ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุติดบ้านในเขตพื้นที่อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิต ระดับภาวะซึมเศร้า และความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ภาวะซึมเศร้า กับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุติดบ้านในเขตพื้นที่อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย ตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุติดบ้านที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปจำนวน 186 คน อาศัยในเขตพื้นที่อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย และใช้การสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามส่วนบุคคล แบบสอบถามคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกชุดย่อ ฉบับภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) และแบบประเมินภาวะซึมเศร้า (9Q) มีค่าความเชื่อมั่นของสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค เท่ากับ .89 และ .84  ตามลำดับ เก็บข้อมูลในช่วงเดือน ธันวาคม พ.ศ. 2567 - กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปด้วยสถิติพรรณนา และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ภาวะซึมเศร้า กับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุติดบ้านด้วยสถิติ Chi-square test, Fisher’s Exact test และ Pearson’s product moment correlation coefficient

ผลการวิจัยพบว่า ผู้สูงอายุติดบ้านมีระดับคุณภาพชีวิตโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง (M = 94.94, SD = 11.86) เมื่อพิจารณาคุณภาพชีวิตเป็นรายด้าน ด้านที่อยู่ในระดับปานกลาง ได้แก่ ด้านร่างกาย (M = 24.54, SD = 3.44) ด้านจิตใจ (M = 21.95, SD = 3.45) และด้านความสัมพันธ์ทางสังคม (M = 10.72, SD = 1.82) ตามลำดับ สำหรับด้านสิ่งแวดล้อมอยู่ในระดับดี (M = 30.43, SD = 4.51) และภาวะซึมเศร้าอยู่ในระดับไม่มีซึมเศร้า (M = 2.18, SD = 2.67) 

ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้สูงอายุติดบ้าน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ได้แก่ สถานภาพสมรส รายได้ และภาวะซึมเศร้า ผลการศึกษานี้จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนานโยบาย การวางแผนการส่งเสริมสุขภาพและการดูแลผู้สูงอายุติดบ้านเพื่อทำให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นต่อไป