ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ในสตรีกลุ่มเป้าหมาย อายุ 30-60 ปี อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี

ผู้แต่ง

  • นันทิดา จันต๊ะวงค์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ปิยธิดา ตรีเดช คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • สุคนธา ศิริ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ชาญวิทย์ ตรีเดช สำนักงานปลัด กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คำสำคัญ:

ปัจจัยส่วนบุคคล, ความรู้, การรับรู้, ปัจจัยเอื้อ, ปัจจัยเสริม, การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก กลุ่มตัวอย่างเป็นสตรีกลุ่มเป้าหมาย อายุ 30-60 ปี อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี จำนวน 380 คน เครื่องมือการวิจัยเป็นแบบสอบถาม ประกอบด้วย 6 ส่วน มีค่าความเชื่อมั่นอยู่ในช่วง .80-.87 เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน 2558 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Pearson’s Chi-square และ Fisher’s exact test

ผลการวิจัยพบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ มีดังนี้ ปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ อายุ (c2= 26.911, p < .001) สถานภาพสมรส (c2= 21.253, p < .001) ประวัติการตั้งครรภ์ (c2= 9.761, p < .01) การคุมกำเนิด (c2= 19.581, p < .001) การดูแลตนเองเรื่องการออกกำลังกาย (c2= 7.472, p < .05) และประสบการณ์ที่มีต่อมะเร็งปากมดลูกเรื่องการได้รับข่าวสารการเสียชีวิตด้วยมะเร็งปากมดลูก (c2= 10.642, p < .01) ปัจจัยนำ ได้แก่ การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งปากมดลูก (c2= 3.157, p < .05) การรับรู้ความรุนแรงของมะเร็งปากมดลูก (c2= 25.034, p < .001) และการรับรู้ประโยชน์ของการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยวิธีแพพสเมียร์ (c2= 11.547, p < .01) และปัจจัยเสริม ได้แก่ การได้รับแรงสนับสนุนจากบุคคลในครอบครัว (c2= 12.808, p < .001) การได้รับแรงสนับสนุนจากบุคคลนอกครอบครัว (c2= 8.589, p < .01) และการได้รับข้อมูลข่าวสารจากแหล่งต่าง ๆ (c2= 14.868, p < .001)

จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรสร้างความตระหนักแก่สตรีกลุ่มเป้าหมายและบุคคลที่มีส่วนสนับสนุน ในประเด็นสำคัญและประเด็นใหม่ ๆ เกี่ยวกับมะเร็งปากมดลูก และควรประชาสัมพันธ์ข้อมูลให้มากขึ้นโดยใช้ช่องทางที่หลากหลาย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงสาธารณสุข. (2556). Cancer in Thailand volume VII, 2007-2009. สืบค้น วันที่ 19 สิงหาคม 2557, จาก http://www.nci.go.th/th/cancer_record/cancer_rec1.html

กระทรวงสาธารณสุข. (2557). แผนยุทธศาสตร์กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2552-2555. สืบค้น วันที่ 19 สิงหาคม 2557, จาก http://bps.ops.moph.go.th/plan4year2/planmoph3.pdf

จิราพร ศรีพิบูลย์บัติ, กนกพร หมู่พยัคฆ์, ปนัดดา ปริยทฤฆ, และสุพินดา เรืองจิรัษเฐียร. (2554). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมาใช้บริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของสตรี ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่รับผิดชอบศูนย์สุขภาพชุมชน. วารสารพยาบาลศาสตร์, 29(พิเศษ 1), 82-92.

เยาวเรส นันตา. (2553). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการรับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของกลุ่มแม่บ้าน ตำบลบ้านหลวง อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารสาธารณสุขล้านนา, 6(1), 65-74.

สถาบันมะเร็งแห่งชาติ. (2557). ทะเบียนมะเร็งระดับโรงพยาบาล พ.ศ. 2555. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ตะวันออก.

สาวิตรี พรสินศิริรักษ์. (2550). ปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของสตรีไทยมุสลิม จังหวัดกระบี่ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.

สุดาฟ้า วงศ์หาริมาตย์. (2556). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการไม่มาตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในชุมชนที่คัดสรร: จังหวัดนนทบุรี. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ, 9(1), 12-20.

สุพัตร์ตา งามดำ. (2555). ปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของสตรีอายุ 30-60 ปี ตำบลบ้านไร่ อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.

Becker, M. H., Drachman, R. H., & Kirscht, J. P. (1974). A new approach to explaining sick-role behavior in low-income populations. American Journal of Public Health, 64(3), 205-216.

Daniel, W. W. (1995). Biostatistics: A foundation for analysis in the health sciences (6th ed.). New York: John Wiley & Sons.

Green, L. W., et al. (1980). Health education planning: An education and environmental approach. Toronto: Mayfield Publishing.

O’Donnell, M. P. (Ed.). (2002). Health promotion in the workplace (3rd ed.). Albany, NY: Delmar.

Rosenstock, I. M. (1974). Historical origins of the Health Belief Model. Health Education Monographs, 2(4), 328-335.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2018-04-04

รูปแบบการอ้างอิง

จันต๊ะวงค์ น., ตรีเดช ป., ศิริ ส., & ตรีเดช ช. (2018). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ในสตรีกลุ่มเป้าหมาย อายุ 30-60 ปี อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 28(1), 63–79. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/117857

ฉบับ

ประเภทบทความ

รายงานการวิจัย (Research Report)