ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความมีคุณค่าในตนเองในการปฏิบัติบทบาทการเป็นมารดาต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาวัยรุ่น
คำสำคัญ:
โปรแกรมการส่งเสริมความมีคุณค่าในตนเอง, บทบาทการเป็นมารดา, ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด, มารดาวัยรุ่นบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมความมีคุณค่าในตนเองในการปฏิบัติบทบาทการเป็นมารดาต่อการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาวัยรุ่น
แบบแผนการวิจัย: การวิจัยกึ่งทดลอง วัดก่อนและหลังการทดลองโดยมีกลุ่มเปรียบเทียบ
วิธีดำเนินการวิจัย: กลุ่มตัวอย่าง คือ มารดาวัยรุ่นอายุ 15-19 ปี ที่มารับบริการฝากครรภ์และคลอดบุตรที่โรงพยาบาลชุมชนเพื่อรับส่งต่อผู้ป่วย ในจังหวัดชลบุรี จำนวน 50 คน สุ่มเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 25 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการส่งเสริมความมีคุณค่าในตนเองในการปฏิบัติบทบาทการเป็นมารดาในระยะตั้งครรภ์ 32-40 สัปดาห์ จนถึง 4-6 สัปดาห์หลังคลอด กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมิน 4 ชุด ดังนี้ 1) แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป 2) แบบวัดภาวะซึมเศร้า CES-D 3) แบบวัดความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง 4) แบบวัดความสำเร็จในการปฏิบัติบทบาทการเป็นมารดา โดยแบบประเมินชุดที่ 2,3 และ 4 มีค่าความเที่ยงสัมประสิทธิ์อัลฟ่าครอนบาค เท่ากับ .807, .870 และ .949 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปโดยใช้สถิติบรรยาย และทดสอบค่าเฉลี่ยโดยใช้สถิติทดสอบที
ผลการวิจัย: ค่าเฉลี่ยของคะแนนภาวะซึมเศร้าของมารดาวัยรุ่นหลังได้รับโปรแกรมการส่งเสริมความมีคุณค่าในตนเองในการปฏิบัติบทบาทการเป็นมารดา ต่ำกว่าก่อนได้รับโปรแกรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p < .01 และค่าเฉลี่ยของคะแนนภาวะซึมเศร้าของมารดาวัยรุ่นกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมการส่งเสริมความมีคุณค่าในตนเองในการปฏิบัติบทบาทการเป็นมารดา ต่ำกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ
อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p < .01
สรุป: โปรแกรมการส่งเสริมความมีคุณค่าในตนเองในการปฏิบัติบทบาทการเป็นมารดามีผลทำให้ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาวัยรุ่นลดลง
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Adolescent
pregnancy. Genewa: WHO; 2018.
Bureau of Reproductive Health. Report of
reproductive health in adolescent and
youth in Thailand 2017. Nonthaburi:
Department of Health; 2018.
Kasak R, Serisathein Y, Bangpichet A. Factors
predicting depression in adolescent
pregnant women. J Nurs Sci 2013; 31(2):
-48. (in Thai)
Inta P, Thananowan N, Phahuwatanakron W,
Kaesornsamut P, Kaesornsamut P.
Influence of stress, social support, selfesteem,
and intimate partner violence
on postpartum depression in adolescent
mothers. Journal of Nursing Science &
Health 2015; 9(1): 95-104. (in Thai)
Cox JE, Buman M, Valenzuela J, Josepn NP,
Mitchell A, Woods ER. Depression
parenting attributes, and social support
among adolescent mothers attending a
teen tot program. J Pediatr Adolesc
Gynecol 2008; 21(5); 275-81.
Nirattharadorn M, Phancharoenworakul K,
Gennaro S, Vorapongsathorn T,
Sitthimongkol Y. Self-esteem, social
support and depression in Thai adolescent
mothers. Thai J Nurs Res 2005; 9(1):
–75. (in Thai)
Hall LA, Kotch JB, Browne D, Rayens MK.
Self-esteem as a mediator of the effects
of stressors and social resources on
depressive symptoms in postpartum
mothers. Nurs Res 1996; 45(4): 231–8.
Moontito M, Sriarporn P, Baosoung C.
Postpartum depression, social support,
and functional status among adolescent
mothers. Nurs J 2017; 44(2); 23-33.
(in Thai)
McGrath JM, Records K, Rice M, McGrath JM,
Records K, Rice M. Maternal depression
and infant temperament characteristics.
Infant Behav Dev 2008; 31(1): 71–80.
Chaisawan K, Serisathein Y, Yusamran C.
Factors predicting postpartum depression
in adolescent mothers. Nur Sci J Thail
; 29(4): 61-9. (in Thai)
Higgins ET. Self-discrepancy: A theory relating
self and affect. Psychol Rev 1987; 94(3):
-40.
Coopersmith S. The antecedent of selfesteem.
nd ed. California: Consulting
Psychologist Press; 1981.
Indarangkura Na Ayutthaya A, Sripichyakan K,
Pintanon P, Louwong A, Wongbunying S.
Effectiveness of health promoting
program for pregnant adolescents. Nurs
J 2013; 40(Suppl): 91-107. (in Thai)
Krua-chottikul S. Nursing strategy for promoting
maternal tasks adaptation of teenage
pregnancy. KJN 2014; 21(1): 7-16. (in Thai)
Cohen J. Statistical power analysis for the
behavior sciennces. 2nd ed. New Jersy:
Lawrence Erlbaum Associates; 1988.
Grove SK, Gray J, Burns N, Gray JR. The practice
of nursing research: appraisal, synthesis,
and generation of evidence. 7th ed. St.
Louis, Missouri: Elsevier; 2012.
Boonpongmanee C, Zauszniewski JA, Morris
DL. Resourcefulness and self-care in
pregnant women with HIV. West J Nurs
Res 2003; 25(1): 75–92.
Srisaeng P, Maloni JA. Self-esteem, stressful
life events, social support, and postpartum
depression in adolescent mothers in
Thailand [Doctor of Philosophy].
Cleveland, Ohio: Case Western Reserve
University (Health Sciences); 2003.
Phumonsakul S, Somboonsap O,
Siriwatanachok U. Development of
maternal role attainment scale (MRAS):
Revised short form and psychometric
characteristics. J Nurs Sci 2003; 22(1):
-38. (in Thai)
Hattakitpanichakul K, Phahuwatanakron W,
Serisathien Y, Boribocnhirunsarn D.
Teaching programme involving hasband’s
participation: Its impact on teenage
mother’s post-childbirth maternity
adjustment. JTNMC 2012; 27(4); 84-95.
(in Thai)
Narong T, Suppasri P, Siriarunrat S. Effects of
the maternal roles enhancing program
on perception of family support and
success in maternal roles attainment
among postpartum adolescent.
JFONUBUU 2014; 22(1): 15-26. (in Thai)
Iamsamarng A, Nirattharadron M, Rutchanagul
P. The effects of enhancing self-efficacy
program on maternalrole attainment
among adolescent pregnancy woment.
Nurs J 2014; 41(3): 49-59. (in Thai)
Logsdon MC, Winders Davis D, Stikes R,
Ratterman R, Ryan L, Myers J. Acceptability
and initial efficacy of education for teen
mothers. MCN Am J Matern Child Nurs
; 40(3): 186–92.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์ของบทความที่ตีพิมพ์เป็นของวารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทั้งฉบับตีพิมพ์เป็นรูปเล่มและเอกสารออนไลน์
