การพัฒนารูปแบบการประเมินภาวะสุขภาพตามวัฒนธรรมของผู้รับบริการข้ามวัฒนธรรม

ผู้แต่ง

  • ลัดดาวัลย์ พุทธรักษา คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
  • จิณห์จุฑา ชัยเสนา ดาลลาส คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

คำสำคัญ:

รูปแบบการประเมินภาวะสุขภาพตามวัฒนธรรม, ผู้รับบริการข้ามวัฒนธรรม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา โดยใช้เทคนิคเดลฟาย เพื่อศึกษาองค์ประกอบหลักและองค์ประกอบย่อยของรูปแบบการประเมินภาวะสุขภาพตามวัฒนธรรมของผู้รับบริการข้ามวัฒนธรรม ผู้เชี่ยวชาญประกอบด้วย ผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารการพยาบาล ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาในสถาบัน อุดมศึกษา/ด้านการวิจัยเกี่ยวกับการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม และผู้เชี่ยวชาญด้านการปฏิบัติการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม รวมจำนวน 18 คน เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์ปลายเปิดกึ่งโครงสร้าง และ ข้อคำถามปลายเปิด แบบสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับรูปแบบการประเมินภาวะสุขภาพตามวัฒนธรรม ของผู้รับบริการข้ามวัฒนธรรม (ฉบับที่ 1) และแบบสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับรูปแบบการประเมินภาวะสุขภาพตามวัฒนธรรมของผู้รับบริการข้ามวัฒนธรรม (ฉบับที่ 2) ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูล 3 รอบ ได้แก่ รอบที่ 1 การสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ ใช้เวลา 71 วัน รอบที่ 2 การสอบถามผู้เชี่ยวชาญ ใช้เวลา 55 วัน และรอบที่ 3 การสอบถามผู้เชี่ยวชาญ ใช้เวลา 30 วัน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา สถิติมัธยฐาน และค่าพิสัยระหว่างควอไทล์

ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการประเมินภาวะสุขภาพตามวัฒนธรรมของผู้รับบริการข้ามวัฒนธรรม ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบหลัก 19 องค์ประกอบย่อย ได้แก่ องค์ประกอบด้านปัจจัยส่วนบุคคล มี 6 องค์ประกอบย่อย องค์ประกอบด้านพฤติกรรมการดำเนินชีวิต มี 5 องค์ประกอบย่อย องค์ประกอบด้านการดูแลสุขภาพ มี 5 องค์ประกอบย่อย และองค์ประกอบด้านสิ่งแวดล้อม มี 3 องค์ประกอบย่อย ซึ่งทุก องค์ประกอบย่อยมีความสำคัญต่อการประเมินภาวะสุขภาพตามวัฒนธรรมของผู้รับบริการข้ามวัฒนธรรม ระดับมากถึงมากที่สุด

จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า พยาบาลวิชาชีพควรนำรูปแบบการประเมินภาวะสุขภาพตามวัฒนธรรมของผู้รับบริการข้ามวัฒนธรรมไปใช้ เพื่อให้สามารถประเมินผู้รับบริการได้อย่างเป็นองค์รวม ซึ่งจะส่งผลให้การบริการพยาบาลมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ประวัติผู้แต่ง

ลัดดาวัลย์ พุทธรักษา, คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

สาขาการบริหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

เอกสารอ้างอิง

กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2561). ผลการดำเนินงานตามนโยบายสุขภาพและกลยุทธ์ของกระทรวงสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2561. สืบค้นจาก http://www.nso.go.th/sites/2014/Pages/News/2561/N24-10-61.aspx

ชฎารัตน์ ครุตศุทธิพิพัฒน์, และสุวิณี วิวัฒน์วานิช. (2560). ตัวชี้วัดผลลัพธ์การพยาบาลข้ามวัฒนธรรม. วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 29(3), 19–29.

ชลธิชา แก้วอนุชิต, ขวัญศิริ ทองพูน, และอัมมันดา ไชยกาญจน์. (2557). ก้าวสู่การปฏิรูปสาธารณสุขมูลฐานในศตวรรษที่ 21. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา, 9(2), 108–120.

ปราณีต ส่องวัฒนา. (2557). การวิจัยทางการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม: แนวคิดและประเด็นวิจัย. วารสารสภาการพยาบาล, 29(4), 5–21.

พัชรินทร์ สิรสุนทร. (2559). วัฒนธรรมกับสุขภาพ. ใน เอกสารประกอบการบรรยายให้แก่นิสิตปริญญาตรี คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. สืบค้นจาก http://www.socsci.nu.ac.th/th/wp-content/uploads/2015/09/CultureAndHealth.pdf

ลัดดาวัลย์ พุทธรักษา, อารีรัตน์ ขำอยู่, และจิณห์จุฑา ชัยเสนา ดาลลาส. (2560). การพัฒนาเกณฑ์และมาตรฐานบริการพยาบาลข้ามวัฒนธรรม. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 27(1), 168–184.

วีรนุช วิบูลย์พันธ์. (2552). สมรรถนะการพยาบาลข้ามวัฒนธรรมของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลเอกชน. วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 21(3), 29–43.

สุดศิริ หิรัญชุณหะ, หทัยรัตน์ แสงจันทร์, ประณีต ส่งวัฒนา, และวงจันทร์ เพชรพิเชฐเชียร. (2550). สมรรถนะทางวัฒนธรรมทางการพยาบาล: องค์ความรู้สู่การปฏิบัติ. วารสารสภาการพยาบาล, 22(1), 9–27.

อรนันท์ หาญยุทธ. (2557). กระบวนการพยาบาลและการนำไปใช้. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(3), 137–143.

Anderson, N. L. R., Boyle, J. S., Davidhizar, R. E., Giger, J. N., McFarland, M. R., Papadopoulos, I., … Wehbe-Alamah, H. (2010). Chapter 7: Cultural health assessment. Journal of Transcultural Nursing, 21(Suppl. 1), 307–336. doi:10.1177/1043659610377208

Campinha-Bacote, J. (2002). The process of cultural competence in the delivery of healthcare services: A model of care. Journal of Transcultural Nursing, 13(3), 181–184. doi:10.1177/10459602013003003

Dudas, K. I. (2012). Cultural competence: An evolutionary concept analysis. Nursing Education Perspectives, 33(5), 317–321. doi:10.5480/1536-5026-33.5.317

Fujiwara, Y. (2008). Culturally congruent care: A concept analysis. Journal of Japan Academy of Midwifery, 22(1), 7–16. doi:10.3418/jjam.22.7

Giger, J. N., & Davidhizar, R. E. (2008). Transcultural nursing: Assessment & intervention (4th ed.). St. Louis: Mosby.

Higginbottom, G. M., Richter, M. S., Mogale, R. S., Ortiz, L., Young, S., & Mollel, O. (2011). Identification of nursing assessment model/tools validated in clinical practice for use with diverse ethno-cultural groups: An integrative review of the literature. BMC Nursing, 10(1), 16. doi:10.1186/1472-6955-10-16

Leininger, M., & McFarland, M. (2002). Transcultural nursing: Concepts, theories research & practice (3rd ed.). Albany, NY: McGraw Hill.

Liamputtong, P. (2009). Qualitative research methods (3rd ed.). Melbourne: Oxford University Press.

Linstone, H. A., & Turoff, M. (1975). The Delphi method: Techniques and applications. Boston, MA: Addison-Wesley.

Moorhead, S., Johnson, M., Maas, M., & Swanson, E. (2012). Nursing outcomes classification (5th ed.). St. Louis: Mosby.

Ngo, H. V. (2008). Cultural competence: A guide to organizational change. Calgary, AB: Citizenship and Immigration Canada.

Potter, P. A., Perry, A. G., Stockert, P. A., & Hall, A. (2017). Fundamental of nursing (9th ed.). St. Louis: Mosby.

Schim, S. M., & Doorenbos, A. Z. (2010). A three-dimensional model of cultural congruence: Framework for intervention. Journal of Social Work in End-of-Life & Palliative Care, 6(3–4), 256–270. doi:10.1080/15524256.2010.529023

Songwathana, P., & Siriphan, S. (2015). Thai nurses’ cultural competency in caring for clients living in a multicultural setting. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 19(1), 19–31.

Weber, J. R. (2014). Nurses’ handbook of health assessment (8th ed.). China: Lippincott Williams & Wilkins.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-06-29

รูปแบบการอ้างอิง

พุทธรักษา ล., & ชัยเสนา ดาลลาส จ. (2021). การพัฒนารูปแบบการประเมินภาวะสุขภาพตามวัฒนธรรมของผู้รับบริการข้ามวัฒนธรรม. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 32(1), 92–108. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/246891

ฉบับ

ประเภทบทความ

รายงานการวิจัย (Research Report)