ผลของโปรแกรมการจัดกิจกรรมตามแนวคิดมอนเตสซอรี่ต่อภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ

ผู้แต่ง

  • จิณวัตร จันครา คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • จิราพร เกศพิชญวัฒนา คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

โปรแกรมการจัดกิจกรรมตามแนวคิดมอนเตสซอรี่, ภาวะซึมเศร้า, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลอง เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการจัดกิจกรรมตามแนวคิดมอนเตสซอรี่ต่อภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้าในระดับเล็กน้อยและปานกลาง จำนวน 40 คน แบ่งออกเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 20 คน โดยใช้วิธีการจับคู่ตามเพศ ช่วงอายุ และระดับภาวะซึมเศร้า เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยคู่มือการดำเนินโปรแกรมการจัดกิจกรรมตามแนวคิดมอนเตสซอรี่ โดยใช้แนวคิดของ Montessori (2011) แบบบันทึกการเข้าร่วมกิจกรรม แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล และแบบวัดความเศร้าในผู้สูงอายุของไทยที่มีค่าความเชื่อมั่น .93 กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการจัดกิจกรรมตามแนวคิดมอนเตสซอรี่ ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการบริการตามปกติ ดำเนินการทดลองและเก็บรวมรวมข้อมูลในช่วงเดือนสิงหาคมถึงเดือนพฤศจิกายน 2557 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ paired t-test และ independent t-test

ผลการวิจัยพบว่า 1) หลังได้รับโปรแกรมฯ ผู้สูงอายุมีค่าเฉลี่ยภาวะซึมเศร้าต่ำกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = 14.233, p < .001) และ 2) หลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยภาวะซึมเศร้าต่ำกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = 7.830, p < .001)

จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่าสถานบริการควรจัดกิจกรรมตามโปรแกรมที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เพื่อลดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุอย่างต่อเนื่อง เพื่อช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถกระทำหน้าที่ของตนเองได้ตามปกติ

เอกสารอ้างอิง

กนกพรรณ กรรณสูต. (2551). ประสิทธิภาพของการฝึกทักษะในการทำกิจวัตรประจำวันด้วยกิจกรรมแบบมอนเตสซอรี่ในผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมระยะเริ่มแรก (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2549). จำนวนและอัตราผู้ป่วยทางสุขภาพจิตของประเทศไทยต่อประชากร 100,000 คน จำแนกรายจังหวัด ปี พ.ศ. 2549. สืบค้น วันที่ 19 พฤษภาคม 2557, จาก http://www.dmh.go.th/news/view.asp?id=1020

กลุ่มฟื้นฟูสมรรถภาพสมอง. (2537). แบบวัดความเศร้าในผู้สูงอายุของไทย. สารศิริราช, 46(1), 1-9.

กัลยพร นันทชัย. (2551). ประสิทธิภาพของการฝึกความจำด้วยกิจกรรมตามหลักปรัชญามอนเตสซอรี่ในผู้สูงอายุสมองเสื่อมระยะเริ่มแรก (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กัลยพร นันทชัย, และคณะ. (2554). คู่มือกิจกรรมตามหลักปรัชญามอนเตสซอรี่ฉบับ ผู้สูงอายุไทย. กรุงเทพฯ: บียอนด์พับลิสชิ่ง.

คําแก้ว ไกรสรพงษ์. (2545). การสอนตามหลักปรัชญามอนเตสซอรี่สำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษ. กรุงเทพฯ: พีทีครีเอทีฟเฮ้าส์.

จตุรพร ศุกรนันทน์. (2553). ผลการเปรียบเทียบการให้คำปรึกษากลุ่มระหว่างทฤษฎียึดผู้รับคำปรึกษาเป็นศูนย์กลางกับการใช้ดนตรีบำบัดที่มีต่อภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

จีระพันธุ์ พูลพัฒน์, และคําแก้ว ไกรสรพงษ์. (2544). คู่มือการสอนแบบมอนเตสซอรี่. กรุงเทพฯ: เดอะมาสเตอร์กรุ๊ป แมเนจเม้นท์.

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2552). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2551. กรุงเทพฯ: ทีคิวพี.

รวิวรรณ นิวาตพันธุ์, และคำแก้ว ไกรสรพงษ์. (2555). กิจกรรมของมอนเตสซอรี่กับผู้สูงอายุหลงลืม. กรุงเทพฯ: เอไซ (ประเทศไทย) มาร์เก็ตติ้ง.

ศิริรำไพ สุวัฒนคุปต์. (2555). การศึกษาเปรียบเทียบภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุที่อยู่ในบ้านพักของตนเองและผู้สูงอายุที่อยู่ในบ้านพักคนชรา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2550). โครงการวิจัยการสำรวจและศึกษาภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุ 4 ภาคของไทย. สืบค้น วันที่ 19 พฤษภาคม 2557, จาก http://static.agingthai.org/files/content/4regions.pdf

สมภพ เรืองตระกูล. (2542). ตำราจิตเวชศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เรือนแก้วการพิมพ์.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2550). การเรียนรู้ของเด็กปฐมวัยไทย: ตามแนวคิดมอนเตสซอรี่ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: วี.ที.ซี. คอมมิวนิเคชั่น.

สุดสบาย จุลทัพพะ. (2552). ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ. ใน ประเสริฐ อัสสันตชัย. (บ.ก.). ปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุและการป้องกัน. หน้า 40-50. กรุงเทพฯ: ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล.

สุวรรณา อรุณพงค์ไพศาล. (2543). อารมณ์ซึมเศร้าในผู้สูงอายุ. ศรีนครินทร์เวชสาร, 15(1), 23-27.

อวยพร เรืองตระกูล. (2550). สถิติประยุกต์ทางพฤติกรรมศาสตร์ I. กรุงเทพฯ: ภาควิชาวิจัยและจิตวิทยาการศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Barry, L. C., Allore, H. G., Guo, Z., Bruce, M. L., & Gill, T. M. (2008). Higher burden of depression among older women: The effect of onset, persistence, and mortality over time. Archives of General Psychiatry, 65(2), 172-178.

Beck, J. S. (2011). Cognitive behavior therapy: Basics and beyond (2nd ed.). New York: Guilford Press.

Camp, C. J., et al. (1997). An intergenerational program for persons with dementia using Montessori methods. The Gerontologist, 37(5), 688-692.

Camp, C. J., Orsulic-Jeras, S., Lee, M. M., & Judge, K. S. (2004). Effects of a Montessori-based intergenerational program on engagement and affect for adult day care clients with dementia. In Wykle, M. L., Whitehouse, P. J., & Morris, D. L. (Eds.). Successful aging through the life span: Intergenerational issues in health. pp. 159-176. New York: Springer.

Camp, C. J., & Skrajner, M. J. (2004). Resident-Assisted Montessori Programming (RAMP): Training persons with dementia to serve as group activity leaders. The Gerontologist, 44(3), 426-431.

Lin, L. C., Yang, M. H., Kao, C. C., Wu, S. C., Tang, S. H., & Lin, J. G. (2009). Using acupressure and Montessori-based activities to decrease agitation for residents with dementia: A cross-over trial. Journal of the American Geriatrics Society, 57(6), 1022-1029.

Montessori, M. (2011). Dr. Montessori’s own handbook. New York: Schocken Books.

National Institute for Health and Clinical Excellence. (2007). Depression (amended): Management of depression in primary and secondary care—NICE clinical guideline. Retrieved May 19, 2014, from http://www.leeds.ac.uk/lpop/Key%20Policy%20Documents/CG23NICEguidelineamended.pdf

Pirkis, J., et al. (2009). The community prevalence of depression in older Australians. Journal of Affective Disorders, 115(1-2), 54-61.

Rao, U. (2006). Links between depression and substance abuse in adolescents: Neurobiological mechanisms. American Journal of Preventive Medicine, 31(6 suppl. 1), s161-s174.

Rose, M. S., Camp, C. J., Skrajner, M. J., & Gorzelle, G. J. (2003). Enhancing the quality of nursing home visits with Montessori-based activities. Activities Directors’ Quarterly, 3, 4-10.

Tabachnick, B. G., & Fidell, I. S. (1996). Using multivariate statistics. New York: Harper Colins College.

Zhang, K., et al. (2009). The combined effects of the 5-HTTLPR and 5-HTR1A genes modulates the relationship between negative life events and major depressive disorder in a Chinese population. Journal of Affective Disorders, 114(1-3), 224-231.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2018-03-29

รูปแบบการอ้างอิง

จันครา จ., & เกศพิชญวัฒนา จ. (2018). ผลของโปรแกรมการจัดกิจกรรมตามแนวคิดมอนเตสซอรี่ต่อภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 27(1), 39–50. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/117135

ฉบับ

ประเภทบทความ

รายงานการวิจัย (Research Report)