อายุ การศึกษา การสนับสนุนทางสังคม การย้ายถิ่น และการเข้าถึงบริการสุขภาพในการทำนายการฝากครรภ์ในมารดาหลังคลอด: การศึกษาย้อนหลัง
คำสำคัญ:
อายุ, การศึกษา, การสนับสนุนทางสังคม, การย้ายถิ่น, การเข้าถึงบริการสุขภาพ, การฝากครรภ์, มารดาหลังคลอดบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบศึกษาอำนาจการทำนาย เพื่อศึกษาอำนาจการทำนายของอายุ การศึกษา การสนับสนุนทางสังคม การย้ายถิ่น และการเข้าถึงบริการสุขภาพ ต่อการฝากครรภ์ในมารดาหลังคลอด กลุ่มตัวอย่างเป็นมารดาหลังคลอดในโรงพยาบาลมะการักษ์ จังหวัดกาญจนบุรี จำนวน 295 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยแบบสัมภาษณ์ข้อมูลส่วนบุคคล แบบบันทึกข้อมูลการตั้งครรภ์และการคลอด แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคมที่มีค่าความเชื่อมั่น .92 และแบบสอบถามการเข้าถึงบริการสุขภาพที่มีค่าความเชื่อมั่น .90 เก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนมิถุนายน 2557 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติก
ผลการวิจัยพบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ทางบวกกับการฝากครรภ์ในมารดาหลังคลอดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ การศึกษา (r = .205, p < .001) การสนับสนุนทางสังคม (r = .372, p < .001) และการเข้าถึงบริการสุขภาพ (r = .326, p < .001) ส่วนปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ทางลบกับการฝากครรภ์ในมารดาหลังคลอดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ การย้ายถิ่น (r = -.335, p < .001) และพบว่าการสนับสนุนทางสังคม การย้ายถิ่น และการเข้าถึงบริการสุขภาพ สามารถทำนายการฝากครรภ์ในมารดาหลังคลอดได้ร้อยละ 31.90 (Nagelkerke R2 = .319, p < .05)
จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่าพยาบาลควรให้การสนับสนุนทางสังคม โดยเฉพาะในมารดาย้ายถิ่น หรือที่มีปัญหาการสื่อสาร โดยใช้ล่ามมาช่วยในขั้นตอนการฝากครรภ์ และควรเปิดให้บริการรับฝากครรภ์นอกเวลา รวมถึงการบริการรับฝากครรภ์เชิงรุกในแหล่งชุมชนที่ห่างไกลจากสถานบริการ
เอกสารอ้างอิง
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2546). ระเบียบการประเมินผลการดำเนินงานประชากรกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ ปีงบประมาณ 2546. นนทบุรี: ผู้แต่ง.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2555). สถิติผลการดำเนินงานอนามัยแม่และเด็กจังหวัดกาญจนบุรี: ระบบข้อมูลตัวชี้วัดสำคัญ. นนทบุรี: ผู้แต่ง.
จันทรรัตน์ เจริญสันติ. (2554). การประเมินภาวะสุขภาพของสตรีในระยะตั้งครรภ์และครอบครัว. ใน อำไพ จารุวัชรพาณิชกุล. (บ.ก.). ความรู้เบื้องต้นการพยาบาลผดุงครรภ์ เล่ม 1. หน้า 221-238. เชียงใหม่: ครองช่างพริ้นติ้ง.
ทัศนีย์ หลำเนียม. (2553). การศึกษาความชุกของการไม่มาฝากครรภ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการไม่มาฝากครรภ์ ของมารดาที่คลอดบุตรในโรงพยาบาลสังกัดกรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
ปาริฉัตร อารยะจารุ. (2555). ผลของโปรแกรมการให้ความรู้ต่อความวิตกกังวล ระดับความเจ็บปวด และพฤติกรรมการเผชิญความเจ็บปวดในระยะคลอดของมารดาวัยรุ่นครรภ์แรก (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
มะลิวรรณ หมื่นแก้วกล้าวิชิต. (2551). ความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้ภาวะสุขภาพ แรงสนับสนุนทางสังคม เจตคติต่อการตั้งครรภ์ และการฝากครรภ์ของสตรีตั้งครรภ์วัยรุ่น (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
ศูนย์บริการการทะเบียนภาค 7 สาขาจังหวัดกาญจนบุรี. (2557). ข้อมูลประชากร กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย. กาญจนบุรี: ผู้แต่ง.
หน่วยเวชระเบียนและสถิติ โรงพยาบาลมะการักษ์ จังหวัดกาญจนบุรี. (2555). สถิติข้อมูลการคลอด หน่วยงานห้องคลอด แผนกสูติ-นรีเวช. กาญจนบุรี: ผู้แต่ง.
อดิณา ศรีสมบูรณ์, เยาวลักษณ์ เสรีเสถียร, ฉวีวรรณ อยู่สำราญ, และวรรณา พาหุวัฒนกร. (2554). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมบทบาทการเป็นมารดาต่อความสำเร็จในบทบาทการเป็นมารดาของมารดาวัยรุ่นที่ไม่ได้วางแผนการตั้งครรภ์. วารสารพยาบาลศาสตร์, 29(suppl. 1), 74-81.
เอื้อมพร ราชภูติ. (2553). การวิเคราะห์สถานการณ์การฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์ของหญิงตั้งครรภ์ โรงพยาบาลระนอง (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Almeida, L. M., Santos, C. C., Caldas, J. P., Ayres-de-Campos, D., & Dias, S. (2014). Obstetric care in a migrant population with free access to health care. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 126(3), 244-247.
Baker, E. C., & Rajasingam, D. (2012). Using trust databases to identify predictors of late booking for antenatal care within the UK. Public Health, 126(2), 112-116.
Bassani, D. G., Surkan, P. J., & Olinto, M. T. A. (2009). Inadequate use of prenatal services among Brazilian women: The role of maternal characteristics. International Perspectives on Sexual and Reproductive Health, 35(1), 15-20.
Blanquart, F., & Gandon, S. (2011). Evolution of migration in a periodically changing environment. The American Naturalist, 177(2), 188-201.
Chen, X. K., Wen, S. W., Yang, Q., & Walker, M. C. (2007). Adequacy of prenatal care and neonatal mortality in infants born to mothers with and without antenatal high-risk conditions. Australian & New Zealand Journal of Obstetrics & Gynaecology, 47(2), 122-127.
Coker, T. R., Sareen, H. G., Chung, P. J., Kennedy, D. P., Weidmer, B. A., & Schuster, M. A. (2010). Improving access to and utilization of adolescent preventive health care: The perspectives of adolescents and parents. Journal of Adolescent Health, 47(2), 133-142.
Coley, S. L., & Aronson, R. E. (2013). Exploring birth outcome disparities and the impact of prenatal care utilization among North Carolina teen mothers. Women’s Health Issues, 23(5), e287-e294.
Cunningham, F. G., Leveno, K. J., Bloom, S. L., Hauth, J. C., Rouse, D. J., & Spong, C. Y. (2010). Williams Obstetrics (23rd ed.). New York: McGraw-Hill.
Dairo, M. D., & Owoyokun, K. E. (2010). Factors affecting the utilization of antenatal care services in Ibadan, Nigeria. Benin Journal of Postgraduate Medicine, 12(1), 3-13.
Das, S., Dhulkotia, J. S., Brook, J., & Amu, O. (2007). The impact of a dedicated antenatal clinic on the obstetric and neonatal outcomes in adolescent pregnant women. The Journal of Obstetrics and Gynaecology, 27(5), 464-466.
Debiec, K. E., Paul, K. J., Mitchell, C. M., & Hitti, J. E. (2010). Inadequate prenatal care and risk of preterm delivery among adolescents: A retrospective study over 10 years. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 203(2), 122.e1-122.e6.
Effendi, R., Isaranurug, S., & Chompikul, J. (2008). Factors related to regular utilization of antenatal care service among postpartum mothers in Pasar Rebo general hospital, Jakarta, Indonesia. Journal of Public Health and Development, 6(1), 113-122.
Garcia, C. M., & Duckett, L. J. (2009). No te entiendo y tú no me entiendes: Language barriers among immigrant Latino adolescents seeking health care. Journal of Cultural Diversity, 16(3), 120-126.
Gross, K., Alba, S., Glass, T. R., Schellenberg, J. A., & Obrist, B. (2012). Timing of antenatal care for adolescent and adult pregnant women in south-eastern Tanzania. BMC Pregnancy and Childbirth, 12, 16.
Johnsson, E., Zolkowska, K., & McNeil, T. F. (2015). Prediction of adaptation difficulties by country of origin, cumulate psychosocial stressors and attitude toward integrating: A Swedish study of first-generation immigrants from Somalia, Vietnam and China. International Journal of Social Psychiatry, 61(2), 174-182.
Korinek, K., & Smith, K. R. (2011). Prenatal care among immigrant and racial-ethnic minority women in a new immigrant destination: Exploring the impact of immigrant legal status. Social Science & Medicine, 72(10), 1695-1703.
Kusuma, Y. S., Kumari, R., & Kaushal, S. (2013). Migration and access to maternal healthcare: Determinants of adequate antenatal care and institutional delivery among socio-economically disadvantaged migrants in Delhi, India. Tropical Medicine & International Health, 18(10), 1202-1210.
Lemeshow, S., Hosmer Jr, D. W., Klar, J., & Lwanga, S. K. (1990). Adequacy of sample size in health studies. Chichester: John Wiley & Sons.
Raatikainen, K., Heiskanen, N., & Heinonen, S. (2007). Under-attending free antenatal care is associated with adverse pregnancy outcomes. BMC Public Health, 7, 268.
Reime, B., Lindwedel, U., Ertl, K. M., Jacob, C., Schücking, B., & Wenzlaff, P. (2009). Does underutilization of prenatal care explain the excess risk for stillbirth among women with migration background in Germany?. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 88(11), 1276-1283.
Sagna, M. L., & Sunil, T. S. (2012). Effects of individual and neighborhood factors on maternal care in Cambodia. Health & Place, 18(2), 415-423.
Schetter, D. C., Sagrestano, L. M., Feldman, P., & Killingsworth, C. (1996). Social support and pregnancy: A comprehensive review focusing on ethnicity and culture. In Pierce, G. R., Sarason, B. R., & Sarason, I. G. (Eds.). Handbook of social support and the family. pp. 375-412. New York: Plenum Press.
Singh, P. K., Rai, R. K., Alagarajan, M., & Singh, L. (2012). Determinants of maternity care services utilization among married adolescents in rural India. PLOS ONE, 7(2), e31666.
Smith-Greenaway, E., Thomas, K. J. A. (2014). Exploring child mortality risks associated with diverse patterns of maternal migration in Haiti. Population Research and Policy Review, 33(6), 873-895.
Tran, T. K., Gottvall, K., Nguyen, H. D., Ascher, H., & Petzold, M. (2012). Factors associated with antenatal care adequacy in rural and urban contexts-results from two health and demographic surveillance sites in Vietnam. BMC Health Services Research, 12, 40.
Tunstall, H., Pickett, K., & Johnsen, S. (2010). Residential mobility in the UK during pregnancy and infancy: Are pregnant women, new mothers and infants ‘unhealthy migrants’?. Social Science & Medicine, 71(4), 786-798.
Viegas Andrade, M., Noronha, K., Singh, A., Rodrigues, C. G., & Padmadas, S. S. (2012). Antenatal care use in Brazil and India: Scale, outreach and socioeconomic inequality. Health & Place, 18(5), 942-950.
Vieira, C. L., Coeli, C. M., Pinheiro, R. S., Brandão, E. R., Camargo, K. R., & Aguiar, F. P. (2012). Modifying effect of prenatal care on the association between young maternal age and adverse birth outcomes. Journal of Pediatric & Adolescent Gynecology, 25(3), 185-189.
Weinert, C. (1987). A social support measure: PRQ85. Nursing Research, 36(5), 273-277.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2016 วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อความ ข้อมูล และรายการอ้างอิงที่ผู้เขียนใช้ในการเขียนบทความเพื่อลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียน คณะผู้จัดทำวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยหรือร่วมรับผิดชอบ
บทความที่ได้รับการลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี หากหน่วยงานหรือบุคคลใดต้องการนำส่วนหนึ่งหรือทั้งหมดของบทความไปเผยแพร่ต่อเพื่อวัตถุประสงค์ใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตจากบรรณาธิการวารสารก่อน
