การวิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วยการผ่าตัดมะเร็งตับโดยการส่องกล้อง และต้นทุนกิจกรรมการพยาบาลผ่าตัด สถาบันมะเร็งแห่งชาติ

บทคัดย่อ

       การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณา (Descriptive research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาต้นทุนต่อหน่วยการผ่าตัดมะเร็งตับโดยการส่องกล้องและศึกษาต้นทุนกิจกรรมการพยาบาลผ่าตัด สถาบันมะเร็งแห่งชาติ ทำการศึกษาย้อนหลังในการเก็บรวบรวมข้อมูลค่าแรง ค่าวัสดุ และค่าลงทุน ย้อนหลังในปีงบประมาณ 2564 และศึกษาต้นทุนกิจกรรมการพยาบาลผ่าตัดด้วยการสังเกตการปฏิบัติกิจกรรมการพยาบาลผ่าตัด ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือ 1) ข้อมูลต้นทุนค่าแรง ค่าวัสดุ ค่าลงทุน และสถิติผู้ป่วยที่มารับบริการผ่าตัด ของปีงบประมาณ 2564 2) พยาบาลห้องผ่าตัดที่ขึ้นปฏิบัติงานระหว่างเก็บข้อมูล จำนวนทั้งสิ้น 25 คน และ 3) ต้นทุนกิจกรรมการพยาบาลผ่าตัด โดยการสังเกตการปฏิบัติกิจกรรมการพยาบาลที่พยาบาลปฏิบัติแก่ผู้ป่วยทั้งสิ้น 295 ราย ระยะเวลาในการเก็บข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน-31 ธันวาคม พ.ศ. 2565 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 3 ชุด ประกอบด้วย ชุดที่ 1 แบบบันทึกข้อมูลต้นทุนต่อหน่วยบริการงานการพยาบาลผ่าตัด ชุดที่ 2 พจนานุกรมกิจกรรมการพยาบาลผ่าตัดห้องผ่าตัด สถาบันมะเร็งแห่งชาติ ชุดที่ 3 แบบบันทึกข้อมูลต้นทุนกิจกรรมการพยาบาลผ่าตัด โดยผ่านการตรวจสอบคุณภาพด้านความตรงของเนื้อหาได้ค่าความตรงเชิงเนื้อหา เท่ากับ 0.96 และเครื่องมือชุดที่ 3 ในส่วนแบบบันทึกปริมาณเวลาที่ใช้ในการสังเกตการปฏิบัติกิจกรรม มีความเชื่อมั่น เท่ากับ 0.90 ผลการวิจัยพบว่า ต้นทุนต่อหน่วยของงานการพยาบาลผ่าตัด สถาบันมะเร็งแห่งชาติ มีมูลค่าต้นทุนเฉลี่ยเท่ากับ 41,988.97 บาท โดยต้นทุนรวมทางตรงมีอัตราส่วนของต้นทุนค่าแรง: ค่าลงทุน: ค่าวัสดุ คิดเป็นร้อยละ 10.07: 83.32: 6.61 ต้นทุนต่อหน่วยการผ่าตัดสาขามะเร็งตับมีต้นทุนต่อหน่วยสูงสุดเท่ากับ 247,634.24 บาท ด้านต้นทุนกิจกรรมการพยาบาลผ่าตัดจำแนกตามระยะการผ่าตัด สถาบันมะเร็งแห่งชาติ พบว่า กิจกรรมการพยาบาลระยะผ่าตัด มีค่าสูงสุดเท่ากับ 6,316.85 บาท รองลงมาคือ ระยะหลังผ่าตัดมีค่าเท่ากับ 25.53 บาท และกิจกรรมการพยาบาลก่อนผ่าตัดมีต้นทุนต่ำสุดมีค่าเท่ากับ 14.30 บาท โดยทุกสาขาการผ่าตัดมีต้นทุนกิจกรรมการพยาบาลระยะผ่าตัดสูงสุด การผ่าตัดสาขามะเร็งปอด มีต้นทุนสูงสุดในทุกระยะของการผ่าตัด และการผ่าตัดสาขามะเร็งทางเดินอาหาร มีต้นทุนกิจกรรมการพยาบาลระยะก่อนผ่าตัดและหลังผ่าตัดต่ำที่สุด

          ผลการวิจัยครั้งนี้เป็นข้อมูลเชิงประจักษ์ ที่ผู้บริหารควรให้ความสำคัญในการบริหารอัตรากำลังให้เพียงพอ เหมาะสมกับภาระงาน มีการกำหนดหน้าที่ในการปฏิบัติงานที่ชัดเจน พัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลเพื่อใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติงานด้านการผ่าตัด และมีการพัฒนากระบวนการปฏิบัติงานด้วยระบบพี่เลี้ยง (มืออาชีพ) โดยเฉพาะในส่วนของการปฏิบัติกิจกรรมการพยาบาลระยะผ่าตัด เนื่องจากเป็นกิจกรรมที่ใช้ต้นทุนมาก เพื่อพัฒนาการปฏิบัติงานของพยาบาลผ่าตัดให้มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นต่อไป