรแกรมการยืดเหยียดกล้ามเนื้อบริเวณสถานีงานเพื่อลดอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ ในแรงงานนอกระบบอาชีพผลิตสิ่งทอ เป็นการศึกษาแบบกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการยืดเหยียดกล้ามเนื้อบริเวณสถานีงานเพื่อลดอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ ในแรงงานนอกระบบกลุ่มอาชีพผลิตสิ่งทอ จังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 30 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการการยืดเหยียดกล้ามเนื้อบริเวณสถานีงาน ก่อนการปฏิบัติงาน ระหว่างปฏิบัติงาน และหลังการปฏิบัติงาน เป็นระยะเวลา 7 วัน สำหรับวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการเก็บรวบรวม ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบบันทึกการติดตามการยืดเหยียดกล้ามเนื้อ และเครื่องตรวจคลื่นไฟฟ้ากล้ามเนื้อ (Electromyography) ชนิดรับสัญญาณที่ผิวหนังรับสัญญาณ 8 ช่อง เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยค่าคลื่นไฟฟ้ากล้ามเนื้อในการหดตัว (Muscle EMG activity) โดยใช้สถิติ Paired T-Test ที่ระดับความเชื่อมั่น 95%CI

ผลการศึกษาพบว่า หลังการใช้โปรแกรมการยืดเหยียดกล้ามเนื้อบริเวณสถานีงาน โดยในเวลาที่ 0, 15 และ 30 นาที บริเวณหลังส่วนล่าง และไหล่ ทั้งด้านซ้ายและด้านขวา ค่าร้อยละคลื่นไฟฟ้ากล้ามเนื้อในการหดตัวมีค่าลดลง สรุปแล้วโปรแกรมการการยืดเหยียดกล้ามเนื้อที่บริเวณสถานีงานสามารถเพิ่มความแข็งแรงและความยึดหยุ่นให้กับกล้ามเนื้อ และช่วยลดความรุนแรงต่อการเกิดอาการผิดปกติทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อได้  อันจะนำไปสู่แผนการจัดการ การบริหารความเสี่ยง และการติดตามประเมินผลอย่างต่อเนื่องในกลุ่มแรงงาน เพื่อเป็นการลดความสูญเสียที่อาจจะเกิดขึ้นและให้กับกลุ่มแรงงานให้สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

รัชนี จูมจี, คมสันต์ ธงชัย, วิลาวัณย์ ชาดา, เพ็ญมาศ สุคนธจิตต์, จุฬาพร คำรัตน์, คุณากร บุตรชัย. การประเมินความเสี่ยงจากการทางานในแรงงานนอกระบบกลุ่มเย็บผ้ากรณีศึกษา ตำบลไผ่ใหญ่ อำเภอ ม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี. (2566). วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราขธานี, 12(2), 15-25.

วิพา ชุปวา, นิรุวรรณ เทิร์นโบล์, วิลาวัณย์ ชาดา, วิศิษฎ์ ทองคำ, ช่วงชัย ชุปวา และสุพัตรา แก้วเมือง. (2564). คุณภาพชีวิต ภาวะสุขภาพ และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเจ็บปวดทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อในกลุ่มแรงงานผลิตสิ่งทอ จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ, 14(1), 165-175.

สงวน ธานี, สมจิตต์ ลุประสงค์, ยมนา ชนะนิล และรวีวรรณ เผ่ากัณหา. (2566). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะสุขภาพของสตรีทอผ้าในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 36(4), 177-185.

สมชาย รัตนทองคำ. (2555). การตรวจประสาท-กล้ามเนื้อด้วยไฟฟ้า. เอกสารประกอบการบรรยาย วิชาไฟฟ้าบำบัดและเครื่องมือการภาพบาบัด, Issue.

สุนิสา ชายเกลี้ยง, ธวัชชัย คำป้อง และวรวรรณ ภูชาดา. (2560). การประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพด้านการสัมผัสปัจจัยการยศาสตร์ ของแรงงานนอกระบบกลุ่มเย็บผ้าสำเร็จรูป. วารสารสาธารณสุข มหาวิทยาลัยบูรพา, 12(1), 99-111.

