การพัฒนารูปแบบการดูแลตนเองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ตำบลนากระตาม จังหวัดชุมพร

ผู้แต่ง

  • อดิศร วิศาล สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดชุมพร
  • กฤตย์ติวัฒน์ ฉัตรทอง สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดชุมพร

คำสำคัญ:

การพัฒนารูปแบบ, การดูแลตนเอง, ความดันโลหิตสูง

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ตำบลนากระตาม จังหวัดชุมพร กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วย 3 กลุ่ม รวม 146 คน ได้แก่ กลุ่มผู้รับผิดชอบงานและตัวแทนชุมชน 36 คน กลุ่มเครือข่าย อสม. 55 คน และกลุ่มผู้ป่วยความดันโลหิตสูง 55 คน โดยใช้กระบวนการ PDCA เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบทดสอบความรู้ แบบสอบถามเจตคติและการปฏิบัติตน การวิเคราะห์ SWOT เทคนิค A-I-C และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา การวิจัยแบ่งเป็น 3 ระยะ คือ 1) การทบทวนข้อมูล นโยบาย และสถานการณ์ปัญหา การวิเคราะห์ SWOT และการใช้เทคนิค A-I-C เพื่อกำหนดกลยุทธ์การสร้างและพัฒนาศักยภาพทีมเครือข่ายในชุมชน 2) การพัฒนาศักยภาพทีมเครือข่ายผ่าน 3 โครงการ ได้แก่ โครงการพัฒนาองค์ความรู้ทีมเครือข่าย โครงการพัฒนาคู่มือการดำเนินงาน และโครงการพัฒนาการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ป่วย และ 3) การดำเนินการพัฒนาการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ป่วย ผลการศึกษาพบว่า หลังการพัฒนา ผู้ป่วยมีความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติตนในการดูแลสุขภาพตนเองเพิ่มขึ้น รูปแบบการดูแลสุขภาพตนเองที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 4 กิจกรรม ได้แก่ การประชุมเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม การกำหนดกลยุทธ์และกิจกรรมพัฒนาศักยภาพ การจัดทำโครงการพัฒนา และการสังเกตและประเมินผลการปฏิบัติ รูปแบบนี้สามารถนำไปปรับใช้ตามบริบทของแต่ละพื้นที่และพัฒนาต่อยอดเพื่อประโยชน์ต่อวงการแพทย์และสาธารณสุขต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กฤตย์ติวัฒน์ ฉัตรทอง. (2553). การพัฒนารูปแบบการป้องกันโรคไข้เลือดออกชุมชนนาชะอัง จังหวัดชุมพร. ปริญญาวิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิต. วิทยานิพนธ์. บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2561). โปรแกรมสุขศึกษาเพื่อเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ ตามสุขบัญญัติแห่งชาติ. นนทบุรี: กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข; 2561.

บุญสัน อนารัตน์. (2567). การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงโดยประยุกต์ใช้กลไก 3 หมอ เครือข่ายบริการปฐม ภูมิตำบลบ้านว่าน จังหวัดหนองคาย. [เอกสารอัดสำเนา].

มาธุพร พลพงษ์. (2560). การพัฒนารูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ต.โคกสัก อ.บางแก้ว จ.พัทลุง. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 4 (พิเศษ), 243-259.

วรารัตน์ ทิพย์รัตน์. (2566). การพัฒนาแนวทางการเสริมสร้างความ รอบรู้ทางสุขภาพและการมีส่วนร่วมของครอบครัวในการจัดการระดับความดันโลหิตในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ ควบคุมระดับความดันโลหิตไม่ได้ จังหวัดตรัง. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 7(1), 237-254.

วรารัตน์ ทิพย์รัตน์และคณะ. (2566). ผลของโปรแกรมการสร้างความตระหนักรู้ต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง ของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงในเขต อ.เมือง จ.ตรัง. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 4(2), 94-107.

ศิริเนตร สุขดี. (2560) การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงโรคติดต่อเรื้อรังด้วยการมีส่วนร่วมของชุมชน. ปริญญาวิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิต. วิทยานิพนธ์. บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สถาบันวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน. (2556). ระบบสุขภาพชุมชนโดยชุมชนเพื่อชุมชน. กรุงเทพฯ : บริษัทบียอนด์มาเก็ตติ้งจำกัด.

สมพงษ์จันทร์โอวาท, สุภาพร สุโพธิ์ และนวรัตน์บุญนาน. (2557).การพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรัง:กรณีศึกษาเครือข่ายบริการสุขภาพแกดา จังหวัดมหาสารคาม.วารสารวิชาการสาธารณสุข, 23(3), 394 – 402.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดชุมพร. (2567). สรุปผลการดำเนินงานด้านสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2567. [เอกสารอัดสำเนา].

สำนักโรคติดต่ออุบัติใหม่ กระทรวงสาธารณสุข. (2566). ข่าวสาธารณสุข. เอกสารออนไลน์ : http://beid.ddc.moph.go.th/th_2011/news.php?items=1485. สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2567.

สุชาดา ตันดี. (2567).การพัฒนาศักยภาพประชาชนกลุ่มเสี่ยงในการควบคุมป้องกันโรคความดันโลหิตสูงในชุมชนบ้านหม้อ หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านหม้อ อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย. [เอกสารอัดสำเนา].

องค์การอนามัยโลก. (2566). ครั้งแรกที่องค์การอนามัยโลกนำเสนอราย งานของผลกระทบอันร้ายแรงจากโรคความดันโลหิตสูงและวิธีหยุดยั้งโรคนี้. เอกสารออนไลน์ : https://www.who.int/thailand/th/ news/detail/19-09-2566-first-who-report-details-devastating-impact-of-hypertension-and-ways-to-stop-it. สืบค้น เมื่อ 20 ตุลาคม 2567.

อเนก วัดแย้ม. (2564). เทคนิคกระบวนการวางแผนแบบมีส่วนร่วม. [เอกสารอัดสำเนา].

Burbank, P. M., Reibe, D., Padula, C. A., & Nigg, C. (2002). Exercise and older adults: Changing behavior with the transtheoretical model. Orthopedic Nursing, 21(14), 51-63.

Prochaska, J. O., Johnson, S., & Lee, P. (2009). The transtheoretical model of behavior change The handbook of health behavior change, 3rded. (pp. 59-83). New York: Springer Publishing Company.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

23-04-2025

รูปแบบการอ้างอิง

วิศาล อ. ., & ฉัตรทอง ก. . (2025). การพัฒนารูปแบบการดูแลตนเองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ตำบลนากระตาม จังหวัดชุมพร. วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม, 5(1), E276114. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/J-PHIN/article/view/276114