ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการควบคุมโรคเบาหวาน ของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2

บทคัดย่อ

        การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการควบคุมโรคเบาหวานของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 คัดเลือกอาสาสมัครจากผู้ป่วยที่เข้ารับบริการ ณ ห้องตรวจต่อมไร้ท่อและเมตะบอลิสมโรงพยาบาลวชิรพยาบาล จำนวน 54 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 27 คน ดำเนินการวิจัยในกลุ่มควบคุมซึ่งได้รับการพยาบาลตามปกติจนครบ แล้วจึงเก็บข้อมูลในกลุ่มทดลองซึ่งได้รับโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนตามแนวคิดการรับรู้ความสามารถของตนของแบนดูรา (Bandura, 1997) ที่ประกอบด้วย 4 ปัจจัย ได้แก่ 1) ส่งเสริมด้วยการใช้คำพูดชักจูง 2) ส่งเสริมด้วยการได้เห็นตัวแบบหรือประสบการณ์ของบุคคลอื่น 3) ส่งเสริมด้วยการให้ประสบการณ์ที่กระทำสำเร็จด้วยตนเอง 4) ส่งเสริมสภาวะทางร่างกายและอารมณ์ เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย 1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล 2) แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตนที่มีค่าความตรง 0.92 ความเที่ยง 0.87 3) แบบสอบถามพฤติกรรมการควบคุมโรคเบาหวานที่มีค่าความตรง 0.96 ความเที่ยง 0.91 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติที และสถิติไคสแควร์

        ผลการวิจัยพบว่า หลังได้รับโปรแกรมฯ กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมการควบคุมโรคเบาหวานสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯ และสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t=-24.07, p=<.001), (t=17.96, p= .002) ตามลำดับ ผลการวิจัยนี้พยาบาลและบุคลากรทางการแพทย์สามารถนำไปใช้ส่งเสริมพฤติกรรมการควบคุมโรคเบาหวาน โดยให้ความรู้ควบคู่ไปกับฝึกทักษะ การกำกับติดตามส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการควบคุมโรคเบาหวานได้