ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง

ผู้แต่ง

  • จันทร์เพ็ญ ปะวะโพตะโก คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • นงเยาว์ เกษตร์ภิบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • นงค์คราญ วิเศษกุล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

การปฏิบัติ, ความรู้, ทัศนคติ, การสนับสนุนจากสมาชิกในครอบครัว , การป้องกันการติดเชื้อ , ผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์ เพื่อศึกษาปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้ ทัศนคติ การสนับสนุนจากสมาชิกในครอบครัว และการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ และความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้ ทัศนคติ และการสนับสนุนจากสมาชิกในครอบครัว กับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่องที่มารับบริการที่คลินิกล้างไตของโรงพยาบาล 2 แห่งในจังหวัดสกลนคร รวมจำนวน 247 คน เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบวัดความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ มีค่าความเชื่อมั่น .72 แบบสอบถามทัศนคติเกี่ยวกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ มีค่าความเชื่อมั่น .77 แบบสอบถามการสนับสนุนจากสมาชิกในครอบครัวเกี่ยวกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ มีค่าความเชื่อมั่น .98 และแบบสอบถามการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ มีค่าความเชื่อมั่น .80 เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนกันยายนถึงเดือนธันวาคม 2564 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ามัธยฐาน และสหสัมพันธ์แบบสเปียร์แมน

ผลการวิจัยพบว่า ผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่องมีความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ ทัศนคติเกี่ยวกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ การสนับสนุนจากสมาชิกในครอบครัวเกี่ยวกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ และการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อโดยรวม ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 63.97, 79.76, 84.21 และ 97.98 ตามลำดับ ความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ และทัศนคติเกี่ยวกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อ มีความสัมพันธ์ทางบวกกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่องอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (rs = .341, p < .001 และ rs = .214, p < .05 ตามลำดับ)

จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า บุคลากรสุขภาพควรมีการส่งเสริมความรู้เกี่ยวกับการป้องกันการติดเชื้อจากการล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่องเป็นระยะๆ และเสริมสร้างทัศนคติทางบวกเกี่ยวกับการป้องกันการติดเชื้อจากการล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง เพื่อลดอุบัติการณ์การติดเชื้อในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง

เอกสารอ้างอิง

กนิษฐา จันทรคณา, และฉัฐวีณ์ สิทธิ์ศิรอรรถ. (2560). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความสามารถในการดูแลตนเองและความสุขของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะท้าย. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 9(17), 1–13.

กิตติมา แตงสาขา, วันทนา มณีศรีวงศ์กูล, และพรรณวดี พุธวัฒนะ. (2562). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความร่วมมือในการรักษาของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่มีภาวะแทรกซ้อนทางไต. รามาธิบดีพยาบาลสาร, 25(1), 87–101.

ชิดชนก เรือนก้อน, ขจรศักดิ์ นพคุณ, เศรษฐพล ปัญญาทอง, พงศ์ศักดิ์ ด่านเดชา, สุรพล โนชัยวงศ์, เกียรติเกรียงไกร โกยรัตโกศล, ... ศิรยุทธ พัฒนโสภณ. (2560). การดูแลผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง: การรักษา การเฝ้าระวัง และการป้องกันการติดเชื้อที่สัมพันธ์กับการล้างไตทางช่องท้องโดยใช้ข้อมูลเชิงประจักษ์. สืบค้นจาก https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/4785?locale-attribute=th

เถลิงศักดิ์ กาญจนบุษย์, ธีรภาพ ฐานิสโร, อธิศพันธุ์ จุลกทัพพะ, และสมชาย เอี่ยมอ่อง. (2551). CAPD Apparatus, access devices, implantation techniques and surgical complications. ใน สมชาย เอี่ยมอ่อง, เกรียง ตั้งสง่า, อนุตตร จิตตินันทน์, เถลิงศักดิ์ กาญจนบุษย์, ดุสิต ล้ำเลิศกุล, และประเสริฐ ธนกิจจารุ (บ.ก.), Textbook of peritoneal dialysis (น. 133–188). กรุงเทพฯ: เท็กซ์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น.

เถลิงศักดิ์ กาญจนบุษย์, ประทีป ธนกิจเจริญ, สมชาย เอี่ยมอ่อง, ประเสริฐ ธนกิจจารุ, สมทรง จิระวรานันท์, นันทกา จันทวานิช, และเกรียง ตั้งสง่า. (2556). วิวัฒนาการและความก้าวหน้าของงาน CAPD ในระดับสากลและในประเทศไทย. ใน เถลิงศักดิ์ กาญจนบุษย์ (บ.ก.), ตำราแนวปฏิบัติการล้างไตทางช่องท้อง (Textbook of practical peritoneal dialysis) (น. 1–23). กรุงเทพฯ: ศิริวัฒนาอินเตอร์พริ้นท์.

ทวี ศิริวงศ์. (2550). องค์ความรู้พื้นฐานของการล้างไตทางช่องท้องชนิดต่อเนื่อง (Basic knowledge on CAPD). ใน ชลธิป พงศ์สกุล และทวี ศิริวงศ์ (บ.ก.), Update on CAPD 2007 (น. 1–21). โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ธวัช เตียวิไล, และรสสุคนธ์ ตันติวิชิตเวช. (2563). อุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงการเกิดภาวะติดเชื้อเยื่อบุช่องท้องครั้งแรกของผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง โรงพยาบาลโพธาราม. วารสารแพทย์เขต 4-5, 39(1), 51–64.

ประภาส ขำมาก, สมรัตน์ ขำมาก, และมาลิน แก้วมูณี. (2558). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 2(3), 74–91.

พวงผกา รอดฉวาง. (2544). ประสบการณ์การดูแลตนเองของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังที่มีการติดเชื้อของเยื่อบุช่องท้องจากการรักษาด้วยการขจัดของเสียทางเยื่อบุช่องท้องอย่างต่อเนื่อง (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

แพรวพรรณ โกสินทร, อะเคื้อ อุณหเลขกะ, และนงเยาว์ เกษตร์ภิบาล. (2558). ผลของการเสริมสร้างพลังอำนาจต่อการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อและอุบัติการณ์การติดเชื้อในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องแบบต่อเนื่อง. พยาบาลสาร, 42(พิเศษ), 1–12.

โรงพยาบาลสถาบันโรคไตภูมิราชนครินทร์. (2558). การป้องกัน และการดูแลรักษาโรคไตเรื้อรังและไตวาย. กรุงเทพฯ: ผู้แต่ง.

ศรัทธา ประกอบชัย, ศศิมา กุสุมา ณ อยุธยา, ดวงรัตน์ วัฒนกิจไกรเลิศ, และพีระ บูรณะกิจเจริญ. (2557). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการรับประทานยาของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. วารสารพยาบาลศาสตร์, 32(4), 43–51.

สมรัตน์ ขำมาก. (2559). พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนางเหล้า อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 3(3), 153–169.

สราวุฒิ บุญสุข. (2558). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะเยื่อบุช่องท้องอักเสบ (Peritonitis) ในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องแบบต่อเนื่อง โรงพยาบาลเบญจลักษ์เฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7, 13(2), 15–29.

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2552). คู่มือการดูแลผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องแบบต่อเนื่องในชุมชน. สงขลา: ร้านวนิดาเอกสาร.

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2562). จำนวนผู้ป่วย CAPD สิทธิ์หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จังหวัดสกลนคร. สืบค้นจาก http://ucapps4.nhso.go.th/CKDWebReport

สุธาสินี วีระเดชะ. (2554). การจัดการตนเองของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้องแบบต่อเนื่อง (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

อาทิตยา อติวิชญานนท์, ภาวนา กีรติยุตวงศ์, และสุภาภรณ์ ด้วงแพง. (2558). ปัจจัยทำนายการจัดการตนเองในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง. รามาธิบดีพยาบาลสาร, 21(2), 172–185.

เอกรัตน์ เชื้ออินถา. (2540). พฤติกรรมการดูแลตนเองและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.

Baumgart, A., Manera, K. E., Johnson, D. W., Craig, J. C., Shen, J. I., Ruiz, L., ... Tong, A. (2020). Meaning of empowerment in peritoneal dialysis: Focus groups with patients and caregivers. Nephrology Dialysis Transplantation, 35(11), 1949–1958. doi:10.1093/ndt/gfaa127

Berns, J. S., Curhan, G. C., & Taylor, E. N. (2019). Patient education: Chronic kidney disease (Beyond the basics). Retrieved from https://www.uptodate.com/contents/chronic-kidney-disease-beyond-the-basics#H6

Bloom, B. S., Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H., & Krathwohl, D. R. A. (1956). Taxonomy of educational objectives, the classification of educational goals – handbook11: Affective domain. New York: David McKay.

Curtin, R. B., Mapes, D., Schatell, D., & Burrows-Hudson, S. (2005). Self-management in patients with end stage renal disease: Exploring domains and dimensions. Nephrology Nursing Journal, 32(4), 389–395. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16180780/

Li, P. K., Szeto, C. C., Piraino, B., de Arteaga, J., Fan, S., Figueiredo, A. E., … Johnson, D. W. (2016). ISPD peritonitis recommendations: 2016 Update on prevention and treatment. Peritoneal Dialysis International, 36(5), 481–508. doi:10.3747/pdi.2016.00078

Lichodziejewska-Niemierko, M., Chmielewski, M., Wojtaszek, E., Suchowierska, E., Gołembiewska, E., Grajewska, M., ... Bronk, M. (2019). Current epidemiology and practice patterns in prevention and treatment of PD–related infections in Poland. International Urology and Nephrology, 51(2), 335–341. doi:10.1007/s11255-018-2057-9

Triandis, H. C. (1971). Attitude and attitude change. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.

United States Renal Data System. (2019). Incidence, prevalence, patient characteristics, and treatment modalities. Retrieved from https://usrds-adr.niddk.nih.gov/2022/end-stage-renal-disease/1-incidence-prevalence-patient-characteristics-and-treatment-modalities

Wearne, N., Kilonzo, K., Effa, E., Davidson, B., Nourse, P., Ekrikpo, U., & Okpechi, I. G. (2017). Continuous ambulatory peritoneal dialysis: Perspectives on patient selection in low- to middle-income countries. International Journal of Nephrology and Renovascular Disease, 10, 1–9. doi:10.2147/IJNRD.S104208

Wu, X., Yang, X., Liu, X., Yi, C., Guo, Q., Feng, X., ... Yu, X. (2016). Patient survival and technique failure in continuous ambulatory peritoneal dialysis patients with prior stroke. Peritoneal Dialysis International, 36(3), 308–314. doi:10.3747/pdi.2014.00030

Yamane, T. (1973). Statistics: An introductory analysis (3rd ed.). New York: Harper & Row.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-12-29

รูปแบบการอ้างอิง

ปะวะโพตะโก จ., เกษตร์ภิบาล น., & วิเศษกุล น. (2024). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการป้องกันการติดเชื้อในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 35(2), 99–113. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/256392