สุวิทย์ อินนามมา. (2553). แรงงานนอกระบบ: วิถีชีวิต การทำงาน การดูแลสุขภาพและสังคม กรณีศึกษากลุ่มเย็บผ้า ตำบลบ้านเม็ง อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 4(3), 379-392.

หัสยาพร อินทยศ และฤทธิพล สมฤทธิ์. (2023). ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายร่วมกับการสนับสนุนทางสังคม ต่อความสามารถในการทรงตัวของผู้สูงอายุที่มีภาวะเสี่ยงล้ม. วารสารวิจัยและนวัตกรรมทางสุขภาพ, 6(2), e264520.

Błaszczyk, A. and Ogurkowska, M. B. (2020). The use of electromyography and kinematic measurements of the lumbar spine during ergonomic intervention among workers of the production line of a foundry. PeerJ., 10, e13072.

Boyette, J., and Bell, J. (2021). A scoping review of the use of exercise-based upper extremity injury prevention programs for industrial workers. J Hand Ther, 34(2), 250-262.

Cardenas, A., Andrew, K., Albert, W. J., Léger, M., Dion, C., and Cardoso, R. (2024). Effects of implementing an active sitting protocol compared to using a traditional office chair and standing workstation. International Journal of Industrial Ergonomics, 101, 103587.

Chaiklieng Sunisa. (2023). Effectiveness of ergonomics management on risk reduction of work-related musculoskeletal disorders among textile export industrial workers. Human Factors for Apparel and Textile Engineering, 86, 29-38.

Department of Physical Therapy. (2025). 8 upper body stretches. Manarom hospital [Online]. Retrieved March 5, from: https://www.manarom.com.

Kisner, C. and Colby, LA. (2007). Therapeutic Exercise : Foundation and Techniques (5, Ed.), Davis Plus.

Koiri, P. (2020). Occupational health problems of the handloom workers: A cross sectional study of Sualkuchi, Assam, Northeast India. Clinical Epidemiology and Global Health, 8(4), 1264-1271.

Okoye, E. C., Onwuakagba, I. U., Akile, C. C., Okonkwo, U. P., Akosile, C. O., Mgbeojedo, U. G., Oyewumi, T. J., & Kubeyinje, O. S. (2022). Social Support, General Self-Efficacy, Fear of Falling, and Physical Activity Among Older Adults in a Middle-Income Country. Gerontol Geriatr Med, 8.

Parry, P., Coenen, P., Shrestha, N., OSullivan, B., Maher, G., and Straker, M. (2019). Workplace interventions for increasing standing or walking for decreasing musculoskeletal symptoms in sedentary workers. Cochrane Database Syst Rev, 11.

Pornpailin Tidaoon and Sunisa Chaiklieng. (2022). Electromyography in industrial workers: a systematic review. Safety and environment review, 31(2), 44-51.

Soares, C., Shimano, N., Marcacine, R., Fernandes, L., de Castro, L., and de Walsh, P. (2023). Ergonomic interventions for work in a sitting position: an integrative review. Rev Bras Med Trab, 21(1), e2023770.

Tiffany, K and and Manasi, M. (2023). Global, regional, and national burden of other musculoskeletal disorders, 1990–2020, and projections to 2050: a systematic analysis of the Global Burden of Disease Study 2021. The Lancet Rheumatology, 5(11), 670 – 682.

Thailand Institute of Occupational Safety and Health Public Organization. (2019). Ergonomics Manual for Lifting and Handling Operations Improvement (1, Ed.). Chayakorn printing company limited, Bangkok.

Workers' Compensation Fund Social Security Office. (2025). Situations of work-related injuries or illnesses 2020 – 2024. Ministry of Labor [Online]. Retrieved March 10, from: https://www.sso.go.th/wpr/main.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

31-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ชุปวา ว. ., ทองคำ ว. ., ทุดปอ ก. ., อยู่สุข ว. ., แซ่อึง ก. ., & สีหะวงษ์ ก. . (2025). ผลของโปรแกรมการยืดเหยียดกล้ามเนื้อบริเวณสถานีงานเพื่อลดอาการผิดปกติ ทางระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อ ในแรงงานนอกระบบอาชีพผลิตสิ่งทอ . วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม, 5(2), E 280912. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/J-PHIN/article/view/280912