ภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยหลังได้รับการผ่าตัดหัวใจแบบเปิด ระยะ 72 ชั่วโมงแรก และปัจจัยที่ส่งผล : การศึกษาย้อนหลัง 2 ปี

ทีปทัศน์ ชินตาปัญญากุล; ศิวพันธ์  ยุทธแสน; วรัญญา  โพธิ์ประเสริฐ; เกษรา  ธิเขียว; สุชาต  ไชยโรจน์

ผู้แต่ง

ทีปทัศน์ ชินตาปัญญากุล ฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
ศิวพันธ์ ยุทธแสน ฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
วรัญญา โพธิ์ประเสริฐ ฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
เกษรา ธิเขียว ฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
สุชาต ไชยโรจน์ ภาควิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

การผ่าตัดหัวใจแบบเปิด, ผู้ป่วยหลังได้รับการผ่าตัดหัวใจ, ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดหัวใจ

บทคัดย่อ

การศึกษาย้อนหลังนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์และปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยหลังได้รับการผ่าตัดหัวใจแบบเปิดระยะ 72 ชั่วโมงแรก ตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยหลังผ่าตัดหัวใจแบบเปิดที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยวิกฤต โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ระหว่าง 1 มกราคม พ.ศ. 2562 ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ. 2563 สุ่มตัวอย่างอย่างง่าย จำนวน 345 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบบันทึกข้อมูล ประกอบด้วย 1) ข้อมูลส่วนบุคคล 2) แบบบันทึกโรคร่วม และ 3) แบบบันทึกภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดหัวใจแบบเปิดที่เกิดขึ้นภายใน 72 ชั่วโมงแรก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบลำดับชั้น

ผลการวิจัยพบว่า ภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยหลังได้รับการผ่าตัดหัวใจแบบเปิด ระยะ 72 ชั่วโมงแรก ที่พบได้ 3 อันดับแรก ได้แก่ ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ (ร้อยละ 90.72) ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจบาดเจ็บ (ร้อยละ 75.94) และภาวะไตวายเฉียบพลัน (ร้อยละ 50.14) ตามลำดับ ซึ่งอายุ โรคร่วม ระดับสมรรถภาพของหัวใจ ระยะเวลาใช้เครื่องปอดหัวใจเทียม และระยะเวลาหนีบหลอดเลือดแดงเอออร์ต้า มีความสัมพันธ์ทางบวกขนาดปานกลางกับภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยหลังได้รับการผ่าตัดหัวใจแบบเปิด ระยะ 72 ชั่วโมงแรก อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (r = .492, r = .472, r = .375, r = .413 และ r = .357 ตามลำดับ; p < .05) ในขณะที่ค่าการบีบตัวของหัวใจห้องล่างซ้าย มีความสัมพันธ์ทางลบขนาดปานกลางกับภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยหลังได้รับการผ่าตัดหัวใจแบบเปิด ระยะ 72 ชั่วโมงแรก อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (r = -.350, p < .05) อายุ โรคร่วม ระดับสมรรถภาพของหัวใจ ค่าการบีบตัวของหัวใจห้องล่างซ้าย ระยะเวลาใช้เครื่องปอดหัวใจเทียม และระยะเวลาหนีบหลอดเลือดแดงเอออร์ต้า สามารถร่วมกันทำนายภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยหลังได้รับการผ่าตัดหัวใจแบบเปิด ระยะ 72 ชั่วโมงแรก ได้ร้อยละ 41.3 (R² = .413, p < .05)

ผลการวิจัยครั้งนี้จะทำให้พยาบาลผู้ป่วยวิกฤตที่ให้การดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัดหัวใจสามารถวางแผนการดูแลผู้ป่วยโดยใช้ข้อมูลของผู้ป่วยก่อนผ่าตัดและระหว่างผ่าตัด เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดหัวใจแบบเปิดที่อาจจะเกิดขึ้นได้ในหอผู้ป่วยวิกฤตได้

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Balachandran, S., Lee, A., Denehy, L., Lin, K. Y., Royse, A., Royse, C., & El-Ansary, D. (2016). Risk factors for sternal complications after cardiac operations: A systematic review. The Annals of Thoracic Surgery, 102(6), 2109–2117. https://doi.org/10.1016/j.athoracsur.2016.05.047

Ball, L., Costantino, F., & Pelosi, P. (2016). Postoperative complications of patients undergoing cardiac surgery. Current Opinion in Critical Care, 22(4), 386–392. https://doi.org/10.1097/MCC.0000000000000319

Bjorksten, J., & Tenhu, H. (1990). The crosslinking theory of aging-added evidence. Experimental Gerontology, 25(2), 91–95. https://doi.org/10.1016/0531-5565(90)90039-5

Charlson, M. E., Pompei, P., Ales, K. L., & Mackenzie, C. R. (1987). A new method of classifying prognostic co-morbidity in longitudinal studies: Development and validation. Journal of Chronic Disability, 40(5), 373-383. https://doi.org/10.1016/0021-9681(87)90171-8

Cohen, J. (1992). A power primer. Psychological Bulletin, 112, 155-159. https://doi.org/10.1037/0033-2909.112.1.155

Crawford, T. C., Magruder, J. T., Grimm, J. C., Suarez-Pierre, A., Sciortino, C. M., Mandal, K., . . . Whitman, G. J. (2017). Complications after cardiac operations: All are not created equal. The Annals of Thoracic Surgery, 103(1), 32–40. https://doi.org/10.1016/j.athoracsur.2016.10.022

DeVellis, R. F. (2017). Scale development: Theory and applications (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.

Edwards, F. H., Ferraris, V. A., Kurlansky, P. A., Lobdell, K. W., He, X., O'Brien, S. M., . . . Shahian, D. M. (2016). Failure to rescue rates after coronary artery bypass grafting: An analysis from The Society of Thoracic Surgeons Adult Cardiac Surgery database. The Annals of Thoracic Surgery, 102(2), 458–464. https://doi.org/10.1016/j.athoracsur.2016.04.051

Hardin, S. R., & Kaplow, R. (2020). Cardiac surgery essentials for critical care nursing (3rd ed.). Sudbury, MA: Jones and Bartlett Publishers.

Howell, D. C. (2013). Statistical methods for psychology (8th ed.). Belmont, California: Wadsworth Cengage Learning.

Howitt, S. H., Grant, S. W., Campbell, N. G., Malagon, I., & McCollum, C. (2020). Are serum potassium and magnesium levels associated with atrial fibrillation after cardiac surgery? Journal of Cardiothoracic and Vascular Anesthesia, 34(5), 1152–1159. https://doi.org/10.1053/j.jvca.2019.10.045

Jawitz, O. K., Gulack, B. C., Brennan, J. M., Thibault, D. P., Wang, A., O'Brien, S. M., . . . Smith, P. K. (2020). Association of postoperative complications and outcomes following coronary artery bypass grafting. American Heart Journal, 222, 220–228. https://doi.org/10.1016/j.ahj.2020.02.002

Kamiya, H., Tanzeem, N., Akhyari, P., Pedraza, A., Kallenbach, K., Lichtenberg, A., & Karck, M. (2014). Impact of severe postoperative complications after cardiac surgery on mortality in patients aged over 80 years. Annals of Thoracic and Cardiovascular Surgery, 20(5), 383–389. https://doi.org/10.5761/atcs.oa.13-02268

Matos, A. A., Silva, D. B., De Jesus, M. L., Guimarães, A. R., & Cordeiro, A. L. L. (2020). Incidence of complications after cardiac surgery. International Physical Medicine & Rehabilitation Journal, 5(1), 25-28. https://doi.org/10.15406/ipmrj.2020.05.00224

Mazzeffi, M., Zivot, J., Buchman, T., & Halkos, M. (2014). In-hospital mortality after cardiac surgery: Patient characteristics, timing, and association with postoperative length of intensive care unit and hospital stay. The Annals of Thoracic Surgery, 97(4), 1220–1225. https://doi.org/10.1016/j.athoracsur.2013.10.040

Omer, S., Adeseye, A., Jimenez, E., Cornwell, L. D., & Massarweh, N. N. (2022). Low left ventricular ejection fraction, complication rescue, and long-term survival after coronary artery bypass grafting. The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, 163(1), 111–119.e2. https://doi.org/10.1016/j.jtcvs.2020.03.040

Patra, C., Chamaiah Gatti, P., & Panigrahi, A. (2019). Morbidity after cardiac surgery under cardiopulmonary bypass and associated factors: A retrospective observational study. Indian Heart Journal, 71(4), 350–355. https://doi.org/10.1016/j.ihj.2019.07.004

Poungsombut, J., Sindhu, S., Thosingha, O., & Laksanabunsong, P. (2015). Factors related to complications in postoperative open heart surgery patients during critical period. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 20(1), 22–32.

Roberts, A., Duncan, E. C., Hargrave, P., Kingery, D. R., Barnes, J., Horstemeyer, D. L., & Stahl, R. F. (2023). Complications of cardiopulmonary bypass from an anesthesia perspective: A clinical review. HCA Healthcare Journal of Medicine, 4(1), 13–21. https://doi.org/10.36518/2689-0216.1525

Siriratwarangkul, S. (2020). Complications after open heart surgery at Suratthani hospital. Thai Journal of Anesthesiology, 46(1), 7-14.

Soper, D. S. (2021). A-priori sample size calculator for multiple regression [Software]. Retrieved from https://www.danielsoper.com/statcalc

Thourani, V. H., Badhwar, V., Shahian, D. M., O’Brien, S., Kitahara, H., Vemulapalli, S., . . . Jacobs, J. P. (2019). The Society of Thoracic Surgeons Adult Cardiac Surgery Database: 2019 Update on research. The Annals of Thoracic Surgery, 108(2), 334–342. https://doi.org/10.1016/j.athoracsur.2019.05.001

Tiansawad, S. (2019). Instrument development for nursing research. Chiang Mai: Siampimnana.

Udzik, J., Sienkiewicz, S., Biskupski, A., Szylinska, A., Kowalska, Z., & Biskupski, P. (2020). Cardiac complications following cardiac surgery procedures. Journal of Clinical Medicine, 9(10), 3347. https://doi.org/10.3390/jcm9103347

Utriyaprasit, K. (2001). The relationship between recovery symptom and functional outcome in Thai CABG patients. Ohaio: Case Western Reserve University.

Vafeas, C., & Slatyer, S. (2021). Gerontological nursing: A holistic approach to the care of older people. Chatswood, NSW: Elsevier.

Wahba, A., Milojevic, M., Boer, C., De Somer, F. M. J. J., Gudbjartsson, T., van den Goor, . . . EACTS/ EACTA/EBCP Committee Reviewers. (2020). 2019 EACTS/EACTA/EBCP guidelines on cardiopulmonary bypass in adult cardiac surgery. European Journal of Cardio-Thoracic Surgery, 57(2), 210–251. https://doi.org/10.1093/ejcts/ezz267

You, S. C., Shim, C. Y., Hong, G. R., Kim, D., Cho, I. J., Lee, S., . . . Chung, N. (2016). Incidence, predictors, and clinical outcomes of postoperative cardiac tamponade in patients undergoing heart valve surgery. PloS One, 11(11), e0165754. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0165754