การส่งเสริมการจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัวเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ในผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีภาวะการรู้คิดบกพร่อง
คำสำคัญ:
การส่งเสริมการจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัว, การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด, ผู้ป่วยโรคเบาหวาน, ภาวะการรู้คิดบกพร่องบทคัดย่อ
การสนับสนุนการจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัวในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีภาวะการรู้คิดบกพร่อง เนื่องจากผู้ป่วยกลุ่มนี้จะมีประสิทธิภาพการทำงานของสมองที่เสื่อมถอยลง ทำให้เกิดข้อจำกัดในการจัดการตนเอง การส่งเสริมให้ครอบครัวเข้ามามีส่วนร่วมในการวางแผนและการจัดการพฤติกรรมของผู้ป่วยจึงมีความสำคัญและเป็นปัจจัยที่จะช่วยให้เกิดความสำเร็จในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยโรคเบาหวาน ทั้งนี้ พยาบาลเป็นบุคคลสำคัญที่จะช่วยประเมินและคัดกรองผู้ป่วยเหล่านี้ เพื่อเข้าใจปัญหาและนำมาวางแผนให้สอดคล้องกับผู้ป่วยเฉพาะราย โดยการใช้เครื่องมือที่มีประสิทธิภาพและมีความเฉพาะเจาะจง คือ แบบประเมินพุทธิปัญญา (Montreal Cognitive Assessment–Basic [MoCA-B]) เมื่อพยาบาลสามารถคัดกรองผู้ป่วยที่มีภาวะการรู้คิดบกพร่องได้แล้ว ก็จะสามารถนำไปเป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแผนการดูแลและการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยร่วมกับครอบครัวได้
เอกสารอ้างอิง
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. (2563). จำนวนอัตราป่วย ตาย โรค NCDs ปี 2559–2562. สืบค้นจาก http://www.thaincd.com/2016/mission/documents-detail.php?id=13893&tid=32&gid=1-020
ก้องเกียรติ กูณฑ์กันทรากร. (2553). ประสาทวิทยาทันยุค. กรุงเทพฯ: พราวเพรส.
จันจิรา หินขาว, ขนิตฐา หาญประสิทธิ์คำ, และสุนทรี เจียรวิทยกิจ. (2562). ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองร่วมกับการสัมภาษณ์เพื่อสร้างแรงจูงใจ เพื่อชะลอไตเสื่อมจากเบาหวานต่อพฤติกรรมการจัดการตนเองและผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีความเสื่อมของไตระยะที่ 3. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 30(2), 185–202.
จินตนา หามาลี, นัยนา พิพัฒน์วณิชชา, และรวีวรรณ เผ่ากัณหา. (2557). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมการรับรู้ตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการชะลอความก้าวหน้าของโรคไตเรื้อรังในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคไตเรื้อรัง. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์, 34(2), 67–86.
ทัศนีย์ กาศทิพย์, สุปรีดา มั่นคง, และพรทิพย์ มาลาธรรม. (2562). ภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีภาวะรู้คิดบกพร่อง. วารสารสภาการพยาบาล, 34(1), 104–121.
ศิริลักษณ์ ถุงทอง. (2557). ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมจากเบาหวานต่อพฤติกรรมการจัดการตนเองและผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
อภิชัย สิรกุลจิรา. (2560). ความสัมพันธ์ระหว่างการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดกับการเกิดภาวะเสี่ยงสมองเสื่อม ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดไม่พึ่งอินซูลิน. วารสารกรมการแพทย์, 42(1), 112–117.
Cooper, C., Li, R., Lyketsos, C., & Livingston, G. (2013). A systematic review of treatments for mild cognitive impairment. The British Journal of Psychiatry, 203(3), 255–264. doi:10.1192/bjp.bp.113.127811
Julayanont, P., Tangwongchai, S., Hemrungrojn, S., Tunvirachaisakul, C., Phanthumchinda, K., Hongsawat, J., … Nasreddine, Z. S. (2015). The Montreal Cognitive Assessment–Basic: A screening tool for mild cognitive impairment in illiterate and low-educated elderly adults. Journal of the American Geriatrics Society, 63(12), 2550–2554. doi:10.1111/jgs.13820
Kanaya, A. M., Barrett-Connor, E., Gildengorin, G., & Yaffe, K. (2004). Change in cognitive function by glucose tolerance status in older adults: A 4-year prospective study of the Rancho Bernardo study cohort. Archives of Internal Medicine, 164(12), 1327–1333. doi:10.1001/archinte.164.12.1327
Luchsinger, J. A., Palmas, W., Teresi, J. A., Silver, S., Kong, J., Eimicke, J. P., … Shea, S. (2011). Improved diabetes control in the elderly delays global cognitive decline. The Journal of Nutrition, Health & Aging, 15(6), 445–449. doi:10.1007/s12603-011-0057-x
Moran, C., Phan, T. G., Chen, J., Blizzard, L., Beare, R., Venn, A., … Srikanth, V. (2013). Brain atrophy in type 2 diabetes: Regional distribution and influence on cognition. Diabetes Care, 36(12), 4036–4042. doi:10.2337/dc13-0143
Palta, P., Schneider, A. L. C., Biessels, G. J., Touradji, P., & Hill-Briggs, F. (2014). Magnitude of cognitive dysfunction in adults with type 2 diabetes: A meta-analysis of six cognitive domains and the most frequently reported neuropsychological tests within domains. Journal of the International Neuropsychological Society, 20(3), 278–291. doi:10.1017/S1355617713001483
Ryan, P., & Sawin, K. J., (2009). The Individual and Family Self-Management Theory: Background and perspectives on context, process, and outcomes. Nursing Outlook, 57(4), 217–225. doi:10.1016/j.outlook.2008.10.004
Shorr, R. I., de Rekeneire, N., Resnick, H. E., Yaffe, K., Somes, G. W., Kanaya, A. M., … Harris, T. B. (2006). Glycaemia and cognitive function in older adults using glucose-lowering drugs. The Journal of Nutrition, Health & Aging, 10(4), 297–301.
Tangalos, E. G., & Petersen, R. C. (2018). Mild cognitive impairment in geriatrics. Clinics in Geriatric Medicine, 34(4), 563–589. doi:10.1016/j.cger.2018.06.005
Vincent, C., & Hall, P. A. (2015). Executive function in adults with type 2 diabetes: A meta-analytic review. Psychosomatic Medicine, 77(6), 631–642. doi:10.1097/PSY.0000000000000103
Zhang, X., Huang-Fu, Z., Lang, X. Y., Chun, P., Chi, Y. Y., Yuan, X. Y., & Wang, X. G. (2019). Pathological and cognitive changes in patients with type 2 diabetes mellitus and comorbid MCI and protective hypoglycemic therapies: A narrative review. Reviews in the Neurosciences, 30(7), 757–770. doi:10.1515/revneuro-2018-0083
Zhang, Y., Zhang, X., Zhang, J., Liu, C., Yuan, Q., Yin, X., ... & Wang, J. (2014). Gray matter volume abnormalities in type 2 diabetes mellitus with and without mild cognitive impairment. Neuroscience Letters, 562, 1–6. doi:10.1016/j.neulet.2014.01.006
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2020 วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อความ ข้อมูล และรายการอ้างอิงที่ผู้เขียนใช้ในการเขียนบทความเพื่อลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียน คณะผู้จัดทำวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยหรือร่วมรับผิดชอบ
บทความที่ได้รับการลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี หากหน่วยงานหรือบุคคลใดต้องการนำส่วนหนึ่งหรือทั้งหมดของบทความไปเผยแพร่ต่อเพื่อวัตถุประสงค์ใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตจากบรรณาธิการวารสารก่อน
