ปัจจัยทำนายภาระการดูแลในผู้ดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท
คำสำคัญ:
ภาระการดูแล , ผู้ดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท , ความรู้เกี่ยวกับการดูแลบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบหาความสัมพันธ์เชิงทำนาย เพื่อศึกษาภาระการดูแล และปัจจัยทำนายภาระการดูแลในผู้ดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภทที่มารับบริการที่คลินิกจิตเวช โรงพยาบาลระดับอำเภอในจังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 110 คน เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลในผู้ดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท แบบประเมินความรุนแรงของการเจ็บป่วย มีค่าความเชื่อมั่น .83 แบบวัดความรู้เกี่ยวกับการดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท มีค่าความเชื่อมั่น .84 แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคม มีค่าความเชื่อมั่น .88 แบบวัดพฤติกรรมการดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท มีค่าความเชื่อมั่น .84 และแบบประเมินความรู้สึกเป็นภาระในผู้ดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท มีค่าความเชื่อมั่น .83 เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนมิถุนายนถึงเดือนสิงหาคม 2564 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน
ผลการวิจัยพบว่า ผู้ดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภทส่วนใหญ่รับรู้ว่าไม่มีภาระการดูแล คิดเป็นร้อยละ 63.64 ความรู้เกี่ยวกับการดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภทสามารถทำนายภาระการดูแลในผู้ดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภทได้ร้อยละ 10.60 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (R2 = .106, p < .01)
จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า บุคลากรทางสาธารณสุขควรประเมินการรับรู้ภาระการดูแลในผู้ดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท และให้ความรู้เกี่ยวกับการดูแลผู้ที่เป็นโรคจิตเภทอย่างเหมาะสม เพื่อลดความรู้สึกเป็นภาระในการดูแล
เอกสารอ้างอิง
กริณี สังข์ประคอง. (2562). ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิตต่อพลังสุขภาพจิตในผู้ดูแลผู้ป่วยโรคจิตเภทที่มีพฤติกรรมรุนแรง. วารสารวิจัยและนวัตกรรมทางสุขภาพ, 2(2), 1–20.
เขมณัฏฐ์ ศรีพรหมภัทร์. (2557). ความสัมพันธ์ระหว่างความแข็งแกร่งในชีวิต ตราบาป ความรู้ แรงสนับสนุนทางสังคม และปัจจัยส่วนบุคคล กับความรู้สึกเป็นภาระของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภท (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
จารุรินทร์ ปิตานุพงศ์, และชลทิชา เรืองวิริยะนันท์. (2562). ความรู้สึกเป็นภาระของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคจิตเภทและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย, 27(2), 95–106.
ชนัญชิดาดุษฎี ทูลศิริ, รัชนี สรรเสริญ, และวรรณรัตน์ ลาวัง. (2554). การพัฒนาแบบวัดภาระในการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 4(1), 62–75.
ฐิติยาภรณ์ พิมวรรณ์, และนิสิตา นาทประยุทธ์. (2564). ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความรู้สึกเป็นภาระของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภท. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 66(2), 203–216.
ดุษฎี อุดมอิทธิพงศ์, พิชญา ชาญนคร, และศศิธร เก็มเส็น. (2563). ภาระของผู้ดูแลหลักผู้ป่วยจิตเภทสูงอายุ: บทความฟื้นฟูวิชาการ. วารสารสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา, 14(2), 48–68.
บุญใจ ศรีสถิตย์นรากูร. (2553). ระเบียบวิธีการวิจัยทางพยาบาลศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: ยูแอนด์ไอ อินเตอร์ มีเดีย.
ประภาศรี ทุ่งมีผล. (2548). การสนับสนุนทางสังคม ความพร้อมในการดูแล และความเครียดของมารดาเด็กออทิสติก (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ผกาพันธุ์ วุฒิลักษณ์. (2561). การพยาบาลผู้ป่วยโรคจิตเภท: บทบาทและกระบวนการ. เชียงใหม่: ดีไซน์ปริ้นท์ มีเดีย.
พันธุ์นภา กิตติรัตนไพบูลย์. (2544). โครงการอบรมแนวทางการสัมภาษณ์และให้คะแนน BPRS ในรูปแบบของ T-PANSS. ใน เอกสารประกอบการบรรยายเรื่องการประเมินอาการผู้ป่วยจิตเวช โรงพยาบาลสวนปรุง (น. 1–10). เชียงใหม่: โรงพยาบาลสวนปรุง.
พิมพ์ชนา ศิริเหมอนนต์, อัจฉราพร สี่หิรัญวงศ์, และอทิตยา พรชัยเกตุ โอว ยอง. (2555). การบำบัดการรู้คิด-ปรับพฤติกรรม เพื่อลดอาการทางบวกในผู้ป่วยจิตเภท: การทบทวนหลักฐานเชิงประจักษ์เพื่อใช้ในการปฏิบัติ. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 57(2), 235–248.
ภัทราภรณ์ ทุ่งปันคำ. (2560). การพยาบาลผู้ที่เป็นโรคจิตเภท. เชียงใหม่: สมาร์ทโคตติ้ง แอนด์ เซอร์วิส.
