ผลของการฟื้นฟูตามโปรแกรมการผสมผสานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกต่อ ระดับกำลังกล้ามเนื้อและความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
คำสำคัญ:
โรคหลอดเลือดสมอง, การแพทย์แผนไทย, การแพทย์ทางเลือก, การฟื้นฟูบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง ชนิดกลุ่มเดียว วัดก่อนและหลังการทดลอง เพื่อศึกษาผลของการฟื้นฟูตามโปรแกรมการผสมผสานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกต่อระดับกำลังกล้ามเนื้อและความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสระแก้ว และได้รับอนุญาตให้กลับบ้านได้ จำนวน 25 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยโปรแกรมการฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองด้วยการผสมผสานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินระดับกำลังกล้ามเนื้อ และแบบประเมิน Modified Barthel Index ฉบับภาษาไทย ที่มีค่าความเชื่อมั่น .96 ดำเนินการทดลองและเก็บรวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนตุลาคม 2557 ถึงเดือนกรกฎาคม 2558 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน มัธยฐาน one group repeated measures ANOVA โดยทดสอบความแตกต่างเป็นรายคู่ด้วยวิธี Bonferroni
ผลการวิจัยพบว่าหลังการทดลอง 1, 2 และ 3 เดือน กลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยระดับกำลังกล้ามเนื้อสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (MD = 1.16, p < .001; MD = 2.08, p < .001 และ MD = 2.52, p < .001 ตามลำดับ) หลังการทดลอง 2 และ 3 เดือน มีค่าเฉลี่ยระดับกำลังกล้ามเนื้อสูงกว่าหลังการทดลอง 1 เดือน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (MD = .92, p < .01 และ MD = 1.36, p < .001 ตามลำดับ) หลังการทดลอง 3 เดือน มีค่าเฉลี่ยระดับกำลังกล้ามเนื้อสูงกว่าหลังการทดลอง 2 เดือน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (MD = .44, p < .001) พบว่าหลังการทดลอง 1, 2 และ 3 เดือน มีค่าเฉลี่ยความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (MD = 49.20, p < .001; MD = 57.20, p < .001 และ MD = 62.32, p < .001 ตามลำดับ) หลังการทดลอง 2 และ 3 เดือน มีค่าเฉลี่ยความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันสูงกว่าหลังการทดลอง 1 เดือน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (MD = 7.96, p < .001 และ MD = 13.08, p < .001 ตามลำดับ) และหลังการทดลอง 3 เดือน มีค่าเฉลี่ยความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันสูงกว่าหลังการทดลอง 2 เดือน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (MD = 5.12, p < .01)
จากการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่าควรนำโปรแกรมไปเป็นทางเลือกในการจัดให้บริการฟื้นฟูสภาพแก่ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในโรงพยาบาลที่มีความพร้อมของการผสมผสานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุข. (2557). ข้อมูลรายงานการตายกระทรวงสาธารณสุข. สืบค้น วันที่ 8 สิงหาคม2557, จาก http://bso.moph.go.th/E-book/statistic54/2.3_54pdf
ดิฐพงศ์ เจริญวิวัฒนกุล, และปิยะภัทร เดชพระธรรม. (2551). ต้นทุนการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองแบบผู้ป่วยใน. เวชศาสตร์ฟื้นฟูสาร, 18(3), 85-89.
นิพนธ์ พวงวรินทร์. (2556). Stroke: An overview. ใน รุ่งโรจน์ พิทยศิริ, ธีรธร พูลเกษม, กนกวรรณ บุญญพิสิฎฐ์, และสมบัติ มุ่งทวีพงษา. (บ.ก.). ตำราประสาทวิทยาคลินิก. หน้า 142-148. กรุงเทพฯ: สมาคมประสาทวิทยาแห่งประเทศไทย.
บุษกร โลหารชุน, ปานจิต วรรณภิระ, จินตนา ปาลิวนิช, และกัญญารัตน์ ค้ำจุน. (2551). ความน่าเชื่อถือของการประเมินผู้ป่วยอัมพาตจากโรคหลอดเลือดสมองด้วยแบบประเมิน Modified Barthel Index ฉบับภาษาไทย. พุทธชินราชเวชสาร, 25(3), 842-851.
บุษบา ประภาสพงศ์, และคณะ. (2554). พระคัมภีร์ชวดาร ตำราแพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ ภูมิปัญญาทางการแพทย์และมรดกทางวรรณกรรมของชาติ (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานแห่งชาติ กระทรวงศึกษาธิการ.
วิยะดา ศักดิ์ศรี, และสุรัตน์ ธนานุภาพไพศาล. (2552). คู่มือกายภาพบำบัดผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีก. กรุงเทพฯ: อมรินทร์สุขภาพ.
ศุภวรรณ มโนสุนทร. (2555). รายงานการพยากรณ์โรคหลอดเลือดสมอง. กรุงเทพฯ: สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
สถาบันการแพทย์แผนไทย กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข. (2553). ตำราผู้ช่วยแพทย์แผนไทย 372 ชั่วโมง. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
เสาวภา เด็ดขาด. (2558). ผลของรูปแบบการฟื้นฟูสภาพโดยใช้การรักษาทางเลือกในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารศูนย์การศึกษาแพทย์ศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า, 32(2), 135-141.
อรุณ จิรวัฒน์กุล. (2556). สถิติทางวิทยาศาสตร์สุขภาพเพื่อการวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: วิทยพัฒน์.
Brewer, L., Horgan, F., Hickey, A., & Williams, D. (2013). Stroke rehabilitation: Recent advances and future therapies. An International Journal of Medicine, 106(1), 11-25.
Hair Jr, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective (7th ed.). Upper Saddle River: Pearson Education.
Kishner, S. (2014). Motor recovery in stroke. Retrieved August 8, 2014, from http://emedicine.medscape.com/article/324386-overview
Wikipedia. (2015). Mauchly’s sphericity test. Retrieved August 8, 2015, from https://en.wikipedia.org/wiki/Mauchly's_sphericity_test
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2015 วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อความ ข้อมูล และรายการอ้างอิงที่ผู้เขียนใช้ในการเขียนบทความเพื่อลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียน คณะผู้จัดทำวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยหรือร่วมรับผิดชอบ
บทความที่ได้รับการลงตีพิมพ์ในวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี หากหน่วยงานหรือบุคคลใดต้องการนำส่วนหนึ่งหรือทั้งหมดของบทความไปเผยแพร่ต่อเพื่อวัตถุประสงค์ใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตจากบรรณาธิการวารสารก่อน
