การจัดการตนเองเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน

ผู้แต่ง

  • อารีรัตน์ วิเชียรประภา วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

การจัดการตนเอง, การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด, หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน

บทคัดย่อ

โรคเบาหวานเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยขณะตั้งครรภ์ ซึ่งส่งผลกระทบต่อภาวะสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ แนวทางการดูแลรักษาหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวานเริ่มจากการควบคุมอาหาร หากไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติได้ จะมีการรักษาด้วยอินซูลินร่วมด้วย ดังนั้น บุคลากรทีมสุขภาพควรส่งเสริมให้หญิงตั้งครรภ์มีการจัดการตนเองอย่างเหมาะสม เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น การจัดการตนเองตามแนวคิดของ Creer (2000) เป็นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์สามารถควบคุมโรคที่เป็นอยู่ เริ่มต้นตั้งแต่การตั้งเป้าหมายในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและการออกกำลังกายเพื่อควบคุมโรค โดยบุคลากรทีมสุขภาพเป็นผู้ทำหน้าที่ในการให้ความรู้ ตลอดจนฝึกทักษะในการจัดการตนเองให้แก่หญิงตั้งครรภ์ ซึ่งหญิงตั้งครรภ์เก็บรวบรวมข้อมูลที่ได้จากบุคลากรทีมสุขภาพและจากแหล่งข้อมูลอื่น นำมาประมวลผลเพื่อนำมาเป็นข้อมูลในตัดสินใจและเลือกวิธีการปฏิบัติตัวเพื่อให้สามารถบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ ในระหว่างที่หญิงตั้งครรภ์ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอยู่นั้น บุคลากรทีมสุขภาพทำหน้าที่ในการกระตุ้นเตือนและให้กำลังใจอย่างต่อเนื่อง และร่วมสะท้อนถึงปัญหา อุปสรรค ตลอดจนปัจจัยแห่งความสำเร็จในการปฏิบัติตัวที่ทำให้สามารถจัดการตนเองได้บรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ ดังนั้น การจัดการตนเองในการควบคุมโรคจึงต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างบุคลากรทีมสุขภาพกับหญิงตั้งครรภ์ ซึ่งจะทำให้หญิงตั้งครรภ์สามารถจัดการตนเองในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ประสบความสำเร็จ

เอกสารอ้างอิง

กฤษณี สุวรรณรัตน์, ตติรัตน์ เตชะศักดิ์ศรี, และสุพิศ ศิริอรุณรัตน์. (2562). ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองต่อพฤติกรรมการจัดการภาวะเบาหวานด้วยตนเองและระดับน้ำตาลในเลือดของหญิงที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 30(2), 1–13.

กาญจนา ศรีสวัสดิ์, และอรพินท์ สีขาว. (2557). การดูแลหญิงที่เป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(2), 50–59.

เกษม ดำนอก, และสมจิต แดนสีแก้ว. (2560). การจัดการตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวานเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนทางไต. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 35(1), 91–99.

ชดช้อย วัฒนะ. (2558). การสนับสนุนการจัดการตนเอง: กลยุทธ์ในการส่งเสริมการควบคุมโรค. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 26(1), 117–127.

ดวงใจ พรหมพยัคฆ์, รณภพ อิ้มทับ, ภัทรพร จูจันทร์, และวันวิสา วัฒนกุล. (2560). ประสบการณ์การจัดการตนเองของผู้ป่วยเบาหวานที่อาศัยในเขตพื้นที่สูง: กรณีศึกษา อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย, 10(1), 66–80.

บังอร ศุภวิทิตพัฒนา, และปิยะภรณ์ ประสิทธิ์วัฒนเสรี. (บ.ก.). (2562). การพยาบาลและการผดุงครรภ์: สตรีที่มีภาวะเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อน. เชียงใหม่: สมาร์ท โคตติ้ง แอนด์ เซอร์วิส.

พรธรรมรส โพธิ, จรัสศรี ธีระกุลชัย, จันทิมา ขนบดี, และพัญญู พันธ์บูรณะ. (2559). ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายโดยใช้แรงต้านต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของสตรีตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวานชนิด เอ วัน. วชิรสารการพยาบาล, 18(2), 12–24.

วลัยลักษณ์ สุวรรณภักดี, สุนันทา ยังวนิชเศรษฐ, และโสเพ็ญ ชูนวล. (2562). ผลของโปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการรับประทานอาหาร และการออกกำลังกายของหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 6(1), 39–50.

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทยฯ, สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย, กรมการแพทย์, และสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2560). แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2560 (พิมพ์ครั้งที่ 3). ปทุมธานี: ร่มเย็น มีเดีย. สืบค้นจาก https://www.dmthai.org/attachments/article/443/guideline-diabetes-care-2017.pdf

สุนันทา ยังวนิชเศรษฐ. (2559). การพยาบาลสตรีตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน. กรุงเทพฯ: สหมิตรพัฒนาการพิมพ์ (1992).

อัมพา สุทธิจำรูญ, เพชร รอดอารีย์, สุภาวดี ลิขิตมาศกุล, เจ้านางเขมรัสมี ขุนศึกเม็งราย, วีระศักดิ์ ศรินนภากร, ทิพาพร ธาระวานิช, … วันทนีย์ เกรียงสินยศ. (บ.ก.). (2563). แนวทางการพัฒนาเพื่อมาตรฐานคลินิกเบาหวาน. กรุงเทพฯ: ศรีเมืองการพิมพ์. สืบค้นจาก https://www.dmthai.org/attachments/article/1042/20200922_proof-10.pdf

Creer, L. T. (2000). Self-management of chronic illness. In M. Boekaerts, P. R. Pintrich, & M. Zeidner (Eds.). Handbook of self-regulation (pp. 601–629). San Diego, CA: Academic Press.

Padayachee, C., & Coombes, J. S. (2015). Exercise guidelines for gestational diabetes mellitus. World Journal of Diabetes, 6(8), 1033–1044. doi:10.4239/wjd.v6.i8.1033

Pais, S., Parry, D., Petrova, K., & Rowan, J. (2017). Acceptance of using an ecosystem of mobile apps for use in diabetes clinic for self-management of gestational diabetes mellitus. Studies in Health Technology and Informatics, 245, 188–192. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29295079/

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-06-29

รูปแบบการอ้างอิง

วิเชียรประภา อ. (2021). การจัดการตนเองเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 32(1), 253–263. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/247393

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ (Academic Article)