การพยาบาลเพื่อลดการคั่งค้างของเสมหะในผู้ป่วยเด็ก

ผู้แต่ง

  • กัลยพัทธ์ นิยมวิทย์ วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี
  • สุภา คำมะฤทธิ์ วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี

คำสำคัญ:

ผู้ป่วยเด็ก, การคั่งค้างของเสมหะ, การระบายเสมหะ

บทคัดย่อ

การคั่งค้างของเสมหะพบในผู้ป่วยเด็กที่มีพยาธิสภาพที่ปอดแบบเฉียบพลัน รุนแรง หรือเรื้อรัง ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อในทางเดินหายใจส่วนล่าง เนื่องจากทางเดินหายใจของเด็กมีขนาดเล็กและแตกต่างจากผู้ใหญ่ เมื่อมีการคั่งค้างของเสมหะจะส่งผลต่อภาวะสุขภาพของเด็กได้รวดเร็วและรุนแรง ทำให้เกิดภาวะหายใจล้มเหลวได้ โดยเฉพาะในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี การพยาบาลเพื่อลดการคั่งค้างของเสมหะในผู้ป่วยเด็กทำได้โดยการระบายเสมหะ และการป้องกันไม่ให้เสมหะอุดกั้นทางเดินหายใจ โดยมีหลักการที่สำคัญ ได้แก่ 1) การประเมินภาวะพร่องออกซิเจน 2) การดูแลให้ได้รับออกซิเจนที่มีความชื้นอย่างเพียงพอ 3) การดูแลให้ได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ 4) การพยาบาลเพื่อแก้ไขเสมหะคั่งค้างและการอุดกั้นทางเดินหายใจ 5) การระบายน้ำมูกและเสมหะอย่างมีประสิทธิภาพ 6) การใช้อุปกรณ์ช่วยในการกำจัดเสมหะ 7) การดูแลด้านจิตใจทั้งผู้ป่วยและครอบครัว และ 8) การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของครอบครัวในการดูแลผู้ป่วยเด็กเพื่อป้องกันการมีภาวะคั่งค้างของเสมหะซ้ำ

เอกสารอ้างอิง

ฆนรส อภิญญาลังกร, วราภรณ์ ผาทอง, และรัตนาภรณ์ ภุมรินทร์. (2559). ประสิทธิผลการใช้แนวปฏิบัติทางคลินิกสำหรับการจัดการทางเดินหายใจในผู้ป่วยเด็กโรคปอดอักเสบ. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 27 (เพิ่มเติม 1), 139-151.

จงรักษ์ อุตรารัชต์กิจ. (2561). เมื่อลูกรักต้องดูดเสมหะ โครงการส่งเสริมและฟื้นฟูสมรรถภาพปอดเด็ก คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. สืบค้นจาก https://med.mahidol.ac.th/ped/th/content/เมื่อลูกรักต้องดูดเสมหะ

จิตลัดดา ดีโรจนวงศ์, ดุสิต สถาวร, และนวลจันทร์ ปราบพาล. (บ.ก.). (2552). Pediatric pulmonology 2009: Current knowledge and practice. กรุงเทพฯ: บียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์.

จิตสิริ รุ่นใหม่, เสริมศรี สันตติ, และเรณู พุกบุญมี. (2552). แนวปฏิบัติการพยาบาลเพื่อลดการคั่งค้างของเสมหะในผู้ป่วยเด็กวัยรุ่นที่เป็นโรคหลอดลมโป่งพอง. สืบค้นจาก https://med.mahidol.ac.th/nursing/jns/DocumentLink/2552/issue_03/08.pdf

ชุลี โจนส์. (บ.ก.). (2557 ก). กายภาพบำบัดทรวงอกทางคลินิก Clinical chest physiotherapy (พิมพ์ครั้งที่ 3 ฉบับปรับปรุง). ปทุมธานี: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ชุลี โจนส์. (บ.ก.). (2557 ข). กายภาพบำบัดระบบหายใจ: เทคนิคการตรวจร่างกายและการระบายเสมหะ (พิมพ์ครั้งที่ 4). ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.

ทนันชัย บุญบูรพงศ์. (2552). การบำบัดระบบหายใจในเวชปฏิบัติ Respiratory care in clinical practice. กรุงเทพฯ: บ้านหนังสือโกสินทร์.

ทัศนีย์ ไทยนิรันประเสริฐ, สมพร สุนทราภา, ศศิธร จันทรทิณ, และฤดีมาศ อัยวรรณ. (2560). ผลของการใช้หนังสือการ์ตูนต่อความกลัวการได้รับยาพ่นแบบฝอยละอองในผู้ป่วยเด็กวัยก่อนเรียน. Journal of Nursing Science, 35(3), 14-24.

นฤมล เฉ่งไล่. (บ.ก.). (2555). การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ. ตรัง: โรงพิมพ์อักษรทอง.

นิภาพร หลีกุล, และสุวิณี วิวัฒน์วานิช. (2557). ผลของการใช้การวางแผนจำหน่ายต่อการกลับมารักษาซ้ำของผู้ป่วยเด็กโรคปอดอักเสบและความพึงพอใจของผู้ดูแล สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปารยะ อาศนะเสน. (2561). ประโยชน์ของ N-Acetylcysteine (NAC) ที่คุณยังไม่รู้ (ตอนที่ 1). สืบค้นจาก https://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/admin/article_files/1353_1.pdf

วิบูลย์ กาญจนพัฒนกุล, ศรีศุภลักษณ์ สิงคาลวณิช, สมจิต ศรีอุดมขจร, ศิริลักษณ์ เจนนุวัตร, และอรวรรณ เอี่ยมโอภาส. (บ.ก). (2558). ตำรากุมารเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต. กรุงเทพฯ: กรุงเทพเวชสาร.

สมพร สุนทราภา. (2552). การพยาบาลผู้ป่วยเด็กสมองพิการ. ใน บุญเพียร จันทวัฒนา, ฟองคำ ติลกสกุลชัย, บัญจางค์ สุขเจริญ, วิไล เลิศธรรมเทวี, และศรีสมบูรณ์ มุสิกสุคนธ์ (บ.ก.), ตำราการพยาบาลเด็ก เล่ม 2 (น. 918-927). กรุงเทพฯ: พรีวัน.

สุนิสา ฉัตรมงคลชาติ. (บ.ก.). (2552). Respiratory care ความรู้พื้นฐานสำหรับพยาบาลดูแลระบบหายใจ. สงขลา: ชานเมืองการพิมพ์.

อรพรรณ โพชนุกูล, และสมบูรณ์ จันทร์สกุลพร. (2558). โรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจในเด็ก. พระนครศรีอยุธยา: เทียนวัฒนาพริ้นติ้ง.

อริศรา เอี่ยมอรุณ. (2552). Airway management. สืบค้นจาก https://www.si.mahidol.ac.th/anesth/undergrad/Airway%20management%20%อ.อริศรา%20.pdf

Braverman, J. (2007). Chronic obstructive pulmonary disease: A role for high frequency chest compression therapy. Respiratory Therapy, 2(4), 20-24.

Charles, M. (2016). New CF airway clearance monitoring system, in courage, promotes at-home treatment. Retrieved from https://cysticfibrosisnewstoday.com/2016/03/15/new-cf-airway-clearance-monitoring-system-incourage-promotes-home-treatment/

Kim, F. S., & Craig, L. S. (2009). Airway management. In R. L. Wilkins, J. K. Stoller, & R. M. Kacmarex (Eds.), Egan’s fundamentals of respiratory care (pp. 699-700). St. Louis, MO: Mosby Elsevier.

Macabalane, M. E. (2008). Pediatric guideline and procedure: Chest physiotherapy. In V. R. Bowden & C. S. Greenberg (Eds.), Pediatric nursing procedures (pp. 204-209). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-05-31

รูปแบบการอ้างอิง

นิยมวิทย์ ก., & คำมะฤทธิ์ ส. (2019). การพยาบาลเพื่อลดการคั่งค้างของเสมหะในผู้ป่วยเด็ก. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 30(1), 216–225. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/172980

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ (Academic Article)