ความคิดเห็นเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพการสอบบัญชี ของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย ในปัจจัย1) ด้านจรรยาบรรณวิชาชีพ2) ด้านความเป็นมืออาชีพ 3) ด้านระดับการศึกษา 4) ด้านประสบการณ์การสอบบัญชี 5) ด้านขนาดของกิจการที่ตรวจสอบ 6) ด้านรายได้ต่อเดือน 7) ด้านการเข้าร่วมการฝึกอบรม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสอบถามโดยมีกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทยจำนวน 400 ตัวอย่าง และได้รับแบบสอบถามกลับคืนสมบูรณ์ทั้งสิ้น 383 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 95.75 การสุ่มตัวอย่างใช้วิธีการสุ่มอย่างง่าย (Simple Random Sampling) การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติพรรณนา ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมาน ได้แก่ Multiple regression, t-test และ One-way ANOVAในการแปลผลและนำเสนอ ผลการศึกษาพบว่าเป็นผู้สอบบัญชีรับอนุญาตนอกตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงอายุ 36-45 ปี ระดับการศึกษาสูงกว่าปริญญาตรี ส่วนใหญ่มีประสบการณ์สอบบัญชีมากกว่า 9 ปี มีรายได้ต่อเดือนมากกว่า 60,000 บาท และขนาดของกิจการที่ตรวจสอบ มีทั้งที่เป็นกิจการขนาดเล็ก (ทุนจดทะเบียนไม่เกิน 10 ล้านบาท) ขนาดกลาง (ทุนจดทะเบียนมากกว่า 10 ล้าน แต่ไม่เกิน 30 ล้านบาท) และขนาดใหญ่ (ทุนจดทะเบียนมากกว่า 30 ล้านบาทขึ้นไป) โดยมีความคิดเห็นเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพการสอบบัญชี อยู่ในระดับมาก ได้แก่ ด้านจรรยาบรรณวิชาชีพ เช่น ความโปร่งใส ความเป็นอิสระ ความเที่ยงธรรม และความซื่อสัตย์สุจริต ความรู้ ความสามารถ และมาตรฐานในการปฏิบัติงาน การรักษาความลับความรับผิดชอบต่อผู้รับบริการ ความรับผิดชอบต่อผู้ถือหุ้น บุคคล หรือนิติบุคคลที่ผู้ประกอบวิชาชีพบัญชีปฏิบัติหน้าที่ให้ ความรับผิดชอบต่อเพื่อนร่วมวิชาชีพ  และจรรยาบรรณทั่วไป ด้านความเป็นมืออาชีพ เช่น ความรู้ทางวิชาชีพ ทักษะทางวิชาชีพ ค่านิยม จรรยาบรรณ และทัศนคติทางวิชาชีพ ประสบการณ์เชิงปฏิบัติ การวัดผลขีดความสามารถและสมรรถนะ และการพัฒนาตนทางวิชาชีพอย่างต่อเนื่อง

          ผลการทดสอบสมมติฐาน พบว่า จรรยาบรรณ วิชาชีพ มีความสัมพันธ์เชิงบวกต่อคุณภาพการสอบบัญชี อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (p = 0.000*) ความเป็นมืออาชีพ มีความสัมพันธ์เชิงบวกต่อคุณภาพการสอบบัญชีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (p = 0.000*) ความคิดเห็นของผู้สอบบัญชีรับอนุญาต จำแนกตามระดับการศึกษาของผู้ตอบแบบสอบถาม ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิตที่ระดับ 0.05 (p = 0.58) ผู้สอบบัญชีรับอนุญาตมีคุณภาพการสอบบัญชีตามประสบการณ์สอบบัญชีที่แตกต่างกัน (p = 0.000*) ผู้สอบบัญชีรับอนุญาตที่มีขนาดของกิจการที่ตรวจสอบแตกต่างกันมีคุณภาพการสอบบัญชีแตกต่างกัน (p = 0.000*) ผู้สอบบัญชีรับอนุญาตที่มีรายได้ต่อเดือนแตกต่างกันมีคุณภาพการสอบบัญชีแตกต่างกัน (p = 0.000*) ผู้สอบบัญชีรับอนุญาตที่มีการเข้าร่วมฝึกอบรมแตกต่างกันมีคุณภาพการสอบบัญชีแตกต่างกัน (p = 0.000*)