ผลของการพัฒนารูปแบบการแก้ไขปัญหาการใช้วัตถุกันเสียในสถานที่ผลิตอาหาร ประเภทผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูป

บทคัดย่อ

รายงานศูนย์พิษวิทยารามาธิบดี มีเด็กป่วยด้วยภาวะ Methemoglobin พร้อมกันในหลายจังหวัดจากการรับประทานไส้กรอกที่มีไนเตรต-ไนไตรต์เจือปนปริมาณสูง ในจำนวนนี้มีเด็กจากจังหวัดเพชรบุรี 2 ราย  สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเพชรบุรีจึงสนใจที่จะแก้ปัญหาการใช้วัตถุกันเสียในผลิตภัณฑ์ดังกล่าว การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา โดยใช้กระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพมาจัดการ ใช้กระบวนการพัฒนาแบบวงจรการวิจัย (PAOR) จนกว่าจะได้แนวทางการแก้ปัญหาสำเร็จ วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การใช้วัตถุกันเสียในสถานที่ผลิตอาหารประเภทเนื้อสัตว์แปรรูปและศึกษาผลการพัฒนารูปแบบการแก้ไขปัญหาการใช้วัตถุกันเสียในอาหารประเภทผลิตภัณฑ์จากเนื้อสัตว์แปรรูปในจังหวัดเพชรบุรีแบบมีส่วนร่วม โดยสุ่มเก็บตัวอย่างผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูปจากสถานที่ผลิตในจังหวัดเพชรบุรีทั้งหมด 12 แห่งเพื่อตรวจหาวัตถุกันเสีย จากนั้นตรวจสถานที่ผลิตเนื้อสัตว์แปรรูป พร้อมการสัมภาษณ์
เชิงลึกผู้รับอนุญาตหรือผู้ควบคุมการผลิต เพื่อเก็บข้อมูล ข้อเท็จจริง ค้นหาปัญหาที่เกิดขึ้นระหว่างการผลิต ประเมินความรู้เกี่ยวกับการผลิตและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการผลิตเนื้อสัตว์แปรรูป นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์เชิงพรรณนา เพื่อเป็นข้อมูลนำเข้าในการจัดเวทีระดมความคิดเห็น โดยใช้รูปแบบการสนทนากลุ่ม (Focus Group ) เสนอมาตรการ/แนวทางการแก้ไขปัญหาการใช้วัตถุกันเสียในอาหารประเภทผลิตภัณฑ์จากเนื้อสัตว์แปรรูป และนำสู่การปฏิบัติจริง จากนั้นสุ่มเก็บตัวอย่างผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูปเพื่อตรวจหาวัตถุกันเสียหลังการแทรกแซงด้วยรูปแบบการแก้ไขปัญหาฯ เปรียบเทียบผลก่อนและหลังการแทรกแซงด้วยรูปแบบการแก้ไขปัญหาฯ ผลการศึกษาพบว่าหลายมาตรการ มีส่วนในการกระตุ้นให้ผู้ผลิตฯ ผลิตสินค้าที่มีความปลอดภัยมากขึ้น ผลการตรวจหาวัตถุกันเสียในตัวอย่างผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูป ผ่านเกณฑ์มาตรฐานเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 16.67 เป็นร้อยละ 91.67 ภายหลังการแทรกแซงด้วยรูปแบบการแก้ไขปัญหาฯ ซึ่งเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.005)