ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล และความฉลาดทางสุขภาพ กับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดในโรงพยาบาลมะเร็งชลบุรี
คำสำคัญ:
ความฉลาดทางสุขภาพ, คุณภาพชีวิต, มะเร็งเต้านม, เคมีบำบัดบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล และความฉลาดทางสุขภาพ กับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดในโรงพยาบาลมะเร็งชลบุรี จำนวน 125 คน เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามปัจจัยส่วนบุคคล แบบสอบถามความฉลาดทางสุขภาพ มีค่าความเชื่อมั่น .97 และแบบสอบถามคุณภาพชีวิต มีค่าความเชื่อมั่น .89 เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนกันยายน 2561 ถึงเดือนพฤษภาคม 2562 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สหสัมพันธ์แบบสเปียร์แมน และสหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน
ผลการวิจัยพบว่า ตัวแปรที่มีความสัมพันธ์ทางบวกกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ระดับการศึกษา (rs = .238, p < .01) รายได้เฉลี่ยต่อเดือน (rs = .281, p < .01) และความฉลาดทางสุขภาพ (r = .420, p < .001) ส่วนตัวแปรที่มีความสัมพันธ์ทางลบกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือ อายุ (rs = -.245, p < .01) และจำนวนครั้งที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด (rs = -.240, p < .01)
จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า ผู้บริหารทางการพยาบาลควรวางแผนการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด และสนับสนุนการจัดกิจกรรมที่ช่วยเพิ่มความฉลาดทางสุขภาพ
เอกสารอ้างอิง
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2561). แผนยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2560–2564). สืบค้นจาก http://wops.moph.go.th/ops/oic/data/20190329105418_1_.pdf
คณะกรรมการอำนวยการจัดทำแผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ. (2559). ร่างแผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2562–2564). สืบค้นจาก http://wops.moph.go.th/ops/oic/data/20161115144754_1_.pdf
งานสารสนเทศการแพทย์ โรงพยาบาลมะเร็งชลบุรี. (2561). สถิติโรคมะเร็ง โรงพยาบาลมะเร็งชลบุรี. สืบค้นจาก file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/hos_2559be_2016ad%20(1).pdf
นุจรี ประทีปะวณิช จอห์นส. (2552). คุณภาพชีวิตด้านสุขภาพ: การประเมินและการนำไปใช้. โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
บัวหลวง สำแดงฤทธิ์, และมณฑา ลิ้มทองกุล. (2557). ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมภายหลังการรักษาในโรงพยาบาลสังกัดมหาวิทยาลัย. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 32(4), 85–93.
บุญใจ ศรีสถิตย์นรากูร. (2550). ระเบียบวิธีการวิจัยทางพยาบาลศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: ยูแอนด์ไอ อินเตอร์ มีเดีย.
เบญจมาศ ตระกูลงามเด่น, และสุภวรรณ วงศ์ธีรทรัพย์. (2559). ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายในแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลในสังกัดสำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร และคณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช. วารสารเกื้อการุณย์, 23(2), 199–216.
ภัสนันท์ กุลลา, ชุลีกร ด่านยุทธศิลป์, และทวีศักดิ์ ศิริพรไพบูลย์. (2558). ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของหญิงมะเร็งเต้านมที่รอดชีวิตหลังสิ้นสุดการรักษา จังหวัดพิษณุโลก. วารสารการพยาบาลและสุขภาพ, 12(1), 117–127.
มณฑิรา คำห่อ, นภาพร วาณิชย์กุล, สุพร ดนัยดุษฎีกุล, และกุลธร เทพมงคล. (2561). โมเดลการทำนายคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอหลังได้รับรังสีรักษา. Journal of Nursing Science, 36(2), 54–66.
มุทิตา วรรณชาติ. (2558). คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรัง ในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสาธารณสุขศาสตร์, 45(พิเศษ), 18–29.
ลัดดาวัลย์ หิมคุณ, สุพร ดนัยดุษฎีกุล, นภาพร วาณิชย์กุล, และชลเวช ชวศิริ. (2560). ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตผู้ป่วยหลังผ่าตัดกระดูกสันหลังระดับเอว. Journal of Nursing Science, 35(3), 82–93.