ภัทราภรณ์ ทุ่งปันคำ, สิริลักษณ์ วรรธนะพงษ์, ลำเนาว์ เรืองยศ, ปริทรรศ ศิลปกิจ, และสุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล. (2548). การดูแลผู้ป่วยจิตเวชที่บ้าน: รูปแบบและโปรแกรมการพัฒนาทักษะของผู้ดูแล. ใน เอกสารประกอบการประชุมวิชาการ เรื่องสุขภาพจิตกับภัยพิบัติ (น. 124–125). เชียงใหม่: โรงแรมเวียงพิงค์.
วาสนา นามเหลา. (2559). ปัจจัยที่มีผลต่อภาระการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทที่มารับบริการในโรงพยาบาลจิตเวชสระแก้วราชนครินทร์ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
วิลาสินี พิศณุ, และธรรมนาถ เจริญบุญ. (2562). ภาวะซึมเศร้าและความรู้สึกเป็นภาระในผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภท โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 64(4), 317–336.
สายใจ พัวพันธ์. (2554). ทฤษฎีการพยาบาล: ศาสตร์แห่งมนุษย์และการดูแลมนุษย์ของวัตสัน. ชลบุรี: คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
สิรินรัตน์ แสงศิริรักษ์. (2559). ภาระการดูแลผู้ป่วยจิตเภทและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์, 31(3), 139–148.
สุดาพร สถิตยุทธการ. (2559). การกลับเป็นซ้ำในผู้ป่วยจิตเภทเรื้อรัง: สถานการณ์และแนวทางการป้องกัน. วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 28(3), 1–15.
สุภาภรณ์ ทองดารา. (2545). ผลการให้สุขภาพจิตศึกษาแก่ญาติร่วมกับผู้ป่วยจิตเภทต่อความสามารถในการดำเนินชีวิตประจำวันของผู้ป่วย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เสาวนีย์ คงนิรันดร. (2559). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาระการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภท (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
อัครวัฒน์ เพียวพงภควัต. (2561). ปัจจัยที่มีผลต่อภาระการดูแลของผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทที่มารับบริการโรงพยาบาลหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 12(28), 72–84.
Adeosun, I. I. (2013). Correlates of caregiver burden among family members of patients with schizophrenia in Lagos, Nigeria. Schizophrenia Research and Treatment, 2013, 353809. doi:10.1155/2013/353809
Brandt, P. A., & Weinert, C. (1981). The PRQ: A social support measure. Nursing Research, 30(5), 277–280. doi:10.1097/00006199-198109000-00007
Grandón, P., Jenaro, C., & Lemos, S. (2008). Primary caregivers of schizophrenia outpatients: Burden and predictor variables. Psychiatry Research, 158(3), 335–343. doi:10.1016/j.psychres.2006.12.013
Harvey, P. D., & Strassnig, M. (2012). Predicting the severity of everyday functional disability in people with schizophrenia: Cognitive deficits, functional capacity, symptoms, and health status. World Psychiatry, 11(2), 73–79. doi:10.1016/j.wpsyc.2012.05.004
Lasebikan, V. O., & Ayinde, O. O. (2013). Family burden in caregivers of schizophrenia patients: Prevalence and socio-demographic correlates. Indian Journal of Psychological Medicine, 35(1), 60–66. doi:10.4103/0253-7176.112205
Napa, W., Tungpunkom, P., Sethabouppha, H., Klunklin, A., & Fernandez, R. (2017). A grounded theory study of Thai family caregiving process for relatives with first episode psychosis. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 21(2), 158–170. Retrieved from https://he02.tci-thaijo.org/index.php/PRIJNR/article/view/74254/67459
Neuman, B., & Fawcett, J. (Eds.). (2002). The Neuman systems model (4th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Shamsaei, F., Cheraghi, F., & Bashirian, S. (2015). Burden on family caregivers caring for patients with schizophrenia. Iranian Journal of Psychiatry, 10(4), 239–245. Retrieved from https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4801494/
Vasudeva, S., Sekhar, C. K., & Rao, P. G. (2013). Caregivers burden of patients with schizophrenia and bipolar disorder: A sectional study. Indian Journal of Psychological Medicine, 35(4), 352–357. doi:10.4103/0253-7176.122224
World Health Organization. (2013). Schizophrenia. Retrieved from http://www.who.int/news-room/fact-sheets/schizophrenia
World Health Organization. (2018). Schizophrenia. Retrieved from http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/schizophrenia
Zarit, S. H. (2008). Diagnosis and management of caregiver burden in dementia. In C. Duyckaerts & I. Litvan. (Eds.), Handbook of Clinical Neurology (pp. 101–106). Philadelphia, PA: Elsevier.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อความ ข้อมูล และรายการอ้างอิงที่ผู้เขียนใช้ในการเขียนบทความเพื่อลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียน คณะผู้จัดทำวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยหรือร่วมรับผิดชอบ
บทความที่ได้รับการลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี หากหน่วยงานหรือบุคคลใดต้องการนำส่วนหนึ่งหรือทั้งหมดของบทความไปเผยแพร่ต่อเพื่อวัตถุประสงค์ใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตจากบรรณาธิการวารสารก่อน
