การศึกษาความคลาดเคลื่อนทางยาจากการสั่งจ่ายยาโดยบุคลากรด้านสาธารณสุขที่มิใช่แพทย์ แก่ผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มาติดตามการรักษา ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในอำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด

ผู้แต่ง

  • ศิริพร ขาวคม มหาบัณฑิต คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • ปวีณา สนธิสมบัติ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

คำสำคัญ:

ความคลาดเคลื่อนทางยา, การสั่งจ่ายยา, โรคเรื้อรัง, บุคลากรด้านสาธารณสุขที่มิใช่แพทย์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบศึกษาไปข้างหน้า เพื่อศึกษาอุบัติการณ์และสาเหตุของความคลาดเคลื่อนทางยาจากการสั่งจ่ายยาโดยบุคลากรด้านสาธารณสุขที่มิใช่แพทย์ กลุ่มตัวอย่างเป็นใบสั่งจ่ายยาที่เขียนโดยบุคลากรด้านสาธารณสุขที่มิใช่แพทย์แก่ผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มาติดตามการรักษา ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางกระดาน และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลน้ำเชี่ยว อำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด รวมจำนวน 298 ใบ เครื่องมือการวิจัยเป็นแบบบันทึกข้อมูลพื้นฐานและรายงานความคลาดเคลื่อนทางยา แบ่งออกเป็น 3 ส่วน เก็บรวบรวมข้อมูลในเดือนเมษายน 2556 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่และร้อยละ

ผลการวิจัยพบว่า 1) มีอุบัติการณ์ความคลาดเคลื่อนทางยาจากการสั่งจ่ายยา คิดเป็นร้อยละ 42.62 (จากใบสั่งจ่ายยา 127 ใบ จำนวน 132 ครั้ง) ซึ่งพบความคลาดเคลื่อนทางยาชนิดการสั่งจ่ายยาผิดจำนวน มากที่สุด จำนวน 45 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 34.09 รองลงมา คือ การสั่งจ่ายยาผิดวิธีใช้ จำนวน 18 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 13.64 และการสั่งจ่ายยาผิดความแรง จำนวน 9 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 6.82 และ 2) สาเหตุของการเกิดความคลาดเคลื่อนทางยาจากการสั่งจ่ายยา เกิดจากบุคลากร มากที่สุด จำนวน 91 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 68.94 รองลงมา คือ การติดต่อสื่อสาร จำนวน 39 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 29.55

จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า ผู้บริหารควรนำผลการวิจัยครั้งนี้ไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาระบบการป้องกันความคลาดเคลื่อนทางยา มีการให้ความรู้แก่บุคลากรที่เกี่ยวข้อง และมีการตรวจสอบคุณภาพของระบบอย่างต่อเนื่อง

เอกสารอ้างอิง

กรัณฑ์รัตน์ ทิวถนอม, และศุภลักษณ์ ธนานนท์นิวาส. (2552). ความคลาดเคลื่อนทางยาและแนวทางป้องกันเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 2(1), 195-217. สืบค้นจาก
file:///C:/Users/Asus/Desktop/6937-Article%20Text-13659-1-10-20130312%20(1).pdf

ชูชัย ศุภวงศ์, สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์, ลัดดา ดำริการเลิศ, สุพัตรา ศรีวณิชากร, เกษม เวชสุทรานนท์, และศุภกิจ ศิริลักษณ์. (2552). คู่มือการให้บริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล. สืบค้นจาก https://www.slideshare.net/sivapong/ss-12782816

ธิดา นิงสานนท์, สุวัฒนา จุฬาวัฒนทล, และปรีชา มนทกานติกุล. (2548). การป้องกันความคลาดเคลื่อนทางยา เพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย).

สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย และสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2555). คู่มือการจัดการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะเริ่มต้น. สืบค้นจาก https://www.nhso.go.th/files/userfiles/file/กองทุนต่างๆ/กองทุนบริหารจัดการโรคเรื้อรัง/คู่มือการจัดการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะเริ่มต้น.pdf

Cornish, P. L., Knowles, S. R., Marchesano, R., Tam, V., Shadowitz, S., Juurlink, D. N., & Etchells, E. E. (2005). Unintended medication discrepancies at the time of hospital admission. Archives of Internal Medicine, 165(4), 424-429.

Hepler, C. D., & Strand, L. M. (1990). Opportunities and responsibilities in pharmaceutical care. American Journal of Hospital Pharmacy, 47(3), 533-543.

Lesar, T. S., Briceland, L., & Stein, D. S. (1997). Factors related to errors in medication prescribing. The Journal of the American Medical Association, 277(4), 312-317.

Rozich, J. D., & Resar, R. K. (2001). Medication safety: One organization’s approach to the challenge. Journal of Clinical Outcomes Management, 8(10), 27-34.

Yamane, T. (1973). Statistics: An introductory analysis (3rd ed.). New York: Harper and Row.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-05-30

รูปแบบการอ้างอิง

ขาวคม ศ., & สนธิสมบัติ ป. (2019). การศึกษาความคลาดเคลื่อนทางยาจากการสั่งจ่ายยาโดยบุคลากรด้านสาธารณสุขที่มิใช่แพทย์ แก่ผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มาติดตามการรักษา ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในอำเภอแหลมงอบ จังหวัดตราด. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 30(1), 69–76. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/178668

ฉบับ

ประเภทบทความ

รายงานการวิจัย (Research Report)