ผลของโปรแกรมการปรับความคิดและพฤติกรรมแบบกลุ่มต่อความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองและภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในชุมชน

ผู้แต่ง

  • มุกดาวรรณ ผลพานิช มหาบัณฑิต คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
  • ชนัดดา แนบเกษร คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
  • ดวงใจ วัฒนสินธุ์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

คำสำคัญ:

การปรับความคิดและพฤติกรรมแบบกลุ่ม, ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง, ภาวะซึมเศร้า, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการปรับความคิดและพฤติกรรมแบบกลุ่มต่อความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองและภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในชุมชน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ที่อาศัยอยู่ในชุมชนในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลแกลง จังหวัดระยอง จำนวน 24 คน แบ่งออกเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 12 คน เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย โปรแกรมการปรับความคิดและพฤติกรรมแบบกลุ่ม แบบทดสอบสภาพสมองของไทย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง มีค่าความเชื่อมั่น .81 และแบบประเมินภาวะซึมเศร้า มีค่าความเชื่อมั่น .93 ดำเนินการทดลองและเก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงวันที่ 1 ตุลาคม ถึงวันที่ 2 ธันวาคม 2559 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน independent t-test และ two-way repeated measures ANOVA โดยทดสอบความแตกต่างรายคู่ด้วยวิธี Bonferroni

ผลการวิจัยพบว่า 1) ระยะหลังการทดลองเสร็จสิ้นทันที และระยะติดตามผล 1 เดือน กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) 2) ระยะ หลังการทดลองเสร็จสิ้นทันที และระยะติดตามผล 1 เดือน กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยภาวะซึมเศร้าต่ำกว่า กลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) และ 3) ระยะก่อนการทดลอง ระยะหลังการทดลองเสร็จสิ้นทันที และระยะติดตามผล 1 เดือน กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง และคะแนนเฉลี่ยภาวะซึมเศร้า แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001)

จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า บุคลากรทางสุขภาพควรนำหลักการปรับความคิดและพฤติกรรมแบบกลุ่มไปประยุกต์ใช้กับผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้าในพื้นที่ต่างๆ เพื่อเสริมสร้างความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองและลดภาวะซึมเศร้าให้แก่ผู้สูงอายุ

เอกสารอ้างอิง

กลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพสมอง. (2536). แบบทดสอบสภาพสมองของไทย. สารศิริราช, 45(6), 359-374.

กัญญาณัฐ สุภาพร. (2555). ผลของโปรแกรมการปรับความคิดและพฤติกรรมแบบกลุ่มที่มีต่อภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในชุมชน (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.

ชนัดดา แนบเกษร. (2549). เอกสารประกอบการสอนเรื่อง พยาธิสรีรวิทยาและเภสัชวิทยาเพื่อการพยาบาลสุขภาพจิตและจิตเวชขั้นสูง. ชลบุรี: ภาควิชาสุขภาพจิตและการพยาบาลจิตเวช คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.

นวพร นาวีสาคร. (2554). ผลของโปรแกรมการบำบัดทางความคิดและพฤติกรรมแบบกลุ่มต่อภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยเอดส์ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.

ปริวัตร ไชยน้อย. (2551). การประเมินผลการรักษาด้วยวิธีกลุ่มบำบัดพฤติกรรมและความคิดในผู้ป่วยซึมเศร้าและความมีคุณค่าในตนเอง. วารสารสวนปรุง, 24(1), 68-76.

พัชราภัณฑ์ ไชยสังข์, สิริกร สุธวัชณัฐชา, ปริมวิชญา อินต๊ะกัน, และสายใจ ลิชนะเธียร. (2556). ปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุโรคเรื้อรังในเขตเมือง. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 6(1), 27-37.

ภัทราภรณ์ ทุ่งปันคำ. (2551). การทำกลุ่มจิตบำบัดสำหรับบุคลากรทางสุขภาพ. เชียงใหม่: นันทพันธ์พริ้นติ้ง.

มาโนช หล่อตระกูล. (2550). จิตเวชศาสตร์รามาธิบดี (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: บียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์.

เยาวลักษณ์ มหาสิทธิวัฒน์. (2529). ความสัมพันธ์ระหว่างความเปลี่ยนแปลงทางกาย จิตสังคม ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง และพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุในเขตอำเภอเมือง จังหวัดสระบุรี (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.

ลัดดา แสนสีหา. (2536). ความซึมเศร้าและความคิดอัตโนมัติในทางลบของวัยรุ่นตอนปลาย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

วรัทยา ทัดหล่อ, ภาวนา กีรติยุตวงศ์, ชนัดดา แนบเกษร, และนิภาวรรณ สามารถกิจ. (2555). ปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้าในผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ในเขตชุมชนเมือง จังหวัดชลบุรี. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 20(1), 57-69.

วลัยพร นันท์ศุภวัฒน์. (2552). การพยาบาลผู้สูงอายุ ความท้าทายกับภาวะประชากรสูงอายุ (พิมพ์ครั้งที่ 2). ขอนแก่นการพิมพ์.

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. (2557). รายงานประชากรรวม. นครปฐม: ผู้แต่ง.

อรพรรณ ทองแตง. (2551). มารู้จักโรคซึมเศร้ากันเถอะ. สืบค้นจาก https://www.Herbalone.net.designet

อรวรรณ แผนคง. (2556). การพยาบาลผู้สูงอายุ (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: ธนาเพรส.

Antai-Otong, D. (2003). Psychiatric nursing: Biological & behavioral concepts. New York: Thomson Delmar Learning.

Beck, A. T. (1976). Cognitive therapy and the emotional disorders. Oxford: International Universities Press.

Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York: The Guilford Press.

Beck, J. S. (1995). Cognitive therapy: Basics and beyond. New York: The Guilford Press.

Gibson, D. E. (1980). Reminiscence self-esteem and self-other satisfaction in adult male alcoholics. Journal of Psychiatric Nursing and Mental Health Services, 18(3), 7-11.

Murphy, S. (2000). Provision of psychotherapy services for older people. Psychiatric Bulletin, 24(5), 181-184.

Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.

Staab, A. S., & Hodges, L. C. (1996). Essential of gerontological nursing: Adaptation to the aging process. Philadelphia: Lippincott William & Wilkins.

Yalom, I. D. (1995). The theory and practice of group psychotherapy (4th ed.). New York: Basic Book.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-05-30

รูปแบบการอ้างอิง

ผลพานิช ม., แนบเกษร ช., & วัฒนสินธุ์ ด. (2019). ผลของโปรแกรมการปรับความคิดและพฤติกรรมแบบกลุ่มต่อความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองและภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในชุมชน. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 30(1), 1–14. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/175015

ฉบับ

ประเภทบทความ

รายงานการวิจัย (Research Report)