การพัฒนาแนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพผ่านแอปพลิเคชันบนโทรศัพท์มือถือต่อภาวะแทรกซ้อนจากการล้างไตทางช่องท้องและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องในสถานการณ์วิกฤตโควิด 19

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา เพื่อพัฒนาและศึกษาผลของการใช้แนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพผ่านแอปพลิเคชันบนโทรศัพท์มือถือ ต่อภาวะแทรกซ้อนจากการล้างไตทางช่องท้องและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องในสถานการณ์วิกฤตโควิด 19 ดำเนินการ 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 ศึกษาสถานการณ์ กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยแพทย์ พยาบาล และผู้ป่วย/ผู้ดูแล รวมจำนวน 10 คน ระยะที่ 2 สร้างแนวทางและศึกษาความเป็นไปได้ กลุ่มตัวอย่างเป็นพยาบาล จำนวน 10 คน และผู้ป่วย/ผู้ดูแล จำนวน 15 คน และระยะที่ 3 ศึกษาผลของการใช้แนวทาง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วย/ผู้ดูแล แบ่งออกเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 45 คน เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย แนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพผ่านแอปพลิเคชันบนโทรศัพท์มือถือในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนและส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องในสถานการณ์วิกฤตโควิด 19 แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง แบบสอบถามความเป็นไปได้ในการใช้แนวทาง มีค่าความเชื่อมั่น .93 แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามคุณภาพชีวิตในโรคไตฉบับย่อภาษาไทย เวอร์ชัน 1.3 และแบบบันทึกติดตามอาการและภาวะแทรกซ้อน ดำเนินการวิจัยและเก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนกันยายน 2563 ถึงเดือนมกราคม 2564 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา สถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Chi-square test, Fisher’s exact test, paired t-test และ independent t-test

ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพผ่านแอปพลิเคชันบนโทรศัพท์ มือถือที่พัฒนาขึ้น เป็นการให้ความรู้ที่จำเป็นสำหรับการดูแลสุขภาพผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง ผ่านแอปพลิเคชันไลน์ ประกอบด้วย การประเมินภาวะสุขภาพ อาการผิดปกติ ปัญหาที่พบบ่อย อาหารและโภชนาการ การใช้ยาที่ต้องใช้เป็นประจำ และการปฏิบัติตัว 2) พยาบาลและผู้ป่วย/ผู้ดูแลมีความคิดเห็นต่อความเป็นไปได้ในการใช้แนวทางโดยรวมในระดับสูง 3) กลุ่มทดลองมีอุบัติการณ์การเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการล้างไตทางช่องท้องโดยรวมต่ำกว่ากลุ่มควบคุม และ 4) หลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยคุณภาพชีวิตสูงกว่าก่อนการทดลอง และสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า บุคลากรทางสุขภาพควรนำแนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพผ่านแอปพลิเคชันบนโทรศัพท์มือถือนี้ ไปใช้ในการส่งเสริมความสามารถในการดูแลตนเองของผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง หรือส่งเสริมความสามารถของผู้ดูแลในการดูแลผู้ป่วยต่อไป