ผลของโปรแกรมส่งเสริมการนอนหลับต่อคุณภาพการนอนหลับในสตรีตั้งครรภ์
คำสำคัญ:
โปรแกรมส่งเสริมการนอนหลับ, คุณภาพการนอนหลับ, สตรีตั้งครรภ์บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการนอนหลับต่อคุณภาพการนอนหลับในสตรีตั้งครรภ์ กลุ่มตัวอย่างเป็นสตรีตั้งครรภ์ปกติที่มารับบริการฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จำนวน 52 คน แบ่งออกเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 26 คน เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย โปรแกรมส่งเสริมการนอนหลับ เทปบันทึกเสียงการสร้างจินตภาพ แบบบันทึกการติดตามทางโทรศัพท์ร่วมกับแอปพลิเคชันไลน์ เครื่องเล่นแผ่นบันทึกเสียง หรือสมาร์ทโฟน แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล และแบบประเมินคุณภาพการนอนหลับพิตส์เบิร์กฉบับภาษาไทย มีค่าความเชื่อมั่น .85 ดำเนินการทดลองและเก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนมิถุนายนถึงเดือนกันยายน 2563 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Chi-square test, Fisher’s exact test และ independent t-test
ผลการวิจัยพบว่า หลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยคุณภาพการนอนหลับน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = 6.980, p < .001) และหลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีสัดส่วนคุณภาพการนอนหลับที่ดีมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001)
จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า พยาบาลผดุงครรภ์ควรนำโปรแกรมส่งเสริมการนอนหลับไปประยุกต์ใช้ร่วมกับการดูแลตามปกติ เพื่อส่งเสริมคุณภาพการนอนหลับในสตรีตั้งครรภ์
เอกสารอ้างอิง
กัลยา ปัญจพรผล. (2560). สุขอนามัยการนอนหลับ. ใน กัลยา ปัญจพรผล, ประพันธ์ กิตติวรวิทย์กุล, นฤชา จิรกาลวสาน, มณฑิดา วีรวิกรม, และวิชญ์ บรรณหิรัญ (บ.ก.), เวชศาสตร์การนอนหลับขั้นพื้นฐาน สำหรับแพทย์ พยาบาล นักศึกษา และบุคลากรทางการแพทย์ Basic sleep medicine (น. 26–30). กรุงเทพฯ: บียอนด์ เอ็นเตอร์ไพรซ์.
เกวลิน ถกลพัฒนกุล, วรรณี เดียวอิศเรศ, และตติรัตน์ เตชะศักดิ์ศรี. (2562). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพการนอนหลับในหญิงตั้งครรภ์. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 27(1), 60–67.
จริยา จันทรเทพา. (2552). ผลของการสร้างจินตภาพต่อความปวดเฉียบพลันในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดช่องท้อง (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
อรนิด นิคม, และศิริวรรณ บุตรหิน. (2564). คุณภาพการนอนหลับและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพการนอนหลับในสตรีตั้งครรภ์ไตรมาสที่ 3. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9: วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม, 15(38), 719–731.
Al-Musharaf, S. (2022). Changes in sleep patterns during pregnancy and predictive factors: A longitudinal study in Saudi women. Nutrients, 14(13), 2633. doi:10.3390/nu14132633
Bacaro, V., Benz, F., Pappaccogli, A., De Bartolo, P., Johann, A. F., Palagini, L., … Baglioni, C. (2020). Interventions for sleep problems during pregnancy: A systematic review. Sleep Medicine Reviews, 50, 101234. doi:10.1016/j.smrv.2019.101234
Benson, H., & Klipper, M. Z. (1975). The relaxation response. New York: William Morrow.
Burns, N., & Grove, S. K. (2005). The practice of nursing research: Conduct, critique, and utilization (5th ed.). St. Louis, MO: Elsevier Saunders.
Buysse, D. J., Reynolds, C. F. 3rd., Monk, T. H., Berman, S. R., & Kupfer, D. J. (1989). The Pittsburgh Sleep Quality Index: A new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Research, 28(2), 193–213. doi:10.1016/0165-1781(89)90047-4
Darvish, M., & Zarbakhsh, M. R. (2016). The effectiveness of healthy behavior education on sleep quality in pregnant women with sleep disorder. Caspian Journal of Reproductive Medicine, 2(2), 15–20. doi:10.22088/caspjrm.2.2.15
Dossey, B. M. (1997). Imagery. In B. M. Dossey (Ed.), Core curriculum for holistic nursing (pp. 188–195). Gaithersburg, MD: Aspen.
Felder, J. N., Baer, R. J., Rand, L., Jelliffe-Pawlowski, L. L., & Prather, A. A. (2017). Sleep disorder diagnosis during pregnancy and risk of preterm birth. Obstetrics & Gynecology, 130(3), 573–581. doi:10.1097/AOG.0000000000002132
Golmakani, N., Seyed Ahmadi Nejad, F. S., Shakeri, M. T., & Asgharipour, N. (2015). Comparing the effects of progressive muscle relaxation and guided imagery on sleep quality in primigravida women referring to Mashhad health care centers-1393. Journal of Midwifery & Reproductive Health, 3(2), 335–342. Retrieved from https://doaj.org/article/dee95f86d5f748468f59326b5dc77291
Hashmi, A. M., Bhatia, S. K., Bhatia, S. K., & Khawaja, I. S. (2016). Insomnia during pregnancy: Diagnosis and rational interventions. Pakistan Journal of Medical Sciences, 32(4), 1030–1037. doi:10.12669/pjms.324.10421
Hou, Q., Li, S., Jiang, C., Huang, Y., Huang, L., Ye, J., … Yang, X. (2018). The associations between maternal lifestyles and antenatal stress and anxiety in Chinese pregnant women: A cross-sectional study. Scientific Reports, 8, 10771. doi:10.1038/s41598-018-28974-x
Huong, N. T. T., Thuy, N. T. H., & Yen, L. T. H. (2019). Quality of sleep among pregnant women. International Journal of Clinical Medicine, 10(1), 16–25. doi:10.4236/ijcm.2019.101003
Kim, Y., Wilkens, L. R., Schembre, S. M., Henderson, B. E., Kolonel, L. N., & Goodman, M. T. (2013). Insufficient and excessive amounts of sleep increase the risk of premature death from cardiovascular and other diseases: The multiethnic cohort study. Preventive Medicine, 57(4), 377–385. doi:10.1016/j.ypmed.2013.06.017
Kloss, J. D., Perlis, M. L., Zamzow, J. A., Culnan, E. J., & Gracia, C. R. (2015). Sleep, sleep disturbance, and fertility in women. Sleep Medicine Reviews, 22, 78–87. doi:10.1016/j.smrv.2014.10.005
Krathwohl, D. R., Bloom, B. S., & Masia, B. B. (1964). Taxonomy of educational objectives, The classification of educational goals, Handbook II: Affective domain. New York: David McKay.
Lee, K. A., Gay, C. L., & Alsten, C. R. (2016). Sleep enhancement training for pregnant women. Obstetrics & Gynecology, 128(5), 964–971. doi:10.1097/AOG.0000000000001654
Leermakers, E. T. M., Sonnenschein-van der Voort, A. M. M., Gaillard, R., Hofman, A., de Jongste, J. C., Jaddoe, V. W. V., & Duijts, L. (2013). Maternal weight, gestational weight gain and preschool wheezing: The Generation R Study. The European Respiratory Journal, 42(5), 1234–1243. doi:10.1183/09031936.00148212
Li, R., Zhang, J., Zhou, R., Liu, J., Dai, Z., Liu, D., … Zeng, G. (2017). Sleep disturbances during pregnancy are associated with cesarean delivery and preterm birth. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 30(6), 733–738. doi:10.1080/14767058.2016.1183637
Mashayekh-Amiri, S., Bakouei, F., Esmaeilzadeh, S., Basirat, Z., & Delavar, M. A. (2019). Sleep hygiene education during prenatal care visits: A quasi–experimental study. Caspian Journal of Reproductive Medicine, 5(2), 1–7. doi:10.22088/caspjrm.5.2.1
McCaffery, M. (1979). Nursing management of the patient with pain. Philadelphia: J. B. Lippincott.