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา. (2560). แผนยุทธศาสตร์สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2560–2564) และแผนปฏิบัติราชการ 4 ปี (พ.ศ. 2561–2564). สืบค้นจาก https://www.senate.go.th/assets/portals/1/files/plan%2060.PDF
สิรินันท์ ชูเชิด, นภาพร วาณิชย์กุล, สุพร ดนัยดุษฎีกุล, และชัยวุฒิ ยศถาสุโรดม. (2559). ความสัมพันธ์ระหว่างความแตกฉานทางสุขภาพ ความรุนแรงของโรค ความรับผิดชอบของผู้ป่วย และการรับรู้การดูแลแบบบุคคลเป็นศูนย์กลาง กับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยภายหลังผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ. Journal of Nursing Science, 34(suppl. 1), 94–106.
สุรชัย มณีเนตร, และชนกพร จิตปัญญา. (2557). ปัจจัยที่สัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งตับและท่อน้ำดี: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์, 6(2), 24–35.
อังศินันท์ อินทรกำแหง. (2560). ความรอบรู้ด้านสุขภาพ: การวัดและการพัฒนา. กรุงเทพฯ: สุขุมวิทการพิมพ์.
Gail, M. W., & Margaret, B. B. (2006). Oncology nursing drug handbook. Sudbury, MA: Jones and Bartlett.
González-Chica, D. A., Mnisi, Z., Avery, J., Duszynski, K., Doust, J., Tideman, P., … Stocks, N. (2016). Effect of health literacy on quality of life amongst patients with ischaemic heart disease in Australian general practice. PLoS One, 11(3), e0151079. doi:10.1371/journal.pone.0151079
Halverson, J. L., Martinez-Donate, A. P., Palta, M., Leal, T., Lubner, S., Walsh, M. C., ... Trentham-Dietz, A. (2015). Health literacy and health-related quality of life among a population-based sample of cancer patients. Journal of Health Communication, 20(11), 1320–1329. doi:10.1080/10810730.2015.1018638
Khan, A. R., & Tahir, I. (2014). Influence of social factors to the quality of life of the elderly in Malaysia. Retrieved from https://benthamopen.com/contents/pdf/MEDJ/MEDJ-1-29.pdf
Panagioti, M., Skevington, S. M., Hann, M., Howells, K., Blakemore, A., Reeves, D., & Bower, P. (2018). Effect of health literacy on the quality of life of older patients with long-term conditions: A large cohort study in UK general practice. Quality of Life Research, 27(5), 1257–1268. doi:10.1007/s11136-017-1775-2
Parker, R. M., Baker, D. W., Williams, M. V., & Nurss, J. R. (1995). The test of functional health literacy in adults. Journal of General Internal Medicine, 10(10), 537–541. Retrieved from https://link.springer.com/article/10.1007%2FBF02640361
Schmidt, M. E., Wiskemann, J., Armbrust, P., Schneeweiss, A., Ulrich, C. M., & Steindorf, K. (2015). Effects of resistance exercise on fatigue and quality of life in breast cancer patients undergoing adjuvant chemotherapy: A randomized controlled trial. International Journal of Cancer, 137(2), 471–480. doi:10.1002/ijc.29383
Song, J. I., Shin, D. W., Choi, J.-Y., Kang, J., Baek, Y.-J., Mo, H.-N., ... Lee, O. K. (2012). Quality of life and mental health in the bereaved family members of patients with terminal cancer. Psycho-oncology, 21(11), 1158–1166. doi:10.1002/pon.2027
Wandell, K. K., Lustberg, M. B., Reinbolt, R. E., Orchard, T., Andridge, R., Schade, H. W., ... Conlan, T. (2015). Effects of chemotherapy on quality of life in breast cancer survivors. Retrieved from https://ascopubs.org/doi/abs/10.1200/jco.2015.33.28_suppl.112
World Health Organization. (2015). Health literacy toolkit for low- and middle-income countries: A series of information sheet to empower communities and strengthen health systems. Retrieved from https://apps.who.int/iris/handle/10665/205244
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2021 วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อความ ข้อมูล และรายการอ้างอิงที่ผู้เขียนใช้ในการเขียนบทความเพื่อลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียน คณะผู้จัดทำวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยหรือร่วมรับผิดชอบ
บทความที่ได้รับการลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี หากหน่วยงานหรือบุคคลใดต้องการนำส่วนหนึ่งหรือทั้งหมดของบทความไปเผยแพร่ต่อเพื่อวัตถุประสงค์ใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตจากบรรณาธิการวารสารก่อน
