แลคเตทมุมมองใหม่ในฐานะเอ็กเซอร์ไคน์: หลักฐานใหม่ ประโยชน์ทางสรีรวิทยา ข้อโต้แย้ง และการประยุกต์ทางคลินิก

บทคัดย่อ

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับแลคเตทมีมาอย่างยาวนานหลายศตวรรษ จากเดิมที่เคยถูกมองว่าเป็นเพียงผลพลอยได้จากกระบวนการเมแทบอลิซึมแบบไม่ใช้ออกซิเจนและเป็นสาเหตุของความเหนื่อยล้า แต่ปัจจุบันแลคเตทได้รับการยอมรับว่าเป็นเอ็กเซอร์ไคน์ที่สำคัญ ที่ส่งผลทางสรีรวิทยาต่อระบบต่างๆ ในร่างกายอย่างมาก ความเข้าใจที่เปลี่ยนแปลงไปดังกล่าว ทำให้แลคเตทไม่ได้ถูกมองว่าเป็นของเสียอีกต่อไป แต่เป็นตัวกลางสำคัญในการสื่อสารระหว่างอวัยวะและการควบคุมทางสรีรวิทยา ระหว่างการออกกำลังกายและหลังการออกกำลังกาย บทความนี้เป็นการทบทวนวรรณกรรมเชิงพรรณนา ที่ได้รวบรวมบทบาทต่างๆ ของแลคเตท โดยเฉพาะผลกระทบต่อการควบคุมกระบวนการเผาผลาญพลังงาน ความยืดหยุ่นของระบบประสาท การควบคุมระบบภูมิคุ้มกัน การปรับตัวของกล้ามเนื้อ และการสร้างเส้นเลือดใหม่ การทำงานของแลคเตทผ่านตัวรับ G-protein-coupled receptor 81 (GPR81) ช่วยกระตุ้นกระบวนการที่เป็นประโยชน์หลายประการ เช่น การลดการอักเสบ การเพิ่มการแสดงออกของ Brain-Derived Neurotrophic Factor (BDNF) การสร้างไมโตคอนเดรียผ่านการกระตุ้น PGC-1α และการแสดงออกของ Vascular Endothelial Growth Factor (VEGF) ซึ่งช่วยสร้างเส้นเลือดใหม่ แม้ว่านักวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่จะยอมรับบทบาทสำคัญของแลคเตทในการรักษาสมดุลพลังงานและการสื่อสาร แต่ยังมีข้อโต้แย้งเกี่ยวกับขนาดของผลกระทบ รวมทั้งความสัมพันธ์ของแลคเตทกับรูปแบบการออกกำลังกาย ความเข้มข้น และความแปรปรวนในแต่ละบุคคล ทิศทางการวิจัยในอนาคตได้แก่ การพัฒนาการประยุกต์ใช้แลคเตทเชิงการรักษา การออกแบบการออกกำลังกายเฉพาะบุคคล และการศึกษาเชิงบูรณาการระหว่างแลคเตทกับเอ็กเซอร์ไคน์อื่นๆ เป็นต้น แลคเตทมีศักยภาพในการเพิ่มประสิทธิภาพการดูแลผู้ป่วย ตั้งแต่การฟื้นฟูสมรรถภาพทางระบบประสาทไปจนถึงการจัดการโรคเรื้อรัง ซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญในการดูแลสุขภาพและส่งเสริมสมรรถภาพทางกาย บทความทบทวนวรรณกรรมเชิงพรรณนานี้มีเป้าหมายเพื่อพัฒนาความเข้าใจบทบาทที่ซับซ้อนของแลคเตทให้ลึกซึ้งมากขึ้น รวมถึงการประยุกต์ใช้เชิงนวัตกรรมสุขภาพ สรีรวิทยาการออกกำลังกาย และการดูแลผู้ป่วย