การปรับเปลี่ยนบทบาทชีวิตแม่วัยเรียนของนักศึกษาระดับอุดมศึกษา
คำสำคัญ:
บทบาทชีวิต, แม่วัยเรียน, นักศึกษาระดับอุดมศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เพื่อศึกษาการปรับเปลี่ยนบทบาทชีวิตแม่วัยเรียน และแรงสนับสนุนทางสังคมที่มีส่วนช่วยในการปรับเปลี่ยนบทบาทชีวิตแม่วัยเรียนของนักศึกษาระดับอุดมศึกษา ผู้ให้ข้อมูลเป็นสตรีวัยเจริญพันธุ์ อายุ 18–24 ปี ที่มาคลอดบุตรที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในจังหวัดชลบุรี จำนวน 14 คน และผู้เกี่ยวข้องที่สนับสนุนหรือช่วยเหลือแม่วัยเรียน จำนวน 14 คน เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย ผู้วิจัย แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคลของแม่วัยเรียน แนวคําถามในการสัมภาษณ์แม่วัยเรียน แนวคําถามในการสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้องที่สนับสนุนหรือช่วยเหลือแม่วัยเรียน และแบบบันทึกภาคสนาม เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกต ในช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนธันวาคม 2562 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา และวิธีการวิเคราะห์แก่นสาระ
ผลการวิจัยพบว่า การปรับเปลี่ยนบทบาทชีวิตแม่วัยเรียน และแรงสนับสนุนทางสังคมที่มีส่วนช่วยในการปรับเปลี่ยนบทบาทชีวิตแม่วัยเรียน แบ่งออกเป็น 3 ประเด็น ได้แก่ 1) การรับรู้ต่อการตั้งครรภ์และการมีบุตรของแม่วัยเรียน ระยะแรก คือ รู้สึกเสียใจ ผิดหวัง ระยะต่อมา คือ รู้สึกกังวล งง สับสนต่อการใช้ชีวิตที่ต้องปรับตัว และระยะต่อมา คือ รู้สึกว่าต้องอดทนต่อสิ่งรอบข้างและอดทนต่ออารมณ์หงุดหงิดฉุนเฉียวของตนเองทั้งในระยะตั้งครรภ์จนถึงการคลอด และการเลี้ยงดูบุตรที่เกิดมา 2) การปรับตัวเพื่อการดำเนินชีวิตของแม่วัยเรียน ประกอบด้วยการปรับตัวด้านการเรียน ด้านการเลี้ยงดูบุตร และด้านสังคมและเศรษฐกิจ และ 3) แรงสนับสนุนทางสังคมที่มีส่วนช่วยในการปรับเปลี่ยนบทบาทชีวิตแม่วัยเรียน ที่สำคัญที่สุด คือ บิดามารดาของตนเอง ที่ให้การยอมรับ ให้กำลังใจ ช่วยเหลือดูแลกิจวัตรประจำวันและค่าใช้จ่าย ช่วยให้แม่วัยเรียนสามารถปรับเปลี่ยนบทบาทชีวิตของตนเองได้ดี
จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า ผู้บริหารสถานศึกษาควรนำผลการวิจัยไปใช้เป็นแนวทางในการจัดระบบสนับสนุนให้แม่วัยเรียนได้คงอยู่ในระบบการศึกษาต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กนกพร นทีธนสมบัติ. (2555). ทฤษฎีการเปลี่ยนผ่าน: กรณีศึกษาสตรีตั้งครรภ์ปกติ. วารสารมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติวิชาการ, 16(31), 103–116.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2561). กฎกระทรวง กำหนดประเภทของสถานศึกษาและการดำเนินการของสถานศึกษาในการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ. 2561 ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 135 ตอนที่ 81 ก. สืบค้นจาก https://www.moe.go.th/websm/2018/4/381.html
กันย์ธนัญ สุชิน, และจีรนันต์ ไชยงาม นอกซ์. (2560). การปรับเปลี่ยนตนเองสู่คุณแม่วัยใสของเยาวชนในพื้นที่ตำบลดงมะดะ อำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย. ใน คณาจารย์กลุ่มมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร (บ.ก.), เอกสารประกอบการประชุมระดับชาติ นเรศวรวิจัย ครั้งที่ 13: วิจัยและนวัตกรรม ขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคม (น. 897–903). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ณัฐธนีย์ ลิ้มวัฒนาพันธ์. (2562). เด็กไทยเรียนหนักสุดในโลก-เครียด พ่อแม่กดดัน-แบกความหวังของคนรอบข้าง. สืบค้นจาก https://www.tcijthai.com/news/2019/7/scoop/9226
เบญญาภา ธิติมาพงษ์, จันทร์ปภัสร์ เครือแก้ว, และสุนันทา ยังวนิชเศรษฐ. (2560). ประสบการณ์ของมารดาวัยรุ่นขณะเลี้ยงดูบุตรและเรียนหนังสือที่การศึกษานอกระบบ. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์, 37(3), 37–47.
ปัญจภรณ์ ยะเกษม, และพัชราภัณฑ์ ไชยสังข์. (2557). ประสบการณ์การเป็นแม่ของวัยรุ่น. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 8(1), 28–34.
รีนา ต๊ะดี. (2560). ชีวิตวัยรุ่นหญิงเมื่อต้องเป็นแม่. ใน สุชาดา ทวีสิทธิ์, และกุลภา วจนสาระ (บ.ก.), ความเป็นธรรมและความเป็นไทด้านเพศและการเจริญพันธุ์: ความท้าทายที่ไม่สิ้นสุด (น. 159–172). นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.
ศศินันท์ พันธ์สุวรรณ, พัชรินทร์ สังวาล, อิชยา มอญแสง, พัชรินทร์ ไชยบาล. (2555). ประสบการณ์หลังตั้งครรภ์วัยรุ่นที่ไม่ได้แต่งงานในภาคเหนือตอนบน มหาวิทยาลัยพะเยา จังหวัดพะเยา. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์, 33(3), 17–36.
ศูนย์อนามัยที่ 6 ชลบุรี. (2562). สถานการณ์การคลอดในวัยรุ่น เขตสุขภาพที่ 6 ปี2562. สืบค้นจาก http://hpc6.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/hpc6/ewt_dl_link.php?nid=2629
สาคร เครือชัย, ปนธร ธรรมสัตย์, และเมธาวี ตันวัฒนะพงษ์. (2554). ประสบการณ์ชีวิตมารดาวัยรุ่นที่ตั้งครรภ์โดยไม่ได้วางแผน: กรณีศึกษาเชิงปรากฏการณ์วิทยาในจังหวัดอุบลราชธานี. ใน เอกสารการสัมมนาวิชาการและจัดประชุมวิชาการ ครั้งที่ 8 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกําแพงแสน ประจําปี 2554 (น. 1013–1020). นครปฐม: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2562). รายงานสถานการณ์ทางสังคมกลุ่มจังหวัด ไตรมาส 1 ปี 2562. สืบค้นจาก http://tpso2.m-society.go.th/wp-content/uploads/2019/03/report_21032562101230.pdf
อรอุมา ทางดี, นฎาประไพ สาระ, และภัทรพงศ์ ชูเศษ. (2561). การพัฒนาหลักสูตรการจัดการอบรมเรื่องเพศคุยได้ในครอบครัว. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9: วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม, 12(27), 62–81.
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1989). Fourth generation evaluation. Newbury Park, CA: SAGE Publications.
Kinghorn, A., Shanaube, K., Toska, E., Cluver, L., & Bekker, L. (2018). Defining adolescence: Priorities from a global health perspective. The Lancet Child Adolescent Health, 2(5), 305–307.
Pogoy, A. M., Verzosa, R., Coming, N. S., & Agustino, R. G. (2014). Lived experiences of early pregnancy among teenagers: A phenomenological study. European Scientific Journal, 10(2), 157–169.
Sindiwe, J., Dalena, V. R., & Juanita, S. D. (2012). Experiences of teenage pregnancy among Xhosa families. Midwifery, 28(2), 190–197.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2020 วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อความ ข้อมูล และรายการอ้างอิงที่ผู้เขียนใช้ในการเขียนบทความเพื่อลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียน คณะผู้จัดทำวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยหรือร่วมรับผิดชอบ
บทความที่ได้รับการลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี หากหน่วยงานหรือบุคคลใดต้องการนำส่วนหนึ่งหรือทั้งหมดของบทความไปเผยแพร่ต่อเพื่อวัตถุประสงค์ใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตจากบรรณาธิการวารสารก่อน
