ความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม: การประยุกต์สู่การปฏิบัติโดยผู้ดูแลผู้ป่วยติดบ้านติดเตียง

ผู้แต่ง

  • ชวนชม พืชพันธ์ไพศาล วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี สถาบันพระบรมราชชนก
  • อังศินันท์ อินทรกำแหง สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
  • ปิยดา สมบัติวัฒนา สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

คำสำคัญ:

ความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม, ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง, ผู้ป่วยติดบ้านติดเตียง

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงเป็นผู้ที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้และต้องนอนอยู่บนเตียงเป็นส่วนใหญ่ จึงต้องอาศัยผู้ดูแลช่วยเหลือทำกิจกรรมต่างๆ ในการดำเนินชีวิตประจำวัน ซึ่งผลจากการนอนอยู่บนเตียงเป็นระยะเวลานานๆ นั้น ทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนต่างๆ ตามมา และอาการแทรกซ้อนที่รุนแรงที่ส่งผลให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้ คือ การติดเชื้อในระบบต่างๆ ของร่างกาย เช่น การติดเชื้อในระบบหายใจ การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ และการเกิดแผลกดทับ ซึ่งแผลกดทับเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดการติดเชื้อในร่างกายได้ โดยสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดปัญหาการติดเชื้อที่พบบ่อย คือ การจัดการสภาพแวดล้อมรอบตัวผู้ป่วยที่ไม่ถูกต้องตามหลักอนามัย ผู้ดูแลจึงเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการดูแลสุขภาพของผู้ป่วยทั้งด้านร่างกายและจิตใจ รวมทั้งช่วยจัดการดูแลสภาพแวดล้อมให้มีความเหมาะสมตามหลักอนามัย เพื่อความปลอดภัยและป้องกันอาการแทรกซ้อนจากปัญหาการติดเชื้อที่อาจเกิดขึ้นได้

เอกสารอ้างอิง

กรมอนามัย. (2562). รายงานประจำปี กรมอนามัย. นนทบุรี: อัมรินทร์พริ้นติ้ง.

กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2560). รายงานผลการประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของประชาชนกลุ่มเป้าหมายการดำเนินงาน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2560. สืบค้นจาก file:///C:/Users/Asus/Downloads/061220170334215785_linkhed.pdf

กาญจนา จันทร์ไทย. (2560). มาตรฐานการพยาบาล. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.

จุฑาทิพย์ งอยจันทร์ศรี, และอรสา กงตาล. (2555). การพัฒนาการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่องสําหรับผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านติดเตียง ในชุมชนเขตเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์. ใน เอกสารการประชุม Graduate Research Conference 2012 (น. 658–669). มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ชะนวนทอง ธนสุกาญจน์. (2560). ความรอบรู้ด้านสุขภาพ. สืบค้นจาก http://doh.hpc.go.th/data/HL/HLO_chanuanthong.pdf

ชลการ ทรงศรี, และณรงค์ จันทร์แก้ว. (2562). ผลของการให้คำปรึกษาต่อความสามารถเผชิญปัญหาในผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรัง. วารสารโรงพยาบาลสกลนคร, 22(2), 50–59.

ณัชศฬา หลงผาสุข, สุปรีดา มั่นคง, และยุพาพิน ศิรโพธิ์งาม. (2561). ภาวะสุขภาพ และการดูแลตนเองของญาติผู้ดูแลวัยสูงอายุที่ดูแลผู้สูงอายุที่ติดเตียง. วารสารสภาการพยาบาล, 33(2), 97–109.

ธัญชนก ขุมทอง, วิราภรณ์ โพธิศิริ, และขวัญเมือง แก้วดำเกิง. (2559). ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชากรกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในจังหวัดอุทัยธานีและอ่างทอง. Veridian E-Journal, Science and Technology Silpakorn University, 3(6), 67–85.

นอรีนี ตะหวา, และปวิตร ชัยวิสิทธิ์. (2559). การจัดการสภาพแวดล้อมและที่พักอาศัยสำหรับผู้สูงอายุในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการสมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทย, 5(1), 31–39.

รศรินทร์ เกรย์, อุมาภรณ์ ภัทรวาณิชย์, เฉลิมพล แจ่มจันทร์, และเรวดี สุวรรณนพเก้า. (2556). มโนทัศน์ใหม่ของนิยามผู้สูงอายุ: มุมมองเชิงจิตวิทยาสังคมและสุขภาพ. นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.

ศิราณี ศรีหาภาค, โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์, และคณิศร เต็งรัง. (2557). ผลกระทบและภาระการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวภายใต้วัฒนธรรมไทย (รายงานผลการวิจัย). นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.

สำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ. (2560). เอกสารการประชุมวิชาการการค้าระหว่างประเทศและสุขภาพ ครั้งที่ 3. นนทบุรี: ผู้แต่ง.

สิรินทร ฉันศิริกาญจน, ศิริพันธุ์ สาสัตย์, สันติ ลาภเบญจกุล, อัญญพร สุทัศน์วรวุฒิ, ศุภลักษณ์ เข็มทอง, และสมคิด เพื่อนรัมย์. (2559). คู่มือการดูแลระยะยาว (Long term care) สำหรับทีมหมอครอบครัว. กรุงเทพฯ: ไซเบอร์พริ้นท์ กรุ๊ป.

อังศินันท์ อินทรกำแหง. (2560). การสร้างและพัฒนาเครื่องมือความรอบรู้ด้านสุขภาพของคนไทย (รายงานผลการวิจัย). นนทบุรี: กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข.

อังศินันท์ อินทรกำแหง, และสำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย. (2562). การศึกษาความรอบรู้ด้านการจัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียง ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในพื้นที่เขตเมืองและเขตชนบท (รายงานผลการวิจัย). นนทบุรี: สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม กรมอนามัย.

Bekdemir, A., & Ilhan, N. (2019). Predictors of caregiver burden in caregivers of bedridden patients. The Journal of Nursing Research, 27(3), e24. doi:10.1097/jnr.0000000000000297

Febria, D., Saam, Z., Nofrizal, & Agrina. (2020). Model for community environmental health literacy in Peatlands: Research & development study. PalArch’s Journal of Archaeology of Egypt / Egyptology, 17(6), 8315–8329.

Finn, S., & O’Fallon, L. R. (2018). Environmental health literacy. New York: Springer.

Forbes, D. A. (2009). Being bedridden was a slow process influenced by interactions with the environment, nurses, and social ties. Evidence-based Nursing, 12(2), 64. doi:10.1136/ebn.12.2.64

Gray, K. M. (2018). From content knowledge to community change: A review of representations of environmental health literacy. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(3), 466. doi:10.3390/ijerph15030466

Nicholson, P. J. (2000). Communicating occupational and environmental issues. Occupational Medicine, 50(4), 226–230. doi:10.1093/occmed/50.4.226

Parkes, M., Panelli, R., & Weinstein, P. (2003). Converging paradigms for environmental health theory and practice. Environmental Health Perspectives, 111(5), 669–675. doi:10.1289/ehp.5332

Society for Public Health Education. (2015). Environmental health promotion: What is environmental health literacy?. Retrieved from http://www.sophe.org/environmentalhealth/key_ehl.asp

Teasell, R., & Dittmer, D. K. (1993). Complications of immobilization and bed rest. Part 2: Other complications. Canadian Family Physician, 39, 1440–1446.

World Health Organization. (1998). Health promotion glossary. Geneva: WHO Publication.

Yuen, E. Y. N., Knight, T., Ricciardelli, L. A., & Burney, S. (2018). Health literacy of caregivers of adult care recipients: A systematic scoping review. Health & Social Care in the Community, 26(2), e191–e206. doi:10.1111/hsc.12368

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-06-29

รูปแบบการอ้างอิง

พืชพันธ์ไพศาล ช., อินทรกำแหง อ., & สมบัติวัฒนา ป. (2021). ความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม: การประยุกต์สู่การปฏิบัติโดยผู้ดูแลผู้ป่วยติดบ้านติดเตียง. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 32(1), 291–302. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/249456

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ (Academic Article)