ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการแสวงหาการดูแลสุขภาพ: กรณีศึกษาพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากฝุ่น PM 2.5 ในตำบลสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่

ผู้แต่ง

  • ภาณุพงศ์ พรหมมาลี -
  • วันนิศา รักษามาตย์

คำสำคัญ:

การแสวงหาการดูแลสุขภาพ, ฝุ่น PM 2.5, ความรอบรู้ด้านสุขภาพ

บทคัดย่อ

การศึกษาแบบภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ความรอบรู้ด้านสุขภาพ ความเชื่อด้านสุขภาพ และการแสวงหาการดูแลสุขภาพ 2) ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความเชื่อด้านสุขภาพ ความรอบรู้ด้านสุขภาพกับการแสวงหาการดูแลสุขภาพของผู้ได้รับผลกระทบจากฝุ่น PM 2.5 ในเขตพื้นที่ตำบลสุเทพ จ.เชียงใหม่ จำนวน 509 คน โดยการสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม ตรวจสอบคุณภาพแบบสอบถามความเชื่อด้านสุขภาพและพฤติกรรมการแสวงหาการดูแลสุขภาพได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาค เท่ากับ 0.80 และ 0.89 ตามลำดับ ขณะที่แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพทำการวิเคราะห์ความคงที่ภายในโดยใช้สูตรคูเดอร์-ริชาร์ดสัน (KR-20) มีค่า 0.75 เก็บข้อมูลจากแบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับฝุ่น PM 2.5 ความเชื่อด้านสุขภาพและการแสวงหาการดูแลสุขภาพ วิเคราะห์ข้อมูลสถิติพรรณา สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สันและการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพ น้อย (M=33.8, S.D. 19.9) มีระดับความเชื่อด้านสุขภาพ มากที่สุด (M= 4.49, S.D. 0.4) การแสวงหาการดูแลสุขภาพ มากที่สุด (M=4.39, S.D. 0.4) การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ พบว่า โมเดลมีความเหมาะสม F = 96.789, * p <0.05, adj R2 = 0.430 โดยพบว่า ความเชื่อด้านสุขภาพ มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการแสวงหาการดูแลสุขภาพมากที่สุด (B = 0.598) รองลงมาคือ ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต (B = -0.023) ความรอบรู้ด้านสุขภาพ (B = -0.030) และเพศ (B = -0.090) ตามลำดับ

References

กรมการปกครอง. (2563). จำนวนประชากรจังหวัดเชียงใหม่.

กองส่งเสริมความรอบรู้และสื่อสารสุขภาพ. (2563). ระดับการรอบรู้ทางสุขภาพ.

Aranha, P., Lobo, M., & Patil, S. (2022). Assessment of Health-Seeking Behavior among Undergraduate Students at a University. Journal of Health and Allied Sciences NU, 12. doi:10.1055/s-0041-1741413

Bojola, F., Dessu, S., Gomba, Z., Alemseged, F., & Tessema, F. (2018). Assessment of Health Care Seeking Behavior among House Hold Heads in Dale Woreda. Global Journal of Medical Research, 18(1), 19-29.

Ghosal, J., Dutta, A., Kshatri, J. S., Das, A., Kanungo, S., Singh, A., . . . Pati, S. (2023). Development, validation & pilot testing of a questionnaire to assess healthcare seeking behaviour, healthcare service utilization & out-of-pocket expenditure of Particularly Vulnerable Tribal Groups of Odisha, India. Indian J Med Res, 157(5), 412-420. doi:10.4103/ijmr.ijmr_3570_21

Hao, Y., & Liu, Y.-M. (2016). The influential factors of urban PM2.5 concentrations in China: a spatial econometric analysis. Journal of Cleaner Production, 112, 1443-1453. doi:https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.05.005

Jitbantad, W., Ruangput, P., Ratchatawan, R., & Jitbuntut, A. (2022). Correlation between Health Literacy and Health Behaviors to Epidemic of COVID-19 among Village Health Volunteers Thai Journal of Public Health and Health Sciences, 6(2), 94-108.

Krittanawong, C., Qadeer, Y. K., Hayes, R. B., Wang, Z., Virani, S., Thurston, G. D., & Lavie, C. J. (2023). PM2.5 and Cardiovascular Health Risks. Current Problems in Cardiology, 48(6), 101670. doi:https://doi.org/10.1016/j.cpcardiol.2023.101670

Latunji, O. O., & Akinyemi, O. O. (2018). FACTORS INFLUENCING HEALTH-SEEKING BEHAVIOUR AMONG CIVIL SERVANTS IN IBADAN, NIGERIA. Ann Ib Postgrad Med, 16(1), 52-60.

Oh, J., Hong, H., Oh, J., & Kim, T. S. (2022). Decreased Health-Seeking Behaviors in People With Depressive Symptoms: The Korea National Health and Nutrition Examination Survey 2014, 2016, and 2018. Psychiatry Investig, 19(2), 117-124. doi:10.30773/pi.2021.0192

Pansakun, N., Naksen, W., Boonchieng, W., Ong-Artborirak, P., & Prapamontol, T. (2024). Environmental Health Literacy Regarding Fine Particulate Matter and Related Factors Among Village Health Volunteers in Upper Northern Thailand. J Prev Med Public Health, 57(2), 138-147. doi:10.3961/jpmph.23.434

Shaikh, B. T., & Hatcher, J. (2004). Health seeking behaviour and health service utilization in Pakistan: challenging the policy makers Journal of Public Health, 27(1), 49-54.

Soynahk, C., Kompayak, J., & Punthasee, P. (2018). A Study of Health Belief Model And The Risk of Type 2 Diabetes in Working Muslim Populations. Journal of The Royal Thai Army Nurses, 19, 267-277.

Subedi, S., Leal Filho, W., & Adedeji, A. (2023). An assessment of the health belief model (HBM) properties as predictors of COVID-19 preventive behaviour. Journal of Public Health. doi:10.1007/s10389-023-02109-7

Usman, N. O., Ibrahim, M. J., Joshua, I. A., Muhammad-Idris, Z. K., & Zubairu, H. D. (2020). Factors influencing health seeking behaviour among residents of basawa community, sabon gari l.g.a. Kaduna state, Nigeria. Kanem Journal of Medical Sciences, 14(1).

Wu, J.-L., Huang, Y.-H., Huang, Y.-C., Jung, C.-C., Lee, P.-C., Lin, M.-Y., . . . Li, C.-Y. (2024). Survey of Indoor Air Pollution Health Literacy among Community-dwelling Adults in Taiwan. Aerosol and Air Quality Research, 24, 230225. doi:10.4209/aaqr.230225

Xing, Y. F., Xu, Y. H., Shi, M. H., & Lian, Y. X. (2016). The impact of PM2.5 on the human respiratory system. J Thorac Dis, 8(1), E69-74. doi:10.3978/j.issn.2072-1439.2016.01.19

Yang, Q., & Wu, S. (2020). Air pollution in China: health information seeking and protective behaviors. Health Promotion International, 35(6), 1495-1506. doi:10.1093/heapro/daaa017

Zeng, Y., Xu, W., Chen, L., Chen, F., & Fang, Y. (2020). The Influencing Factors of Health-Seeking Preference and Community Health Service Utilization Among Patients in Primary Care Reform in Xiamen, China. Patient Preference and Adherence, 14, 653-662.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-08-31