บทบาทของพยาบาลในการร่วมพัฒนาชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ

ผู้แต่ง

  • รัชชนก กลิ่นชาติ วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี

คำสำคัญ:

บทบาทพยาบาล, การมีส่วนร่วม, การพัฒนา, ชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

ประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมสูงอายุตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 และมีการเพิ่มขึ้นของผู้สูงอายุอย่างรวดเร็ว แม้ว่าประเทศไทยจะมีการดำเนินงานผู้สูงอายุภายใต้แผนผู้สูงอายุแห่งชาติตั้งแต่ปี พ.ศ. 2545 ก็ตาม แต่การดำเนินงานไม่เป็นไปในทิศทางเดียวกัน ยังขาดการบูรณาการระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ดังนั้น ในปี พ.ศ. 2561 จึงได้มีการจัดทำมาตรการขับเคลื่อนระเบียบวาระแห่งชาติ เรื่อง สังคมสูงอายุ โดยนำแนวคิดชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุขององค์การอนามัยโลกมาเป็นแนวคิดหนึ่งในการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ และขับเคลื่อนแผนบูรณาการความร่วมมือกับกระทรวงต่างๆ เช่น กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงมหาดไทย ซึ่งมีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเป็นหน่วยงานระดับพื้นที่ของกระทรวงสาธารณสุข และพยาบาลเป็นผู้รับผิดชอบหลักโดยตรงในการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ ซึ่งสุขภาพเป็นองค์ประกอบพื้นฐานหลักที่สำคัญอีกประการหนึ่งในการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุตามแนวคิดชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ ดังนั้น พยาบาลจึงควรเข้าใจบทบาทของตนเองในการร่วมพัฒนาชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ เพื่อให้สามารถทำงานร่วมกับทีมสหวิชาชีพ คนในชุมชน องค์กรต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน ในการพัฒนาชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น โดยบทบาทของพยาบาลประกอบด้วย 7 บทบาท ได้แก่ ผู้ดูแลแบบองค์รวม ผู้ตัดสินใจ ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อนที่มีความรับผิดชอบ ผู้ให้คำปรึกษาแผนการดูแล ทีมผู้ปฏิบัติงาน และผู้วิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2562). มาตรการขับเคลื่อนระเบียบวาระแห่งชาติ เรื่อง สังคมสูงอายุ (ฉบับปรังปรุง). สืบค้นจาก http://www.dop.go.th/download/knowledge/th1539325686-137_0.pdf

กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2563). เอกสารประกอบการสัมภาษณ์อธิบดีกรมกิจการผู้สูงอายุ เรื่อง การพัฒนาระบบการดูแลสุขภาพที่เหมาะสมกับสังคมผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: ผู้แต่ง.

ธีระ สินเดชารักษ์, ศุทธิดา ชวนวัน, และคมกฤช ธาราวิวัฒน์. (2556). ผู้สูงอายุในสังคมจีน: การจัดสวัสดิการ ต้นแบบการดูแลและกิจกรรมทางสังคม (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

นภัสชล ฐานะสิทธิ์, อรวรรณ ลิขิตพรสวรรค์, และประภาวดี ตั้งคุณาพันธุ์. (2561). การจัดระบบบริการสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชน. ใน เกื้อเกียรติ ประดิษฐ์พรศิลป์, พรทิพย์ ควรคิด, สมบัติ ตรีประเสริฐสุข, ภรเอก มนัสวานิช, ไอศวรรย์ เพชรล่อเหลียน, และไพโรจน์ ฉัตรานุกูลชัย (บ.ก.), ตำราเวชศาสตร์ผู้สูงวัย (น. 979-996). กรุงเทพฯ: รุ่งศิลป์การพิมพ์ (1977).

ปัฐยาวัชร ปรากฎผล. (2560). พยาบาลผู้จัดการรายกรณีโรคเรื้อรัง. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 28(1), 112-121.

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2562). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2561. สืบค้นจาก http://www.dop.go.th/download/knowledge/th1573033396-261_0.pdf

วรวรรณ พลิคามิน, ณัฐสุชน อินทราวุธ, พิมพ์ชนก บุนนาค, และวรวิช ลิ้มมณีวิจิตร. (2558). การจัดระบบการดูแลและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุในสังคมสูงวัย. วารสารเศรษฐกิจและสังคม, 52(3), 17-25.

ศศิพัฒน์ ยอดเพชร, เอกจิตรา คำมีศรีสุข, ณัฏฐพัชร สโรบล, และธนิกานต์ ศักดาพร. (2558). การพัฒนาระบบส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุแบบองค์รวม ในเขตเทศบาลนครนนทบุรี การประเมินผลสัมฤทธิผลศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ศิราณี ศรีหาภาค, โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์, และคณิศร เต็งรัง. (2556). ผลกระทบและภาระการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวภายใต้วัฒนธรรมไทย (รายงานผลการวิจัย). นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.

สุทธิชัย จิตะพันธ์กุล. (2558). ยุทธศาสตร์การวิจัยและพัฒนากับสังคมผู้สูงอายุสำหรับประเทศไทย. วารสารสถาบันวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชั้นสูง, 1(1), 80-91.

สุทธิชัย จิตะพันธ์กุล, ขวัญใจ อำนาจสัตย์ซื่อ, นิติกุล ทองน่วม, อรวรรณ์ คูหา, พงางาม พงศ์จตุรวิทย์, และนฤมล ทองมีสิทธิ์. (2556). การศึกษาความพร้อมและความต้องการในการจัดบริการสุขภาพผู้สูงอายุระยะยาวในชุมชน (รายงานผลการวิจัย). นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.

Ansari, M. A. (2018). Role of nursing in community health. Journal of Nursing Research and Practice, 2(1), 8.

Arkansas State University. (2017). The role of a professional nurse today. Retrieved from https://degree.astate.edu/articles/nursing/role-of-professional-nurse-today.aspx

Eliopoulos, C. (2014). Gerontological nursing (8th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins.

Geller, L. (2015). Age-friendly communities. Retrieved from https://www.canadian-nurse.com/en/articles/issues/2015/january-2015/age-friendly-communities

Handler, S. (2014). An alternative age-friendly handbook. Retrieved from https://www.architecture.com/-/media/GatherContent/Age-Friendly-Handbook/Additional-Documents/AlternativeAgefriendlyHandbook2014pdf.pdf

Role and work of a professional nurse in healthcare and in community. (2019). Retrieved from https://www.careercliff.com/role-work-of-professional-nurse-healthcare-community/

United Nations. (2019). World population ageing 2019: Ten key messages. Retrieved from https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WorldPopulationAgeing2019-10KeyMessages.pdf

Walker, A. (2018). How nurses can help create age-friendly communities. Retrieved from https://campaignforaction.org/nurses-can-help-create-age-friendly-communities/

World Health Organization. (2002). Active ageing: A policy framework. Retrieved from https://www.who.int/ageing/publications/active_ageing/en/

World Health Organization. (2007). Global age-friendly cities: A guide. Retrieved from https://www.who.int/ageing/publications/age_friendly_cities_guide/en/

World Health Organization. (2019). Developing age-friendly cities and communities: Case studies from around the world. Retrieved from https://extranet.who.int/agefriendlyworld/resources/age-friendly-case-studies/

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2020-06-23

รูปแบบการอ้างอิง

กลิ่นชาติ ร. (2020). บทบาทของพยาบาลในการร่วมพัฒนาชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 31(1), 189–197. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/240013

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ (Academic Article)