ผลการปฏิบัติการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี

ผู้แต่ง

  • พัชรนันท์ วงษ์ประเสริฐ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • นวรัตน์ สุวรรณผ่อง คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • มธุรส ทิพยมงคลกุล คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • นพพร โหวธีระกุล คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ไข้เลือดออก, การเฝ้าระวัง, การป้องกันและควบคุม, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยภาคตัดขวางเชิงเปรียบเทียบ เพื่อเปรียบเทียบผลการปฏิบัติการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ระหว่างในพื้นที่ที่มีอุบัติการณ์ของโรคไข้เลือดออกต่ำกับสูง กลุ่มตัวอย่างเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในพื้นที่ที่มีอุบัติการณ์ของโรคไข้เลือดออกต่ำสุดและสูงสุด อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี จำนวน 199 คน และ 156 คน ตามลำดับ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสำรวจลูกน้ำยุงลายในบ้าน และแบบสอบถามที่มีค่าความเชื่อมั่นอยู่ในช่วง .63-.90 เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนกรกฎาคม 2558 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ Z-test และการทดสอบไคสแควร์

ผลการวิจัยพบว่า 1) ในพื้นที่ที่มีอุบัติการณ์ของโรคไข้เลือดออกต่ำและสูง มีค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายในบ้านไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 2) ในพื้นที่ที่มีอุบัติการณ์ของโรคไข้เลือดออกต่ำ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านมีความรู้เรื่องโรคไข้เลือดออกดีกว่าในพื้นที่ที่มีอุบัติการณ์ของโรคไข้เลือดออกสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (X2 = 7.515, p < .01) แต่มีการรับรู้ความรุนแรงของโรคไข้เลือดออก และมีภาวะผู้นำในการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก น้อยกว่าในพื้นที่ที่มีอุบัติการณ์ของโรคไข้เลือดออกสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (X2 = 11.962, p < .01 และ X2 = 15.784, p < .001 ตามลำดับ)

จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่าเจ้าหน้าที่สาธารณสุขควรให้ความรู้เรื่องโรคไข้เลือดออกแบบเชิงรุก และทำความเข้าใจกับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเกี่ยวกับการรับรู้ความรุนแรงของโรคไข้เลือดออก

เอกสารอ้างอิง

โกวิทย์ พวงงาม. (2557). การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน. สืบค้น วันที่ 15 สิงหาคม 2557, จาก https://www.gotoknow.org/posts/482092

งานระบาดวิทยา สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดปทุมธานี. (2556). รายงานสถานการณ์โรคไข้เลือดออก ประจำปี 2556. ปทุมธานี: ผู้แต่ง.

ชาคริต หนูนุ่น. (2552). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในเขตอำเภอเลาขวัญ จังหวัดกาญจนบุรี (การค้นคว้าอิสระปริญญามหาบัณฑิต). นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

นวรัตน์ สุวรรณผ่อง, ฉวีวรรณ บุญสุยา, อดิศักดิ์ ภูมิรัตน์, มธุรส ทิพยมงคลกุล, และนพพร โหวธีระกุล. (2554). รายงานการประเมินผลการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ภาพรวมระดับประเทศ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

บุญเรือง เปียหลิ่ม. (2552). ปัจจัยที่มีผลต่ออัตราป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกของประชาชนในอำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ประดิษฐ์ ธรรมคง. (2555). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในจังหวัดศรีสะเกษ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กาญจนบุรี: มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น.

มาโนช กลางแท่น. (2557). ผลการปฏิบัติการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของชุมชน อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหิดล.

วันชัย อาจเขียน, และคณะ. (บ.ก.). (2549). คู่มือพัฒนาบุคลากรทีมเฝ้าระวังสอบสวนเคลื่อนที่เร็ว (SRRT). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.

ศูนย์ข้อมูลอาสาสมัครสาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขอำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี. (2557). บัญชีรายชื่ออาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน สังกัดสำนักงานสาธารณสุขอำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี. ปทุมธานี: ผู้แต่ง.

ศูนย์บริการข้อมูลอำเภอ. (2557). ข้อมูลประชากรอำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี ประจำปี 2557. สืบค้น วันที่ 5 กันยายน 2557, จาก http://www.amphoe.com/

สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2552). มาตรฐานและแนวทางปฏิบัติงาน ทีมเฝ้าระวังสอบสวนเคลื่อนที่เร็ว (SRRT). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2556). รายงานสถานการณ์ไข้เลือดออก ประเทศไทย พ.ศ. 2556. สืบค้น วันที่ 15 สิงหาคม 2557, จาก www.epid.moph.go.th

สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2557). สรุปสถานการณ์โรคไข้เลือดออก พื้นที่เครือข่ายบริการที่ 4 สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 2 สระบุรี. สืบค้น วันที่ 15 สิงหาคม 2557, จาก http://bie.moph.go.th/bie/region4/stats/view/8

สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2557). ความรู้ทั่วไปสำหรับประชาชนโรคไข้เลือดออก. สืบค้น วันที่ 15 สิงหาคม 2557, จาก http://www.ddc.moph.go.th/index.php

สุภัทรา สมบัติ. (2543). ประสิทธิผลของการประยุกต์ทฤษฎีแรงจูงใจเพื่อการป้องกันโรคร่วมกับกระบวนการกลุ่ม ต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลกุฎโง้ง อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.

อรจิตต์ บำรุงสกุลสวัสดิ์, และคณะ. (2553). คู่มือปฏิบัติงานกองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่. กรุงเทพฯ: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ.

Daniel, W. W. (2009). Biostatistics: A foundation for analysis in the health sciences (9th ed.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2018-04-03

รูปแบบการอ้างอิง

วงษ์ประเสริฐ พ., สุวรรณผ่อง น., ทิพยมงคลกุล ม., & โหวธีระกุล น. (2018). ผลการปฏิบัติการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 27(Suppl. 1), 56–66. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/117689

ฉบับ

ประเภทบทความ

รายงานการวิจัย (Research Report)