Mindell, J. A., Cook, R. A., & Nikolovski, J. (2015). Sleep patterns and sleep disturbances across pregnancy. Sleep Medicine, 16(4), 483–488. doi:10.1016/j.sleep.2014.12.006
Neri, I., Bruno, R., Dante, G., & Facchinetti, F. (2016). Acupressure on self-reported sleep quality during pregnancy. Journal of Acupuncture and Meridian Studies, 9(1), 11–15. doi:10.1016/j.jams.2015.11.036
Nowakowski, S., Meers, J., & Heimbach, E. (2013). Sleep and women’s health. Sleep Medicine Research, 4(1), 1–22. doi:10.17241/smr.2013.4.1.1
Okun, M. L., Luther, J. F., Wisniewski, S. R., & Wisner, K. L. (2013). Disturbed sleep and inflammatory cytokines in depressed and nondepressed pregnant women: An exploratory analysis of pregnancy outcomes. Psychosomatic Medicine, 75(7), 670–681. doi:10.1097/PSY.0b013e31829cc3e7
Özkan, S. A., & Rathfisch, G. (2018). The effect of relaxation exercises on sleep quality in pregnant women in the third trimester: A randomized controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 32, 79–84. doi:10.1016/j.ctcp.2018.05.008
Paine, S. J., Signal, T. L., Sweeney, B., Priston, M., Muller, D., Smith, A., ... Lee, K. (2020). Maternal sleep disturbances in late pregnancy and the association with emergency caesarean section: A prospective cohort study. Sleep Health, 6(1), 65–70. doi:10.1016/j.sleh.2019.11.004
Palagini, L., Gemignani, A., Banti, S., Manconi, M., Mauri, M., & Riemann, D. (2014). Chronic sleep loss during pregnancy as a determinant of stress: Impact on pregnancy outcome. Sleep Medicine, 15(8), 853–859. doi:10.1016/j.sleep.2014.02.013
Polo-Kantola, P., Aukia, L., Karlsson, H., Karlsson, L., & Paavonen, E. J. (2017). Sleep quality during pregnancy: Associations with depressive and anxiety symptoms. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 96(2), 198–206. doi:10.1111/aogs.13056
Sedov, I. D., Cameron, E. E., Madigan, S., & Tomfohr-Madsen, L. M. (2018). Sleep quality during pregnancy: A meta-analysis. Sleep Medicine Reviews, 38, 168–176. doi:10.1016/j.smrv.2017.06.005
Sharma, S. K., Nehra, A., Sinha, S., Soneja, M., Sunesh, K., Sreenivas, V., & Vedita, D. (2016). Sleep disorders in pregnancy and their association with pregnancy outcomes: A prospective observational study. Sleep and Breathing, 20(1), 87–93. doi:10.1007/s11325-015-1188-9
Sitasuwan, T., Bussaratid, S., Ruttanaumpawan, P., & Chotinaiwattarakul, W. (2014). Reliability and validity of the Thai version of the Pittsburgh Sleep Quality Index. Journal of the Medical Association of Thailand, 97(Suppl. 3), 57–67. Retrieved from https://www.thaiscience.info/journals/Article/JMAT/10905931.pdf
Solomonova, E., Lee, Y. E. A., Robins, S., King, L., Feeley, N., Gold, I., ... Zelkowitz, P. (2019). Sleep quality is associated with vasopressin methylation in pregnant and postpartum women with a history of psychosocial stress. Psychoneuroendocrinology, 107, 160–168. doi:10.1016/j.psyneuen.2019.05.010
Spross, J. A. (2009). Expert coaching and guidance. In A. B. Hamric, J. A. Spross, & C. M. Hanson (Eds.), Advanced practice nursing: An integrative approach (pp. 159–190). St. Louis, MO: Elsevier Saunders.
Stephens, R. (1993). Imagery: A strategic intervention to empower clients. Part I--Review of research literature. Clinical Nurse Specialist, 7(4), 170–174. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8348452/
Sut, H. K., Asci, O., & Topac, N. (2016). Sleep quality and health-related quality of life in pregnancy. The Journal of Perinatal & Neonatal Nursing, 34(4), 302–309. doi:10.1097/JPN.0000000000000181
Tsai, S. Y., Lee, C. N., Wu, W. W., & Landis, C. A. (2016). Sleep hygiene and sleep quality of third-trimester pregnant women. Research in Nursing & Health, 39(1), 57–65. doi:10.1002/nur.21705
Wang, L., & Jin, F. (2020). Association between maternal sleep duration and quality, and the risk of preterm birth: A systematic review and meta-analysis of observational studies. BMC Pregnancy and Childbirth, 20(1), 1–13. doi:10.1186/s12884-020-2814-5
Zhang, X., Cao, D., Sun, J., Shao, D., Sun, Y., & Cao, F. (2021). Sleep heterogeneity in the third trimester of pregnancy: Correlations with depression, memory impairment, and fatigue. Psychiatry Research, 303, 114075. doi:10.1016/j.psychres.2021.114075
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อความ ข้อมูล และรายการอ้างอิงที่ผู้เขียนใช้ในการเขียนบทความเพื่อลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียน คณะผู้จัดทำวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยหรือร่วมรับผิดชอบ
บทความที่ได้รับการลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี หากหน่วยงานหรือบุคคลใดต้องการนำส่วนหนึ่งหรือทั้งหมดของบทความไปเผยแพร่ต่อเพื่อวัตถุประสงค์ใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตจากบรรณาธิการวารสารก่อน
