ประสิทธิผลของการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพทางไกลร่วมกับการรักษาแบบสังเกตการรับประทานยาโดยตรงด้วยการกระตุ้นเตือนผู้ป่วยให้ความร่วมมือในการรักษาวัณโรคในชุมชน: กรณีศึกษาคลินิกวัณโรคโรงพยาบาลปง อ.ปง จ.พะเยา

ผู้แต่ง

  • บุญลือ ฉิมบ้านไร่ คณะวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยชินวัตร ปทุมธานี
  • ปิ่นปินัทธ์ ไชยอักษร โรงพยาบาลปง จังหวัดพะเยา

คำสำคัญ:

วัณโรค, เทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพทางไกล, ผลสำเร็จการรักษา

บทคัดย่อ

การวิจัยในนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิผลของการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพทางไกล
ในการส่งสัญญาณข้อความเตือนให้ผู้ป่วยวัณโรครับประทานยาร่วมกับระบบการรักษาระยะสั้นที่มีการสังเกตโดยตรงและประเมินความเป็นไปได้ในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพทางไกลในการติดตามรักษาผู้ป่วยวัณโรคในชุมชน โดยใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสานวิธีบรรจบกัน ระหว่างการศึกษากึ่งทดลองควบคู่กับการใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกไปพร้อม ๆ ในประชากรกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้ป่วยวัณโรคปอดแบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 47 ราย และกลุ่มเปรียบเทียบ 51 ราย เครื่องมือวิจัยได้แก่ โปรแกรมเทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพทางไกล แบบบันทึกข้อมูลผู้ป่วย แบบประเมินพฤติกรรมการรับประทานยาอยางตอเนื่อง และแบบสัมภาษณ์ชนิดกึ่งโครงสร้าง โดยใช้สถิติ ไคสแควร์ การถดถอยโลจิสติก และการวิเคราะห์เนื้อหาในการวิเคราะห์ข้อมูล ผลวิจัยพบว่า คะแนนเฉลี่ยของพฤติกรรมการรับประทานยามีความแตกต่างกันอย่ามีนัยสำคัญทางสถิติ p<.001 โดยกลุ่มมีพฤติกรรมที่ถูกต้องต่อความร่วมมือในการรักษาของผู้ป่วยวัณโรคดีกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ การนำเทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพทางไกลมาใช้ร่วมกับการรักษาแบบสังเกตการกินยาโดยตรงมีความสัมพันธ์กับผลสำเร็จในการรักษาผู้ป่วยวัณโรคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p<.001 และการนำเทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพทางไกลมาใช้ในการส่งสัญญาณเตือนในการรับประทานยามีโอกาสประสบผลสำเร็จในการรักษาวัณโรคเป็น 2.7 เท่า (p<.001, 95% CI: .024 - .189) เมื่อเทียบกับการรักษาแบบสังเกตการกินยาโดยตรงอย่างเดียว ผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าการนำเทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพทางไกลมาใช้ร่วมกับวิธีการรักษาวัณโรคในปัจจุบันมีความเป็นไปได้และเหมาะสมกับสังคมยุคดิจิทัล

ประวัติผู้แต่ง

บุญลือ ฉิมบ้านไร่, คณะวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยชินวัตร ปทุมธานี

อาจารย์

เอกสารอ้างอิง

Creswell W. & Creswell J. (2023). Research Design Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. SAGE Publications, Inc. 2023; p: 235-37.

DeMaio J, Schwartz L, Cooley P, & Tice A. (2001). The Application of Telemedicine Technology to a Directly Observed Therapy Program for Tuberculosis: A Pilot Project. The Infectious Diseases Society of America.

Haji HA., Suleman H. & Rivett U. (2015). Development of a Mobile Image-Based Reminder Application to Support Tuberculosis Treatment in Africa. World Academy of Science, Engineering and Technology International Journal of Biomedical and Biological Engineering. Vol:9, No:8, 2015

Houben RM. & Dodd PJ. (2016). The global burden of latent tuberculosis infection: a re-estimation using mathematical modelling. plos Med. 2016;13(10).

Santra S., Garg S., Basu S., Sharma N., Singh MM. & Khanna A. (2021). The effect of a mhealth Intervention on anti-tuberculosis medication adherence in Delhi, India: A quasi-experimental study. Indian J Public Health 2021; 65:34-8.

Tetra Dewi FS., Sudiya S., Supriyati S., Purwanta P., Madyaningrum E., Aulia FU. & et al. (2019). Preparing short message service reminders to improve treatment adherence among tuberculosis patients in Sleman District, Indonesia. Indian J Community Med 2019; 44:81-7.

Tiemersma EW., van der Werf MJ., borgdorff MW., Williams BG. & Nagelkerke NJ. (2011). Natural history of tuberculosis: duration and fatality of untreated pulmonary tuberculosis in HIV negative patients: a systematic review. plos one. 2011;6(4)

Tjekyan, S. & R.M. (2006). Cohort of Retrospective Eradication of Tuberculosis DOTS Strategy in South Sumatra Province 2000-2006. Journal of Medicine and Health. Page: 2188

Wade VA., Karnon J., Eliott JA., Janet E. & Hiller JE. (2012). Home Videophones Improve Direct Observation in Tuberculosis Treatment: A Mixed Methods Evaluation. plos one 7(11): e50155. doi: 10.1371/journal.pone.0050155

World Health Organization. (2024). Global tuberculosis report, Geneva, Switzerland: WHO, 2024. (https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/379339/9789240101531-eng.pdf?sequence=1, สืบค้น 8 กุมภาพันธ์ 2568)

Xue-Hui Fang., Shi-Yang Guan., Li Tang & et al. (2017). Effect of Short Message Service on Management of Pulmonary Tuberculosis Patients in Anhui Province, China:A Prospective, Randomized, Controlled Study. Med Sci Monit, 2017; 23: 2465-2469.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

31-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ฉิมบ้านไร่ บ., & ไชยอักษร ป. . . (2025). ประสิทธิผลของการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศสุขภาพทางไกลร่วมกับการรักษาแบบสังเกตการรับประทานยาโดยตรงด้วยการกระตุ้นเตือนผู้ป่วยให้ความร่วมมือในการรักษาวัณโรคในชุมชน: กรณีศึกษาคลินิกวัณโรคโรงพยาบาลปง อ.ปง จ.พะเยา. วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม, 5(2), E 277464. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/J-PHIN/article/view/277464