ความสัมพันธ์ระหว่างภาพตัวแทนความเจ็บป่วย การสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง ที่รับการรักษาโดยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: 1) เพื่อศึกษาระดับภาพตัวแทนความเจ็บป่วย การสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังที่มารับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม และ 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาพตัวแทนความเจ็บป่วย การสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของผู้ป่วย

รูปแบบการวิจัย: การวิจัยเชิงพรรณาแบบตัดขวาง

วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยไตวายเรื้อรังที่มารับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ที่หน่วยไต โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ และโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา จำนวน 187 ราย คัดเลือกโดยแบบเฉพาะเจะจงตามคุณสมบัติที่กำหนด เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลประกอบด้วย 1) แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป 2) ภาพตัวแทนความเจ็บป่วย 3) แบบประเมินการสนับสนุนทางสังคม และ 4) แบบประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของผู้ป่วย การวิเคราะห์ข้อมูล ข้อมูลทั่วไป ระดับการรับรู้ความเจ็บป่วยหรือภาพตัวแทนความเจ็บป่วย การสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของผู้ป่วยวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณา และความสัมพันธ์ระหว่างภาพตัวแทนความเจ็บป่วย การสนับสนุนทางสังคมและพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของผู้ป่วยวิเคาระห์ด้วยสัมประสิทธิ์สหสัมพันแบบเพียร์สัน

ผลการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีภาพตัวแทนความเจ็บป่วยโดยรวมในระดับปานกลาง และมีภาพตัวแทนความเจ็บป่วยรายด้านในระดับปานกลางและสูง มีการสนับสนุนทางสังในระดับปานกลาง และมีพฤติกรรมการปฏิบัติตัวในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์พบว่า ภาพตัวแทนความเจ็บป่วยด้านการรับรู้เกี่ยวกับสาเหตุของการเจ็บป่วย และการสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของกลุ่มตัวอย่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.152, p < .05; r = 0.538, p< .01)

สรุป: เพื่อให้ผู้ป่วยที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมมีพฤติกรรมการปฏิบัติตัวที่เหมาะสมมากขึ้น การให้สุขศึกษาในคลินิกอาจต้องเน้นย้ำให้ครอบคลุมองค์ประกอบของภาพตัวแทนความเจ็บป่วยทั้ง 5 ด้าน และส่งเสริมการสนับสนุนทางสังคมของผู้ป่วยให้เข้มแข็งมากขึ้น