นโยบายการอนุรักษ์ลุ่มน้ำแม่กลองตอนล่างอย่างยั่งยืนตามแนวการพัฒนาการ มีส่วนร่วมการปลูกฝังจิตสำนึกสาธารณะและการสร้างเครือข่าย

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) นโยบายการอนุรักษ์ลุ่มน้ำแม่กลองตอนล่าง (2) ระบบการดำเนินการตามนโยบายการอนุรักษ์ลุ่มน้ำแม่กลองตอนล่าง (3) การมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ลุ่มน้ำแม่กลองตอนล่างระหว่างภาครัฐ ภาคธุรกิจเอกชน และภาคประชาชน และ (4) รูปแบบการอนุรักษ์ลุ่มน้ำแม่กลองตอนล่างอย่างยั่งยืน การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสม (Mixed research) เน้นการวิจัยเชิงคุณภาพเป็นหลักและนำผลการวิจัยเชิงปริมาณมาสนับสนุน

          ผลการศึกษา พบว่า นโยบายการอนุรักษ์ลุ่มน้ำแม่กลองตอนล่างมีกรอบนโยบาย 7 ด้าน คือ 1) อนุรักษ์ ฟื้นฟู และสร้างความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ป่าต้นน้ำ 2) อนุรักษ์ ฟื้นฟูทรัพยากรดินและการใช้ประโยชน์จากที่ดิน 3) อนุรักษ์ ฟื้นฟู จัดหาพัฒนาและปรับปรุงแหล่งน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภค อุตสาหกรรมและเกษตรกรรม 4) การจัดการคุณภาพน้ำและมลพิษ (5) การจัดการสิ่งแวดล้อมเมืองโดยให้ความสำคัญกับแหล่งธรรมชาติ ศิลปกรรม โบราณคดีและประวัติศาสตร์ (6) ฟื้นฟู บริหารทรัพยากรประมงชายฝั่ง และ (7) เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการลุ่มน้ำ โดยเน้นกระบวนการมีส่วนร่วมทุกภาคส่วน ส่วนระบบการดำเนินการตามนโยบายการอนุรักษ์ลุ่มน้ำแม่กลองตอนล่างนั้น พบว่า มีการดำเนินการนโยบายอย่างเป็นระบบมีความสัมพันธ์กับนโยบายรัฐแผนยุทธศาสตร์การบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในระดับประเทศ มีความเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ และระบบการดำเนินการบริหารและพัฒนาลุ่มน้ำ 10 ขั้นตอน สำหรับการมีส่วนร่วมในรูปแบบไตรภาคีระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ภาคธุรกิจเอกชน และภาคประชาชน พบว่า การดำเนินการในส่วนนี้ยังไม่เข้มแข็ง ขาดการประสานงานและความต่อเนื่องอย่างเป็นระบบ และพบว่ารูปแบบการอนุรักษ์ลุ่มน้ำแม่กลองอย่างยังยืนนั้นต้องมีการตรวจสอบแบบสาธารณะทั้งระบบ  ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ ซึ่งต้องมีการดำเนินการพัฒนาคนในด้านการมีส่วนร่วมด้านการศึกษา ด้านปลูกจิตสำนึกสาธารณะ และด้านเครือข่าย รวมถึงมีการดำเนินการในรูปแบบเบญจภาคีจึงจะทำให้คนเกิดความรัก และความรู้ในการอนุรักษ์ลุ่มน้ำแม่กลองสู่ความยั่งยืนสืบไป